Ο Υφυπουργός Υγείας, κ. Αντώνης Μπέζας, μίλησε σήμερα στο Συνέδριο των Financial Times, με θέμα: «Το νέο τοπίο που διαμορφώνεται στην Υγεία με το ΠΕΔΥ: Σχεδιασμοί και στρατηγικές για το μέλλον».
«Κυρίες και Κύριοι,
Καταρχάς θα ήθελα να ευχαριστήσω τους διοργανωτές του συνεδρίου για την πρόσκληση και για τη δυνατότητα να συζητήσουμε ένα τόσο σημαντικό θέμα όπως είναι το νέο Πρωτοβάθμιο Εθνικό Δίκτυο Υγείας (ΠΕΔΥ).
Θέλω εξαρχής να επισημάνω το πόσο μεγάλο μπορεί να είναι το όφελος από μια τέτοια συζήτηση και πόσο χρήσιμα μπορούν να φανούν τα συμπεράσματά της στην εκ των υστέρων διόρθωση μικρών ή μεγάλων ζητημάτων που ενδεχόμενα να μας έχουν διαφύγει στη διαδικασία δημιουργίας του νέου θεσμικού πλαισίου.
Κυρίες και Κύριοι,
Η οικονομική κρίση έχει δημιουργήσει νέα δεδομένα στο σύστημα Υγείας. Από τη μια μεριά, λόγω της ύφεσης και των δημοσιονομικών περιορισμών, η κρατική χρηματοδότηση μειώθηκε σημαντικά, ενώ από την άλλη μεριά, επηρεάστηκαν μια σειρά κοινωνικοί και οικονομικοί παράγοντες που επιδρούν αρνητικά στην υγεία των πολιτών, όπως είναι το εισόδημα και η πρόσβαση στην κοινωνική ασφάλιση.
Μπροστά σ’ αυτή την κατάσταση όλοι πλέον αναγνωρίζουν, ότι μία από τις βασικότερες παραμέτρους εξόδου της χώρας από την κρίση, είναι η ανασυγκρότηση του χώρου της Υγείας, η δημιουργία δηλαδή ενός βιώσιμου συστήματος και ο περιορισμός των ανισοτήτων.
Για να γίνει όμως πραγματικότητα αυτή η ανασυγκρότηση, η μόνη λύση είναι η φυγή προς τα εμπρός και η υλοποίηση μεταρρυθμίσεων. Δεν υπάρχει άλλη λύση και δεν υπάρχουν άλλες συνταγές. Και αυτό κάνουμε με τη δημιουργία του ΠΕΔΥ.
Δεν ανακαλύψαμε ξαφνικά και προσχηματικά τις μεταρρυθμίσεις. Ούτε για τη δόξα της δημοσιότητας, ούτε για να πετύχουμε τους στόχους της κινητικότητας. Οι μεταρρυθμίσεις είναι το «φιλί της ζωής», στο γερασμένο Εθνικό Σύστημα Υγείας.
Η ΠΦΥ αναμφίβολα αποτελεί τον «αδύναμο κρίκο», τον «μεγάλο ασθενή» του συστήματος Υγείας στη χώρα μας. Γι’ αυτό και η μεταρρύθμισή της ήταν περισσότερο από ποτέ απαραίτητη.
Γιατί η ΠΦΥ είχε φθάσει στα όριά της, δε λειτουργούσε και χρειαζόταν δομική αναδιάρθρωση. Γιατί το σύστημα της ΠΦΥ ήταν στρεβλό, είχε αποκλίνει από το στόχο του και ήταν κατακερματισμένο. Γιατί υπήρχε και υπάρχει δικαιολογημένη έλλειψη ικανοποίησης και εμπιστοσύνης από τους πολίτες.
Γιατί πρέπει να βελτιώσουμε την πρόσβαση και την ποιότητα, ιδιαίτερα σ’ εκείνες τις κοινωνικές ομάδες που έχουν πληγεί περισσότερο από την κρίση. Γιατί πρέπει να προετοιμαστούμε για το μέλλον, αφού η γήρανση του πληθυσμού δημιουργεί σημαντικές προκλήσεις.
