Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Έχω πει και άλλες φορές σε αυτή την Αίθουσα, ότι η οικονομική κρίση, έχει δημιουργήσει νέα δεδομένα στο σύστημα Υγείας. Από τη μια μεριά, λόγω της ύφεσης και των δημοσιονομικών περιορισμών, η κρατική χρηματοδότηση μειώθηκε, ενώ από την άλλη μεριά, επηρεάστηκαν μια σειρά από κοινωνικούς και οικονομικούς παράγοντες που επιδρούν αρνητικά στην υγεία των πολιτών, όπως είναι το εισόδημα και η πρόσβαση στην κοινωνική ασφάλιση.
Μπροστά σ’ αυτή την κατάσταση – η οποία είναι πολύ δύσκολη γι’ αυτόν που παίρνει τις αποφάσεις και όχι γι’ αυτόν που κάνει απλώς διαπιστώσεις – όλοι πλέον αναγνωρίζουν, και εσείς κύριοι Συνάδελφοι της Αντιπολίτευσης το αναγνωρίζετε, ότι μία από τις βασικότερες παραμέτρους εξόδου της χώρας από την κρίση, είναι η ανασυγκρότηση και η προσαρμογή του χώρου της Υγείας στα νέα δεδομένα, η δημιουργία δηλαδή ενός βιώσιμου συστήματος και ο περιορισμός των ανισοτήτων.
Για να γίνει όμως πραγματικότητα αυτή η ανασυγκρότηση, η μόνη λύση είναι η φυγή προς τα εμπρός και η υλοποίηση μεταρρυθμίσεων. Δεν υπάρχει άλλη λύση και δεν υπάρχουν άλλες συνταγές. Και αυτό κάνουμε με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο για την ΠΦΥ.
Δεν ανακαλύψαμε ξαφνικά και προσχηματικά τις μεταρρυθμίσεις. Ούτε για τη δόξα της δημοσιότητας, ούτε για να πετύχουμε τους στόχους της κινητικότητας. Οι μεταρρυθμίσεις είναι το «φιλί της ζωής», στο γερασμένο Εθνικό Σύστημα Υγείας.
Η ΠΦΥ αναμφίβολα αποτελεί τον «αδύναμο κρίκο», τον «μεγάλο ασθενή» του συστήματος Υγείας στη χώρα μας. Γι’ αυτό και η μεταρρύθμισή της είναι σήμερα περισσότερο από ποτέ απαραίτητη.
Γιατί η ΠΦΥ έχει φθάσει στα όριά της, δε λειτουργεί και χρειάζεται δομική αναδιάρθρωση. Γιατί το σύστημα της ΠΦΥ είναι στρεβλό, έχει αποκλίνει από το στόχο του και είναι κατακερματισμένο. Γιατί υπάρχει δικαιολογημένη έλλειψη ικανοποίησης και εμπιστοσύνης από τους πολίτες.
Γιατί πρέπει να βελτιώσουμε την πρόσβαση και την ποιότητα, ιδιαίτερα σ’ εκείνες τις κοινωνικές ομάδες που έχουν πληγεί περισσότερο από την κρίση. Το υφιστάμενο σύστημα αδυνατεί να το πράξει. Γιατί πρέπει να προετοιμαστούμε για το μέλλον, αφού η γήρανση του πληθυσμού δημιουργεί σημαντικές προκλήσεις.
Γιατί τέλος, πρέπει να εκσυγχρονιστούμε και να κινηθούμε από το παραδοσιακό γραφειοκρατικό και συγκεντρωτικό μοντέλο διοίκησης, προς ένα πρωτοπόρο και καινοτόμο μοντέλο υπευθυνότητας.
Για όλους αυτούς τους λόγους είμαστε αναγκασμένοι να προχωρήσουμε κυρίες και κύριοι Συνάδελφοι. Σε διαφορετική περίπτωση, θα πέσουμε σαν τον ποδηλάτη που μένει σε ακινησία.
Ποιοι είναι όμως οι κεντρικοί άξονες πάνω στους οποίους κινούμαστε με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο; Πέρα από αυτά που ειπώθηκαν μέχρι τώρα και επειδή νομίζω ότι υπάρχουν κάποιες παρεξηγήσεις, θα προσπαθήσω να περιγράψω τις βασικές προβλέψεις, να τεκμηριώσω ότι αυτό που επιχειρείται συνιστά μια μεγάλη μεταρρύθμιση στην ΠΦΥ και να αποσαφηνίσω τους όρους αυτής της μεταρρύθμισης.
