Αγαπητοί συνάδελφοι,
Με αφορμή την τρέχουσα επιδημία αιμορραγικού πυρετού Ebola στη Δυτική Αφρική, σας προωθούμε τον επικαιροποιημένο ορισμό κρούσματος του ΚΕΕΛΠΝΟ, ο οποίος θα σας είναι χρήσιμος για την εκτίμηση ύπαρξης η όχι ύποπτου περιστατικού. Παρακαλούμε να δίνετε ιδιαίτερη σημασία στα επιδημιολογικά κριτήρια του ορισμού.
Επιπρόσθετες πληροφορίες μπορεί να αναζητηθούν από το ΚΕΕΛΠΝΟ για τη διερεύνηση του περιστατικού.
Παρακαλούμε όπως ενημερώσετε σχετικά το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό στις δομές παροχής υπηρεσιών υγείας της αρμοδιότητας σας.
Είμαστε στη διάθεσή σας για κάθε ερώτηση και διευκρίνιση.
Με εκτίμηση,
Καθ. Τζ. Κρεμαστινού
Πρόεδρος ΔΣ ΚΕΕΛΠΝΟ
ΟΡΙΣΜΟΣ ΚΡΟΥΣΜΑΤΟΣ EBOLA_11.08.14 κλικ εδω
ερωτησεις απαντήσεις _9_8_14 ΚΛΙΚ ΕΔΩ
Επικαιροποίηση: 9 Αυγούστου 2014
Τι είναι ο αιμορραγικός πυρετός Ebola;
Ο αιμορραγικός πυρετός Ebola είναι μια σπάνια, σοβαρή, συχνά θανατηφόρα ιογενής λοίμωξη. Η νόσος προσβάλλει ανθρώπους και αλλά πρωτεύοντα θηλαστικά (π.χ. πιθήκους, γορίλες, χιμπατζήδες). Ο ιός εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1976, σε ένα χωριό κοντά στον ποταμό Ebola στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και συγχρόνως στο Σουδάν. Η προέλευση του ιού είναι άγνωστη, ωστόσο αποθήκη του ιού στη φύση θεωρούνται ορισμένα είδη φρουτοφάγων νυχτερίδων που ενδημούν στην Αφρική.
Πώς μεταδίδεται;
Ο ιός Ebola μεταδίδεται από άτομο σε άτομο, με την άμεση επαφή (μέσω αμυχών του δέρματος ή βλεννογόνων) με αίμα, εκκρίσεις, όργανα, ιστούς, ή άλλα σωματικά υγρά (π.χ. σάλιο, ούρα, κόπρανα, σπέρμα κλπ.) μολυσμένων ατόμων, νεκρών ή ζωντανών, καθώς και με την έμμεση επαφή με αντικείμενα (όπως ρούχα, σεντόνια, χρησιμοποιημένες βελόνες) που έχουν μολυνθεί από σωματικά υγρά ασθενών. Στους τρόπους μετάδοσης περιλαμβάνεται και η χωρίς προφυλάξεις σεξουαλική επαφή με ασθενείς, έως και εφτά εβδομάδες (περίπου 2 μήνες) μετά την ανάρρωσή τους. Η μετάδοση στο περιβάλλον του νοσοκομείου Είναι συχνή, με την έκθεση επαγγελματιών υγείας και άλλων ατόμων που φροντίζουν ασθενείς χωρίς να λαμβάνουν τις απαραίτητες προφυλάξεις. Οι ασθενείς θεωρούνται μολυσματικοί από τη στιγμή που παρουσιάζουν συμπτώματα.
Η ασθένεια μεταδίδεται, επίσης, μέσω της άμεσης επαφής με αίμα και άλλα σωματικά υγρά από μολυσμένα άγρια ζώα, νεκρά ή ζωντανά, όπως π.χ. πιθήκους, γορίλες, αντιλόπες και νυχτερίδες.
Μεταδίδεται με τον αέρα ο ιός;
Ο ιός Ebola δεν μεταδίδεται μέσω του αέρα, όπως η γρίπη ή η φυματίωση.
Από τη στιγμή που θα μολυνθώ σε πόσο χρόνο θα εκδηλώσω τα συμπτώματα;
Τα συμπτώματα εκδηλώνονται από 2 έως και 21 ημέρες μετά την έκθεση στον ιό, συνήθως μέσα σε 8-10 ημέρες.
Ποια είναι τα συμπτώματα της νόσου;
Η νόσος μπορεί να εκδηλωθεί ξαφνικά με πυρετό, έντονους μυϊκούς πόνους, αίσθηση αδυναμίας, πονοκέφαλο και πονόλαιμο. Το επόμενο στάδιο της ασθένειας περιλαμβάνει έμετο, ναυτία, διάρροια, ανορεξία, κοιλιακό πόνο, εξάνθημα και δυσλειτουργία του ήπατος και των νεφρών. Μερικοί ασθενείς εμφανίζουν, επίσης, αιμορραγικές εκδηλώσεις εσωτερικών και εξωτερικών οργάνων (π.χ. αιμορραγίες από τη μύτη, τα ούλα, το δέρμα (π.χ. μελανιές), αίμα στα εμέσματα ή/και στα κόπρανα, αιμορραγίες στο σημείο ενέσεων) και πολυοργανική ανεπάρκεια. Η θνητότητα της νόσου κυμαίνεται από 25% έως 90%, ανάλογα με το είδος του ιού.