Γιατί τέλος, πρέπει να εκσυγχρονιστούμε και να κινηθούμε από το παραδοσιακό γραφειοκρατικό και συγκεντρωτικό μοντέλο διοίκησης, προς ένα πρωτοπόρο και καινοτόμο μοντέλο υπευθυνότητας.
Αυτό ακριβώς κάνουμε με τη θεσμοθέτηση του Πρωτοβάθμιου Εθνικού Δικτύου Υγείας – του ΠΕΔΥ δηλαδή – με πολλή δουλειά και προσπάθεια.
Πρόκειται για τη μεγαλύτερη μεταρρύθμιση στον χώρο της Υγείας, από τη δημιουργία του ΕΣΥ.
Δημιουργούμε ένα σύστημα καθολικό και λειτουργικό, στην υπηρεσία του πολίτη. Ένα σύστημα αποδοτικό, που διευκολύνει τον πολίτη. Ένα σύστημα που θα παρέχει αποτελεσματική κοινωνική προστασία σε εκείνους που την έχουν ανάγκη. Που θα παρέχει δημόσιες υπηρεσίες σε όλους, με τρόπο αποτελεσματικό και φερέγγυο, με τρόπο που σέβεται τα χρήματα των φορολογουμένων και τους πόρους που διαχειριζόμαστε.
Επιτρέψτε μου όμως, κυρίες και κύριοι, να περιγράψω με λίγα λόγια τους κεντρικούς άξονες αυτού του νέου συστήματος:
Άξονας πρώτος: Ο ΕΟΠΥΥ εξακολουθεί να λειτουργεί αποκλειστικά όμως ως αγοραστής υπηρεσιών υγείας από δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς. Μετατρέπεται επομένως, σε έναν μεγάλο ασφαλιστικό Οργανισμό Υγείας, που θα αγοράζει υπηρεσίες για τους ασφαλισμένους, τους συνταξιούχους και τα προστατευόμενα μέλη των οικογενειών τους.
Με την αποφόρτιση του ΕΟΠΥΥ από την παροχή υπηρεσιών υγείας και την αποκοπή των Μονάδων Υγείας θα βελτιωθεί σημαντικά η διαχειριστική και συμβολαιακή του ικανότητα και σε τελική ανάλυση η διαπραγματευτική του ικανότητα. Θα μπορεί δηλαδή να αγοράζει υπηρεσίες υψηλού επιπέδου και υψηλής ποιότητας σε χαμηλές τιμές. Γιατί δεν είναι μόνο το κόστος αλλά και η ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών. Ήδη ξεκίνησε να λειτουργεί μια βασική γνωμοδοτική για τον ΕΟΠΥΥ Επιτροπή, η Επιτροπή Διαπραγμάτευσης που είναι βέβαιο ότι θα βελτιώσει τις σημερινές αναποτελεσματικές συμβάσεις με τους παρόχους υπηρεσιών υγείας.
Άξονας δεύτερος: Τα Κέντρα Υγείας του ΕΣΥ με τις αποκεντρωμένες μονάδες τους (Πολυδύναμα Περιφερειακά Ιατρεία, Περιφερειακά Ιατρεία, κλπ) και οι πρώην Μονάδες Υγείας του ΕΟΠΥΥ μεταφέρθηκαν και εντάχθηκαν στην οργανωτική δομή των ΔΥΠΕ.
Το ΠΕΔΥ θα περιλαμβάνει όλες τις κρατικές δομές ΠΦΥ, και η νέα αυτή διοικητική και οργανωτική οντότητα θα ταυτίζεται με τη διοικητική οργάνωση της χώρας. Η περιοχή ευθύνης κάθε Κέντρου Υγείας θα ονομάζεται Τομέας ΠΦΥ και σε κάθε Δήμο θα αντιστοιχεί τουλάχιστον ένας Τομέας.
