Διάστρεμμα Ποδοκνημικής Άρθρωσης και Φυσικοθεραπευτική Αντιμετώπιση

Διάστρεμμα είναι η βίαιη διάταση ή ρήξη των συνδεσμικών ινών της ποδοκνημικής άρθρωσης (πόδι) (Αμπατζίδης, 2003; Λαμπίρης, 2007).  Σύμφωνα με βιβλιογραφική ανασκόπηση των Dubinetal (2011) θεωρείται ο πιο συχνός τραυματισμός σε αθλητικές δραστηριότητες με τον αστραγαλοπερονιαίο σύνδεσμο να  εμφανίζει μεγαλύτερο ρίσκο τραυματισμών αφού θεωρείται ο πιο αδύναμος σύνδεσμος συγκριτικά με τους άλλους έξω πλάγιους συνδέσμους της ποδοκνημικής άρθρωσης. Τα σοβαρότερα διαστρέμματα συνοδεύονται από κάκωση του πτερνοπερονιαίου συνδέσμου (Reid, 1992)  .

Υπεύθυνος μηχανισμός του διαστρέμματος σε ποσοστό 85% θεωρείται η υπερβολική ανάσπαση έσω χείλους, περίπου 30^ο-45^ο (Βanksetal, 2001) όπου παρουσιάζεται διάταση ή ρήξη του έξω πλευρικού συνδέσμου λόγω της στροφής του αστραγάλου προς τα μέσα με απότομη και μεγάλη ταχύτητα (Anderssenetal, 2004; Beynnonetal, 2005; Dubinetal, 2011) .

 

Ενοχοποιητικοί παράγοντες θεωρούνται το αυξημένο εύρος τροχιάς των ανασπαστών έξω (Baumhauer et al, 1995), το μειωμένο εύρος τροχιάς των ραχιαίων καμπτήρων (Popeetal, 1998), η αυξημένη δύναμη των ραχιαίων καμπτήρων στο γυναικείο πληθυσμό, οι αδύναμοι ραχιαίοι καμπτήρες για τους άνδρες, η μειωμένη Ιδιοδεκτικότητα του άκρου πόδα (Willemsetal,2005 ) και τo υψηλό επίπεδο αθλητικών δραστηριοτήτων  (Watermanetal, 2011).

 

Οι Διαβαθμίσεις Διαστρέμματος ανάλογα με το μέγεθος της βλάβης (Λαμπίρης, 2007) είναι:

 

Διάστρεμμα 1^ου βαθμού: απλή διάταση των συνδεσμικών ινών

 

Διάστρεμμα 2^ου βαθμού: μερική ρήξη των συνδεσμικών ινών

 

Διάστρεμμα 3^ου βαθμού: πλήρη συνδεσμική ρήξη

 

Συμπτώματα ( Αμπατζίδης, 2003):

 

• Οίδημα (Πρήξιμο)
• Πόνος
• Περιορισμένη κινητικότητα της άρθρωσης.

 

Η Φυσικοθεραπευτική Αποκατάσταση πρέπει να ξεκινήσει άμεσα αφού προηγηθεί η ιατρική διάγνωση και θεραπεία από τον θεράπων Ορθοπεδικό. Η συνεννόηση του φυσικοθεραπευτή με τον θεράπων ιατρό και η φυσικοθεραπευτική αξιολόγηση για τον εντοπισμό των ελλειμμάτων προηγούνται προκειμένου να σχεδιαστεί το πρόγραμμα αποκατάστασης.

 

Στόχος της Φυσικοθεραπείας στο πρώτο στάδιο αποκατάστασης είναι η μείωση του οιδήματος και του πόνου, στο δεύτερο στάδιο είναι η αύξηση του εύρους τροχιάς, η ενδυνάμωση των μυϊκών ομάδων που συνθέτουν την ποδοκνημική άρθρωση και στο τρίτο στάδιο είναι η αποκατάσταση της αντοχής και της ιδιοδεκτικότητας.

 

Τις πρώτες 48-72 ώρες εφαρμόζεται ΚΡΥΟΘΕΡΑΠΕΙΑ, Ανάρροπη θέση της ποδοκνημικής άρθρωσης,  Περίδεση (ελαστική ή ανελαστική) και Ανάπαυση για την μείωση του πόνου και του οιδήματος καθώς και για την αποφυγή υποτροπής ή περαιτέρω τραυματισμού.

 

Μετά τις 48-72 ώρες ενδείκνυται η χρήση Δινόλουτρο για αύξηση της κυκλοφορίας και μείωση του οιδήματος, αναλγητικών ρευμάτων ΤΕΝS, Laser και Υπερήχων για μείωση του πόνου και του οιδήματος και Εγκάρσιας Μάλαξης για μείωση του οιδήματος και ευθυγράμμιση των συνδεσμικών ινών που έχουν αποδιοργανωθεί με την διάταση ή την ρήξη. Αν η κλινική εικόνα του ασθενούς το επιτρέπει αρχίζουμε άμεσα ήπια Παθητική Κινησιοθεραπεία για αύξηση εύρους τροχιάς, Ενεργητική κινησιοθεραπεία για την πλήρη αποκατάσταση της  λειτουργικότητας της άρθρωσης-εύρος τροχιάς και δύναμη, Ασκήσεις μυϊκής αντλίας για αύξηση κυκλοφορίας και κατά συνέπεια μείωση του οιδήματος, δίνοντας έμφαση στην Ισομετρική Άσκηση για αύξηση δύναμης. Το πρόγραμμα τις κινησιοθεραπείας ανάλογα με τον ασθενή που απευθυνόμαστε σταδιακά γίνεται πιο απαιτητικό (περισσότερες επαναλήψεις).  Υπάρχουν και περιπτώσεις ασθενών όπου οι παραπάνω μέθοδοι αντενδείκνυνται (όπως η ύπαρξη βηματοδοτών και μεταλλικών αντικειμένων, δερματοπάθειες, κυκλοφορικά και αιματολογικά προβλήματα).