Υπάρχει θεραπεία ή εμβόλιο για τον ιό Ebola;
Δεν υπάρχει ειδικό εμβόλιο ή θεραπεία για αυτή την ασθένεια. Η θεραπεία είναι υποστηρικτική και συμπτωματική.
Ποιός είναι ο κίνδυνος να μολυνθώ από τον ιό Ebola και πως μπορώ να προφυλαχθώ;
Ακόμα και αν ζείτε ή έχετε ταξιδέψει σε περιοχές που έχουν πληγεί στην τρέχουσα επιδημία στη Δυτική Αφρική1, ο κίνδυνος μόλυνσης από τον ιό Ebola είναι εξαιρετικά χαμηλός, εκτός εάν έχετε εκτεθεί σε αίμα ή σε άλλα σωματικά υγρά ενός νεκρού ή ζωντανού μολυσμένου ατόμου ή ζώου.
Η συνήθης κοινωνική επαφή σε δημόσιους χώρους με άτομα που δεν φαίνεται να είναι άρρωστα δεν ενέχει κίνδυνο μετάδοσης του ιού Ebola. Δεν κινδυνεύετε να μολυνθείτε με τον ιό Ebola ανταλλάσσοντας χρήματα ή αγαθά ή κολυμπώντας σε πισίνα. Ο ιός Ebola δεν μεταδίδεται με το τσίμπημα κουνουπιών .
Ο ιός Ebola σκοτώνεται εύκολα με καλό πλύσιμο με σαπούνι, χλωρίνη (αραίωση 1:10), τα συνήθη αντισηπτικά / απολυμαντικά ή το στέγνωμα κάτω από τον ήλιο. Το πλύσιμο των ρούχων που έχουν μολυνθεί με βιολογικά υγρά σε πλυντήριο με απορρυπαντικό σε υψηλή θερμοκρασία μπορεί να εξουδετερώσει τον ιό Ebola. Ο ιός δεν επιζεί για μεγάλο χρονικό διάστημα σε επιφάνειες που είναι εκτεθειμένες στον ήλιο ή έχουν στεγνώσει.
Έχω ταξιδέψει πρόσφατα σε χώρα1 όπου παρουσιάσθηκαν κρούσματα της νόσου. Τι πρέπει να προσέξω;
Ο κίνδυνος να έχετε εκτεθεί στον ιό Ebola είναι εξαιρετικά χαμηλός. Ωστόσο:
Σε περίπτωση που
• εμφανίσετε πυρετό, ανεξήγητο αίσθημα κόπωσης, πόνους στους μυς και τις αρθρώσεις, διάρροια ή άλλα σοβαρά συμπτώματα μετά την επιστροφή σας από τις χώρες/περιοχές που αναφέρουν κρούσματα1, Ή
• έχετε εκτεθεί άμεσα σε σωματικά υγρά νεκρού ή ζωντανού μολυσμένου ατόμου ή ζώου, καθώς και αν είχατε χωρίς προφυλάξεις σεξουαλική επαφή με ασθενή που έχει αναρρώσει από αιμορραγικό πυρετό:
Αναζητείστε αμέσως ιατρική εκτίμηση και φροντίδα, αναφέροντας το ιστορικό των ταξιδιών σας. Τονίζουμε ότι τα συμπτώματα αυτά μπορεί να οφείλονται σε άλλη ασθένεια, όπως π.χ. η ελονοσία, η οποία απαιτεί άμεση διάγνωση και θεραπεία.
Πριν την επίσκεψή σας σε υπηρεσία υγείας επικοινωνήστε τηλεφωνικά με το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. (τηλ. 210-5212054). Θα χρειαστεί να απαντήσετε σε λίγες ερωτήσεις που θα μας βοηθήσουν να αξιολογήσουμε τον κίνδυνο που διατρέχετε και θα σας δοθούν οδηγίες που να απευθυνθείτε, ενώ παράλληλα θα ειδοποιηθεί το ιατρικό προσωπικό να λάβει τα απαραίτητα μέτρα προφύλαξης.
Βιβλιογραφία
• http://ec.europa.eu/health/preparedness_response/docs/ebola_infotravellers2014_el.pdf
• http://www.cdc.gov/vhf/ebola/resources/pdfs/Ebola-FactSheet.pdf
• http://www.who.int/csr/disease/ebola/faq-ebola/en/
• http://www.phac-aspc.gc.ca/lab-bio/res/psds-ftss/ebola-eng.php
1Οι χώρες με τρέχουσα επιδημία αιμορραγικού πυρετού από ιό Ebola (μέχρι και 07/08/2014) είναι: η Γουινέα, η Λιβερία, η Σιέρα Λεόνε και η Νιγηρία. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη επιδημία της νόσου μέχρι σήμερα. Καθώς η επιδημία εξελίσσεται, οι χώρες ενδέχεται να τροποποιηθούν.