Η μεταφορά των Μονάδων Υγείας από τον ΕΟΠΥΥ στις ΔΥΠΕ και των Κέντρων Υγείας από τα νοσοκομεία στις ΔΥΠΕ, θα θέσει τέλος τον κατακερματισμό του συστήματος. Στον ΕΟΠΥΥ για παράδειγμα, υπάρχουν ΝΜΥ, ΤΜΥ, Περιφερειακά Ιατρεία, οικογενειακοί ιατροί και ιατροί με τα ιδιωτικά τους ιατρεία. Από την παράλληλη λειτουργία αυτών των δύο δημόσιων υποσυστημάτων (ΕΣΥ και ΕΟΠΥΥ), που αποτελούσε αδιαμφισβήτητα έναν διοικητικό πλεονασμό και που δημιουργούσε πολλαπλές πύλες εισόδου και πολλαπλά διαχειριστικά κόστη, προχωρούμε σε ένα ενιαίο δημόσιο σύστημα ΠΦΥ.
Ενδυναμώνεται έτσι και η ΠΦΥ και οι εξειδικευμένες υπηρεσίες προς τον πολίτη. Παράλληλα, δίνεται η δυνατότητα να υπάρχουν κλειστοί-σφαιρικοί προϋπολογισμοί ανά πληθυσμό αναφοράς.
Όταν σε δεύτερη φάση, προχωρήσουμε σε μια ορθολογική χωροταξική κατανομή των δομών ΠΦΥ στη χώρα, τότε, θα έχουμε ένα πυκνό δημόσιο δίκτυο υπηρεσιών, δίπλα στον πολίτη, τη στιγμή που το έχει ανάγκη και σε 24ωρη βάση τα Πολυδύναμα Κέντρα Υγείας, ενώ τα εξωτερικά ιατρεία και τα τμήματα επειγόντων των νοσοκομείων θα αποσυμφορηθούν.
Αντιλαμβάνομαι ότι υπάρχει η αγωνία για την γρήγορη και αποτελεσματική λειτουργία του νέου συστήματος. Δεν γίνεται όμως τέτοιου μεγέθους αλλαγές από την μια στιγμή στην άλλη. Αυτό που συμβαίνει τώρα είναι η διοικητική ενοποίηση των δύο προηγούμενων δημόσιων υποσυστημάτων. Καθώς παράλληλα και σταδιακά προχωράει και η λειτουργική τους ενοποίηση, όπως επίσης και ο θεσμός του οικογενειακού ιατρού, οι καλύτερες υπηρεσίες σε σχέση με το παρελθόν θα γίνονται όλο και πιο ορατές για τους πολίτες.
Ήδη υπάρχουν στοιχεία κοινής λειτουργίας των δύο πρώτων δημόσιων υποσυστημάτων. Σε κάθε Μονάδα Υγείας του ΠΕΔΥ θα υπάρχει ιατρός υποδοχής που θα δέχεται χωρίς ραντεβού τα έκτακτα περιστατικά, ενώ παρά τους λιγότερους ιατρούς, σε σχέση με τις Μονάδες του ΕΟΠΥΥ, που δέχτηκαν να ενταχθούν στο νέο σύστημα, η εξυπηρέτηση των πολιτών θα είναι επαρκής αφού οι ιατροί θα εργάζονται με διευρυμένο ωράριο (8ώρο) και πολύ σύντομα θα καλυφθούν κενά με επικουρικούς ιατρούς συγκεκριμένων ειδικοτήτων.
Άξονας τρίτος: Εισάγεται ο θεσμός του οικογενειακού ιατρού, ώστε να υπάρχει αξιόπιστη και προσωπική σχέση με τους επαγγελματίες υγείας και καθιερώθηκε ο ατομικός ηλεκτρονικός φάκελος Υγείας, σύμφωνα με τα πρόσφατα ευρωπαϊκά πρότυπα, για να υπάρχουν οι απαραίτητες ιατρικές πληροφορίες.
Κάθε πολίτης θα μπορεί σύντομα να έχει τον οικογενειακό του ιατρό και κάθε οικογενειακός ιατρός θα γνωρίζει τα προβλήματα του ασθενή του και θα ενημερώνει τον ηλεκτρονικό φάκελο Υγείας.
Τα Κέντρα Υγείας, σε συνεργασία με τους οικογενειακούς ιατρούς θα αναλαμβάνουν ενεργό ρόλο στη βελτίωση της υγείας των πολιτών στην περιοχή ευθύνης τους και θα είναι υπεύθυνα, όχι μόνο για την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία αλλά και για την πρόληψη, τη διαχείριση των χρόνιων νοσημάτων, την αποκατάσταση και την κατ’ οίκον φροντίδα.