Άξονας πρώτος: Σκοπός του ΕΟΠΥΥ ορίζεται αποκλειστικά η αγορά υπηρεσιών υγείας από δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς. Ο ΕΟΠΥΥ μετατρέπεται σε έναν μεγάλο ασφαλιστικό Οργανισμό υγείας, που θα αγοράζει υπηρεσίες για τους ασφαλισμένους, τους συνταξιούχους και τα προστατευόμενα μέλη των οικογενειών τους.
Ο ΕΟΠΥΥ, ο οποίος διατηρεί την ονομασία του και με τη νέα του μορφή, θα αποτελείται από την Κεντρική Υπηρεσία και τις Περιφερειακές Διευθύνσεις, οι οποίες διατηρούνται στον Οργανισμό. Για την καλύτερη εξυπηρέτηση των ασφαλισμένων και τον έλεγχο των ιδιωτών παρόχων υγείας, στον ΕΟΠΥΥ παραμένουν επίσης τα Φαρμακεία και η ΥΠΕΔΥΦΚΑ, η ελεγκτική του δηλαδή υπηρεσία.
Με την αποφόρτιση του ΕΟΠΥΥ από την παροχή υπηρεσιών και την αποκοπή των Μονάδων Υγείας, θα βελτιωθεί σημαντικά η διαχειριστική και συμβολαιακή του ικανότητα και σε τελική ανάλυση η διαπραγματευτική του ικανότητα. Θα μπορεί δηλαδή να αγοράζει υψηλού επιπέδου και υψηλής ποιότητας υπηρεσίες σε χαμηλές τιμές. Γιατί δεν είναι μόνο το κόστος αλλά και η ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών.
Παράλληλα, οι στρεβλές διαδικασίες που κληρονομήθηκαν από τους μητρικούς ασφαλιστικούς φορείς, θα καταργηθούν στο πλαίσιο της λειτουργικής αναδιοργάνωσης και η σημερινή αναποτελεσματική μορφή των συμβάσεων θα αλλάξει και θα αρθούν οι αποκλεισμοί για τους νέους κυρίως σε ηλικία ιατρούς.
Άξονας δεύτερος: Τα Κέντρα Υγείας του ΕΣΥ με τις αποκεντρωμένες μονάδες τους (Πολυδύναμα Περιφερειακά Ιατρεία, Περιφερειακά Ιατρεία, κλπ), μεταφέρονται και εντάσσονται στην οργανωτική δομή των ΔΥΠΕ. Το ίδιο γίνεται και με τις Μονάδες Υγείας του ΕΟΠΥΥ.
Το Πρωτοβάθμιο Εθνικό Δίκτυο Υγείας (ΠΕΔΥ) που δημιουργείται, θα περιλαμβάνει όλες τις κρατικές δομές ΠΦΥ, και η νέα αυτή διοικητική και οργανωτική οντότητα θα ταυτίζεται με τη διοικητική οργάνωση της χώρας. Η περιοχή ευθύνης κάθε Κέντρου Υγείας θα ονομάζεται Τομέας ΠΦΥ και σε κάθε Δήμο θα αντιστοιχεί τουλάχιστον ένας Τομέας.
Η μεταφορά των Μονάδων Υγείας από τον ΕΟΠΥΥ στις ΔΥΠΕ και των Κέντρων Υγείας από τα νοσοκομεία στις ΔΥΠΕ, θα θέσει τέλος τον κατακερματισμό του συστήματος. Από την παράλληλη λειτουργία αυτών των δύο δημόσιων υποσυστημάτων (ΕΣΥ και ΕΟΠΥΥ), που αποτελούσε αδιαμφισβήτητα έναν διοικητικό πλεονασμό και που δημιουργούσε πολλαπλές πύλες εισόδου και πολλαπλά διαχειριστικά κόστη, προχωρούμε σε ένα ενιαίο δημόσιο σύστημα ΠΦΥ. Ενδυναμώνεται έτσι και η ΠΦΥ και οι εξειδικευμένες υπηρεσίες προς τον πολίτη. Παράλληλα, δίνεται η δυνατότητα να υπάρχουν κλειστοί- σφαιρικοί προϋπολογισμοί ανά πληθυσμό αναφοράς.
Όταν σε δεύτερη φάση, πραγματοποιηθεί η ορθολογική χωροταξική κατανομή των δομών ΠΦΥ στη χώρα, τότε, θα έχουμε ένα πυκνό δημόσιο δίκτυο υπηρεσιών, δίπλα στον πολίτη, τη στιγμή που το έχει ανάγκη και σε 24ωρη βάση, ενώ τα εξωτερικά ιατρεία και τα τμήματα επειγόντων των νοσοκομείων θα αποσυμφορηθούν.