Επικαιροποιημένες πληροφορίες σχετικά με τη νόσο: http://www.who.int/csr/disease/ebola/en/, και www.keelpno.gr.
Ο παρακάτω ορισμός αφορά τόσο στην έγκαιρη ανίχνευση των κρουσμάτων Αιμορραγικού Πυρετού Ebola όσο και στη άμεση δήλωσή τους στο ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.
Οι αιμορραγικοί πυρετοί ανήκουν στα νοσήματα υποχρεωτικής ΑΜΕΣΗΣ ΔΗΛΩΣΗΣ, ως εκ τούτου και ο αιμορραγικός πυρετός Ebola. Κάθε κρούσμα που εμπίπτει στον παρακάτω ορισμό θα πρέπει να δηλώνεται ΑΜΕΣΑ στο ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ (ΥΔ1- «ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΑΜΕΣΗΣ ΔΗΛΩΣΗΣ»)
1 Η πιθανή έκθεση στον ιό Ebola αξιολογείται ως εξής:
Ι. Υψηλού κινδύνου έκθεση περιλαμβάνει:
την άμεση επαφή (δερματική ή μέσω έκθεσης βλεννογόνων) με αίμα, εκκρίσεις, άλλα σωματικά υγρά ή με ιστούς ατόμου που έχει διαγνωστεί ή είναι ύποπτο για αιμορραγικό πυρετό Ebola ή με αντικείμενα επιμολυσμένα με αίμα ή σωματικά υγρά μολυσμένου ατόμου, συμπεριλαμβανομένης της χωρίς προφυλάξεις σεξουαλικής επαφής μέχρι και 8-10 εβδομάδες μετά την ανάρρωση από τον αιμορραγικό πυρετό.
την άμεση επαφή με τη σωρό ή τα σωματικά υγρά νεκρών ασθενών, που είχαν διαγνωστεί ή ήταν ύποπτοι για αιμορραγικό πυρετό Ebola.
την απροστάτευτη επαγγελματική έκθεση κατά την περίθαλψη ατόμου που έχει διαγνωστεί ή είναι ύποπτο για αιμορραγικό πυρετό Ebola χωρίς τα κατάλληλα μέσα ατομικής προστασίας (ΜΑΠ) (π.χ. έκθεση σε σταγονίδια, τρύπημα βελόνας ή άλλου αιχμηρού εργαλείου, διαχείριση βιολογικών δειγμάτων κλπ).
την άμεση επαφή με μολυσμένα ζώα (νυχτερίδες, τρωκτικά, πρωτεύοντα όπως πίθηκοι, χιμπατζήδες, ή άλλα άγρια ζώα) ζωντανά ή νεκρά, ή αίμα, εκκρίσεις ή ιστούς αυτών στις χώρες όπου καταγράφονται κρούσματα αιμορραγικού πυρετού Ebola.
ΙΙ. Χαμηλού κινδύνου έκθεση περιλαμβάνει:
Ταξίδι ή διαμονή στις χώρες όπου έχουν εμφανιστεί κρούσματα αιμορραγικού πυρετού από ιό Ebola, χωρίς ιστορικό υψηλού κινδύνου έκθεσης (βλ. ανωτέρω).
Κοινωνική επαφή με άτομο που έχει διαγνωστεί ή είναι ύποπτο για αιμορραγικό πυρετό Ebola (π.χ. παραμονή στο ίδιο δωμάτιο, ακόμη και για παρατεταμένο χρονικό διάστημα, χειραψία, ανταλλαγή χρημάτων κλπ).
Παροχή νοσηλείας σε άτομο που έχει διαγνωστεί ή είναι ύποπτο για αιμορραγικό πυρετό Ebola με την χρήση των κατάλληλων μέσων ατομικής προστασίας (ΜΑΠ).
2 Χώρες στις οποίες έχουν καταγραφεί κρούσματα αιμορραγικού πυρετού Ebola μέχρι και 7/08/2014 είναι: η Γουινέα, η Λιβερία, η Σιέρα Λεόνε και η Νιγηρία. Καθώς η επιδημία εξελίσσεται, οι χώρες ενδέχεται να τροποποιηθούν. Επικαιροποιημένες και εξειδικευμένες πληροφορίες σχετικά με τις επηρεαζόμενες περιοχές από την τρέχουσα επιδημία θα βρείτε στις ηλεκτρονικές διευθύνσεις: http://www.who.int/csr/don/en/ και www.keelpno.gr. Σημειώνεται ότι η απλή παραμονή στις προαναφερόμενες περιοχές, η οποία δε συνοδεύεται από γνωστή έκθεση σε ανθρώπινο κρούσμα ή σε άγριο ζώο, θεωρείται χαμηλού κινδύνου.