Οι οικογενειακοί ιατροί δεν είναι απλά γενικοί ιατροί. Ο ρόλος τους είναι να αντιμετωπίζουν ολιστικά τον ασθενή, με προσωπική γνώση του ιστορικού του, χρησιμοποιώντας επαρκείς υπηρεσίες και έχοντας τη δυνατότητα να τον καθοδηγούν όταν χρειαστεί εξειδικευμένη φροντίδα.
Άξονας τέταρτος: Οι υπηρεσίες ΠΦΥ θα παρέχονται μέσα από το ενιαίο, καθολικό και αποκεντρωμένο ΠΕΔΥ, και θα παρέχονται ισότιμα σε κάθε πολίτη, ανεξάρτητα από την οικονομική, κοινωνική, επαγγελματική και ασφαλιστική του κατάσταση.
Θα παρέχονται δηλαδή για όλους, ακόμη και για αυτούς που είναι ανασφάλιστοι ή έχουν λόγω της κρίσης απολέσει την ασφαλιστική τους ικανότητα, ιατρικές εξετάσεις, συνταγογράφηση, παραπομπή για εξετάσεις διαγνωστικές και παρακλινικές εξετάσεις εντός των Μονάδων Υγείας του ΠΕΔΥ, χωρίς να καταβάλλεται κανενός είδους εξέταστρο και χωρίς καμία αμοιβή.
Κάνουμε λοιπόν μια μεγάλη τομή. Μια τομή που είναι πολύ σημαντική, στη σημερινή οικονομική και κοινωνική συγκυρία.
Συγκυρία κατά την οποία, η ανεργία και η αδυναμία των πολιτών να πληρώσουν τις ασφαλιστικές τους εισφορές, δεν επιτρέπουν την πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας παρά μόνο για τα επείγοντα και απειλητικά για τη ζωή περιστατικά. Τώρα, θα υπάρχει καθολική πρόσβαση στο επίπεδο της ΠΦΥ.
Αυτό που οραματιζόμαστε, είναι κάτι για το οποίο πολλοί προσπάθησαν τα τελευταία 30 χρόνια στην πατρίδα μας. Να φτιάξουμε επιτέλους ένα πραγματικό δημόσιο Πρωτοβάθμιο Σύστημα Υγείας.
Η διαφορά με το παρελθόν, είναι ότι τώρα έχουμε δημιουργήσει όλες τις προϋποθέσεις να το φτιάξουμε. Έχουμε δημιουργήσει τις προϋποθέσεις, το όραμα αυτό να γίνει πραγματικότητα. Ελπίζω η επιτυχία αυτής της μεταρρύθμισης να γίνει σημείο αναφοράς στην προσπάθεια για την ανασυγκρότηση του κοινωνικού κράτους και την βελτίωση της κοινωνικής προστασίας.
Κυρίες και Κύριοι,
Πριν κλείσω την ομιλία μου και δοθεί ο λόγος στους εξειδικευμένους ομιλητές – τους οποίους θα παρακολουθήσω με μεγάλο ενδιαφέρον – θέλω να προσθέσω κάτι ακόμη.
Εμείς, ως πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Υγείας, με το Π.Ε.Δ.Υ. κάναμε το πρώτο βήμα. Στην πιο δύσκολη συγκυρία, που όλη η κοινωνία – και δικαίως – απαιτεί τα πάντα «εδώ και τώρα», απηυδισμένη από την κωλυσιεργία πολλών ετών και πολλών κυβερνήσεων, τολμήσαμε και προχωρήσαμε. Είμαστε όμως ακόμα στην αρχή.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει δηλώσει ότι πρέπει να είμαστε ευχαριστημένοι αν οι μεταρρυθμίσεις στην Υγεία, ολοκληρωθούν εντός διετίας. Για εμάς αυτός ο χρόνος είναι πολύς. Θα θέλαμε όλα να προχωρήσουν πιο γρήγορα.
Γι αυτό και ζητάμε, ακόμα και τώρα, την ολόψυχη συνεργασία του ιατρικού κόσμου. Των νοσηλευτών και του διοικητικού προσωπικού. Σε αυτή τη προσπάθεια που ξεκίνησε, δεν περισσεύει κανείς.