Άξονας τρίτος: Εισάγεται ο θεσμός του οικογενειακού ιατρού, ώστε να υπάρχει αξιόπιστη και προσωπική σχέση με τους επαγγελματίες υγείας και καθιερώνεται ο ατομικός ηλεκτρονικός φάκελος Υγείας, σύμφωνα με τα πρόσφατα ευρωπαϊκά πρότυπα, για να υπάρχουν οι ιατρικές πληροφορίες που θα κάνουν πιο αποτελεσματική την αντιμετώπιση των ασθενειών.
Κάθε πολίτης μπορεί να έχει τον οικογενειακό του ιατρό και κάθε οικογενειακός ιατρός θα γνωρίζει τα προβλήματα του ασθενή του και θα ενημερώνει τον ηλεκτρονικό φάκελο Υγείας.
Τα Κέντρα Υγείας, σε συνεργασία με τους οικογενειακούς ιατρούς θα αναλαμβάνουν ενεργό ρόλο στη βελτίωση της υγείας των πολιτών στην περιοχή ευθύνης τους και θα είναι υπεύθυνα, όχι μόνο για την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία αλλά και για την πρόληψη, τη διαχείριση των χρόνιων νοσημάτων, την αποκατάσταση και την κατ’ οίκον φροντίδα.
Οι οικογενειακοί ιατροί δεν είναι απλά γενικοί ιατροί. Ο ρόλος τους είναι να αντιμετωπίζουν ολιστικά τον ασθενή, με προσωπική γνώση του ιστορικού του, χρησιμοποιώντας επαρκείς υπηρεσίες και έχοντας τη δυνατότητα να τον καθοδηγούν όταν χρειαστεί εξειδικευμένη φροντίδα.
Άξονας τέταρτος: Οι υπηρεσίες ΠΦΥ θα παρέχονται μέσα από το ενιαίο, καθολικό και αποκεντρωμένο ΠΕΔΥ, και θα παρέχονται ισότιμα σε κάθε πολίτη, ανεξάρτητα από την οικονομική, κοινωνική, επαγγελματική και ασφαλιστική του κατάσταση. Θα παρέχονται δηλαδή για όλους, ακόμη και για αυτούς που είναι ανασφάλιστοι ή έχουν λόγω της κρίσης απολέσει την ασφαλιστική τους ικανότητα. Ιατρικές εξετάσεις, συνταγογράφηση και εσωτερικές διαγνωστικές και παρακλινικές εξετάσεις.
Κάνουμε λοιπόν μια μεγάλη τομή. Μια τομή που είναι πολύ σημαντική, ιδιαίτερα στη σημερινή οικονομική και κοινωνική συγκυρία. Συγκυρία κατά την οποία, τα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης επλήγησαν πρώτα. Συγκυρία κατά την οποία, η ανεργία και η αδυναμία των πολιτών να πληρώσουν τις ασφαλιστικές τους εισφορές, δεν επιτρέπουν την πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας παρά μόνο για τα επείγοντα και απειλητικά για τη ζωή περιστατικά. Τώρα, θα υπάρχει καθολική πρόσβαση στο επίπεδο της ΠΦΥ.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Είπα και στην αρχή της ομιλίας μου ότι ο στόχος είναι η μεταρρύθμιση. Η κινητικότητα είναι το μέσον για να υλοποιηθεί αυτή η μεταρρύθμιση, δεν είναι ο στόχος. Και μάλιστα, πρόκειται για μια κινητικότητα με ειδικές διαδικασίες, ώστε να πραγματοποιηθεί αυτή η μεγάλη διοικητική αλλαγή στο συντομότερο χρονικό διάστημα.
Όλο το προσωπικό των Μονάδων Υγείας του ΕΟΠΥΥ, (ιατροί όλων των ειδικοτήτων, οδοντιατρικό, νοσηλευτικό, παραϊατρικό, διοικητικό και τεχνικό), που τίθεται σε καθεστώς διαθεσιμότητας, μεταφέρεται στις ΔΥΠΕ, εφόσον το ζητήσει με αίτησή του.
Δεν κλείνουν δομές. Δεν υπάρχει ξαφνικός θάνατος. Δεν απολύεται κανένας, δεν μετακινείται κανένας σε άλλες περιοχές αλλά παραμένουν όλοι, μετά το πέρας της διαθεσιμότητας, στις Μονάδες όπου εργάζονται. Καμία αβεβαιότητα δεν πρέπει να υπάρχει και για τη δεύτερη φάση της μεταρρύθμισης, όταν θα γίνει ο νέος χωροταξικός σχεδιασμός των δομών ΠΦΥ.