 

Αφού πραγματοποιηθεί η ΕΠΑΝΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ στο πρόγραμμα αποκατάστασης εντάσσονται Ασκήσεις υπό αντίσταση για την μέγιστη αύξηση δύναμης, Τεχνικές κινητοποίησης για την αύξηση εύρους τροχιάς και μείωση του πιθανού πόνου, Ασκήσεις Αντοχής και Ασκήσεις σε πισίνα.

 

Ο Φυσικοθεραπευτής πρέπει να παρακινεί τον ασθενή να επισκεφθεί τον Θεράπων Ορθοπεδικό για ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΗ. Στη συνέχεια και αφού ο Φυσικοθεραπευτής έρθει σε συνεννόηση με τον θεράπων ιατρό θα δώσει ιδιαίτερη έμφαση στην αποκατάσταση της ΙΔΙΟΔΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ για την αύξηση της σταθερότητας της άρθρωσης και την πρόληψη υποτροπής του τραυματισμού ή νέου τραυματισμού. Αν ο ασθενείς που έχει υποστεί διάστρεμμα ανήκει στην κατηγορία των αθλητών τότε εντάσσονται στο πρόγραμμα ασκήσεις μιμητικές του αθλήματος για γρήγορη επιστροφή στον αθλητικό χώρο. (Walker, 1984; Beynnonetal, 2005; Safranetal, 1999; Reid 1992; Greenetal, 2001; Lopez–Rodriguezetal, 2007; Nussbaumetal, 2001, Bleakleyetal, 2004; McGuine & Keene, 2006; Tayleretal, 2006; Dubinetal, 2011; Brantinghametal, 2012; Chaiwanichsirietal, 2005; Kidgelletal, 2007; Rammeltetal, 2011; Janssenetal, 2011; Dubinetal, 2011; O‘Driscolletal, 2011).

 

Πρέπει να αναφερθεί ότι ο άκρος πόδας δέχεται όλο το σωματικό βάρος του ανθρώπου κάτι που οδηγεί σε συχνούς τραυματισμούς αυτής της πολύπλοκης δομής. Συχνότεροι τραυματισμοί θεωρούνται τα διάστρεμματα που σχετίζονται με τον τραυματισμό των συνδέσμων της ποδοκνημικής άρθρωσης. Κύριος ρόλος των συνδεσμικών δομών είναι η σταθεροποίηση της ποδοκνημικής άρθρωσης. Αν οι δομές αυτές δεν αποκατασταθούν πλήρως τότε θα υπάρχει αστάθεια της άρθρωσης η οποία μπορεί να οδηγήσει σε επανατραυματισμό των συνδεσμικών δομών, σε υποτροπή του υπάρχοντος τραυματισμού ή σε πιθανά κατάγματα των οστών που συνθέτουν την άρθρωση του ποδιού. Για τον παραπάνω λόγο ο φυσικοθεραπευτής θα πρέπει να δώσει μεγάλη έμφαση στην αποκατάσταση της  ΙΔΙΟΔΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ (Verhagenetal, 2004)

 

Τα διαστρέμματα της ποδοκνημικής άρθρωσης θα πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη από τους επαγγελματίες υγείας (ιατρούς και φυσικοθεραπευτές) και τους ασθενείς αφού θεωρούνται ύπουλοι τραυματισμοί και δεν θέλουν υποτίμηση. Πρέπει να τονίσουμε ότι σημαντικό ρόλο στην πλήρη αποκατάσταση έχει η άμεση και πλήρη ιατρική διάγνωση και αξιολόγηση, η σχολαστική φυσικοθεραπευτική αξιολόγηση για τον πλήρη εντοπισμό των ελλειμμάτων και κατά συνέπεια τη βέλτιστη αποκατάσταση καθώς και η αμοιβαία συνεργασία του ασθενή με τον ορθοπεδικό και τον φυσικοθεραπευτή.

 Συνεργάτης Κέντρου Αποκατάστασης <<ΠΑΛΛΑΔΙΟΝ>>

Πρ. Εργαστηριακή Βοηθός –  Τ.Ε.Ι Πάτρας

Κινητό: 6978-98.17.28   e-mail: venetiaphysiotherapy@gmail.com

Βενετία Χαραλαμποπούλου^2,   , Δρ. Φουσέκης Κωνσταντίνος^{1, 3}

 

¹Καθηγητής Εφαρμογών Τμήματος Φυσικοθεραπέιας- Τ.Ε.Ι Πάτρας

 

² Φυσικοθεραπεύτρια

 

³ Φυσικοθεραπευτής

e–mail: venetiaphysiotherapy@gmail.com