Το προσωπικό των Κέντρων Υγείας του ΕΣΥ, της Κεντρικής Υπηρεσίας και των Περιφερειακών Διευθύνσεων του ΕΟΠΥΥ, της ΥΠΕΔΥΦΚΑ και των Φαρμακείων του ΕΟΠΥΥ, παραμένει στις θέσεις του και δεν μπαίνει σε καθεστώς διαθεσιμότητας.
Ακόμη και οι ιατροί που δεν θα προτιμήσουν να ενταχθούν στο νέο σύστημα με το καθεστώς της πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης, επειδή ακριβώς αναγνωρίζουμε την εμπειρία τους και την προσφορά τους στην ΠΦΥ, θα έχουν με τον ΕΟΠΥΥ ένα ειδικό καθεστώς ως συμβεβλημένοι ιδιώτες ιατροί. Δεν πρέπει λοιπόν να κινδυνολογείτε κ. Συνάδελφοι του ΣΥΡΙΖΑ και κυρίως δεν πρέπει να υπεκφεύγετε και να αυτοαναιρείστε.
Δεν μπορεί να ισχυρίζεστε από τη μια, πως το σωστό είναι να υπάρχει πλήρης και αποκλειστική απασχόληση όλων των ιατρών στην ΠΦΥ, και από την άλλη, να ζητάτε μεταβατική περίοδο και να μην δέχεστε, τώρα που δημιουργείται το ενιαίο σύστημα, να εφαρμοστεί από την αρχή το σωστό. Όπως επίσης, δεν γίνεται να υπάρχει μεταβατική περίοδος και το γνωρίζετε.
Δεν μπορεί από τη μια, να ζητάτε ενιαία ΠΦΥ και από την άλλη, να μην θέλετε ο ΕΟΠΥΥ να μετατραπεί σε αποκλειστικό αγοραστή υπηρεσιών υγείας. Μα αν ο ΕΟΠΥΥ εξακολουθήσει να έχει και τις Μονάδες Υγείας, τότε δεν μπορούμε να έχουμε ενιαίο σύστημα, γιατί θα υπάρχει και το υποσύστημα του ΕΣΥ.
Δεν μπορεί από τη μια να λέτε ότι θα τα αλλάξετε όλα, και από την άλλη να μη θέλετε στην ουσία να αλλάξετε τίποτα. Ούτε τον οικογενειακό ιατρό, ούτε τον ηλεκτρονικό φάκελο υγείας, ούτε τους σφαιρικούς προϋπολογισμούς, ούτε την αξιολόγηση των ιατρών, ούτε τα τοπικά δίκτυα ΠΦΥ, ούτε τα Πολυδύναμα Κέντρα Υγείας. Δεν ψηφίζετε κανένα απολύτως άρθρο. Πλήρης άρνηση.
Δεν μπορεί επομένως να είστε, και με τον αστυφύλακα της διάσωσης του δημόσιου συστήματος υγείας –το οποίο υποτίθεται ότι εμείς καταστρέφουμε- αλλά και με τον χωροφύλακα του λαϊκισμού. Ούτε μπορείτε να κλείνετε το μάτι ταυτόχρονα σε όλους. Δεν γίνεστε πιστευτοί. Σας έχουν όλοι πλέον καταλάβει.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι, ο καθένας από εμάς με την ψήφο του και τη στάση του απέναντι σε αυτή την μεταρρύθμιση, έχει μια ιστορική ευθύνη απέναντι στην κοινωνία.
Το υφιστάμενο σύστημα έχει φθάσει στα όριά του. Ούτε την υποβάθμιση της δημόσιας ΠΦΥ θέλουμε, ούτε να στρέψουμε τους πολίτες στα ιδιωτικά συμφέροντα της Υγείας. Ο ιδιωτικός τομέας μπορεί και πρέπει να συνυπάρχει με τον δημόσιο τομέα, κάτω από συγκεκριμένους κανονισμούς και κανόνες.
Αυτό που οραματιζόμαστε, είναι κάτι για το οποίο πολλοί προσπάθησαν τα τελευταία 30 χρόνια στην πατρίδα μας. Να φτιάξουμε επιτέλους ένα πραγματικό δημόσιο Πρωτοβάθμιο Σύστημα Υγείας. Η διαφορά με το παρελθόν, είναι ότι τώρα έχουμε δημιουργήσει όλες τις προϋποθέσεις να το φτιάξουμε. Έχουμε δημιουργήσει τις προϋποθέσεις, το όραμα αυτό να γίνει πραγματικότητα.
Σας ευχαριστώ.
