Η νέα σχολική χρονιά άρχισε, παιδιά, καθηγητές και γονείς καθημερινά εκτελούν δραστηριότητες οι οποίες αν εκτελεσθούν λανθασμένα θα οδηγήσουν είτε άμεσα είτε έμμεσα σε τραυματισμούς σε ολόκληρο το σώμα. Η αποφυγή των τραυματισμών επιτυγχάνεται με την γνώση της εμβιομηχανικής του σώματος. Με τον όρο εμβιομηχανική-εργονομία εννοούμε την σωστή εκτέλεση διάφορων δραστηριοτήτων (Tσακλής, 2010). Παρακάτω παρατίθενται οι εμβιομηχανικοί-εργονομικοί τρόποι εκτέλεσης των συνηθέστερων καθημερινών δραστηριοτήτων που εκτελούνται καθημερινά από τους μαθητές, τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς ώστε να προστατέψουν την σπονδυλική στήλη και τα άκρα τους από διάφορους τραυματισμούς.
Τι πρέπει να περιέχει η τσάντα εργασίας και πώς την κρατάτε:
Η τσάντα τόσο των μαθητών όσο και των καθηγητών πρέπει να περιέχει τα απαραίτητα βιβλία και έγγραφα της ημέρας ώστε η σπονδυλική στήλη και τα άνω άκρα να μην δέχονται συνεχόμενα και μεγάλα φορτία. Η σπονδυλική στήλη του μαθητή θα πρέπει να φορτίζεται ομοιόμορφα κάτι που σημαίνει ότι πρέπει να προτιμούνται τσάντες με δυο χερούλια και όχι τσάντες μορφής ταχυδρόμου. Την τσάντα προτείνεται να την φοράτε με τα δυο χεράκια και να μην την κρατάτε από την μια μεριά γέρνοντας τον κορμό σας.
Πώς να σηκώνετε και πώς αφήνεται τα βάρη (ή την τσάντα σας) από το έδαφος και προς αυτό:
Τα γόνατα θα πρέπει να είναι ΠΑΝΤΑ λυγισμένα και η οσφύ να είναι λίγο προς τα πίσω (εικόνα 2 (β)). ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η στροφή και η πλάγια κάμψη της σπονδυλικής στήλης κατά την άρση βάρους (Τσακλής, 2010).
Πώς να κάθεστε σωστά στο θρανίο/γραφείο:
Τα αυτιά, οι ώμοι και τα ισχία θα πρέπει να βρίσκονται στην ίδια ευθεία. Η οσφύ θα πρέπει να υποστηρίζεται από ένα μαξιλαράκι και η πλάτη σας θα πρέπει να στηρίζεται στην πλάτη της καρέκλας και να βρίσκεται σε ευθεία γραμμή ώστε να διατηρούνται τα κυρτώματα της σπονδυλικής στήλης και να φορτίζονται ομοιόμορφα. Όταν γράφεται ή διαβάζεται δεν πρέπει να σκύβεται προς τα εμπρός ώστε να μην βλάπτονται οι οφθαλμοί και ο αυχένας.
Το θρανίο πρέπει να είναι κοντά στον μαθητή ώστε τα χέρια να μην βρίσκονται σε υπερβολική κάμψη και έκταση. Το ύψος του θρανίου θα πρέπει να είναι σωστά ρυθμισμένο για να μην υπόκεινται ο αυχένας, ο θώρακας και η οσφύ σε καμπτικά φορτία.
Το ύψος της καρέκλας θα πρέπει να είναι σωστά ρυθμισμένο ώστε τα πόδια σας να ακουμπούν στο έδαφος (χωρίς τα γόνατα να βρίσκονται σε υπερβολική κάμψη) και να μην αιωρούνται. Στο σπίτι προτείνεται οι μαθητές να χρησιμοποιούν υποστήριγμα κάτω άκρων ενώ οι καθηγητές όταν κάθονται στην έδρα θα πρέπει να ακουμπούν τα πόδια τους σε ένα υποστήριγμα που διαθέτουν οι περισσότερες έδρες. Το πλάτος του καθίσματος θα πρέπει να τελειώνει 6-8cm πριν τα γόνατα. Η καρέκλα θα πρέπει να είναι μέτρια προς σκληρή ώστε να μην φορτίζεται σε μεγάλο βαθμό η οσφύ (Μarray et al, 1995; Τσακλής, 2010).
Ποια είναι η σωστή θέση του Ηλεκτρονικού Υπολογιστή:
Η οθόνη του ηλεκτρονικού υπολογιστή θα πρέπει να τοποθετείται ανάλογα με το ύψος σας ώστε να μην βρίσκεται ο αυχένας σε υπερβολική έκταση. Επίσης η οθόνη δεν θα πρέπει να είναι πολύ κοντά για να μην κουράζονται τα μάτια σας.
Το πληκτρολόγιο συνίσταται να είναι λίγο ανυψωμένο ή ένα επίπεδο κάτω από το γραφείο όπως στην εικόνα 2 (α), ώστε οι καρποί να βρίσκονται σε μέση θέση, αποφεύγοντας τους τραυματισμούς του καρπιαίου σωλήνα και τις τενοντοπάθειες. Προτείνονται συχνά διαλειμματα εμπλουτισμένα με διατάσεις όπως στην εικόνα 1(De Krom et al, 1990; Tσακλής, 2010).
Πού και πώς να διαβάζετε:
Ενδείκνυται να διαβάζετε ΠΑΝΤΑ στο γραφείο σας στην σωστή θέση και ΠΟΤΕ στον καναπέ ή στο κρεβάτι.
Πώς οι καθηγητές να στέκονται όρθιοι κατά τη διάρκεια του μαθήματος:
Τα πόδια των εκπαιδευτικών θα πρέπει να είναι λίγο ανοιχτά ώστε να μην φορτίζεται η οσφύ. Όταν κουραστούν μπορούν να στηριχθούν για λίγα λεπτά στο ένα πόδι εναλλάξ ή να ανυψωθούν λίγες φορές στις μύτες των ποδιών τους για καλύτερη κυκλοφορία του αίματος. Δεν θα πρέπει να στέκονται πολύ ώρα ακίνητοι. Όταν γράφουν στον πίνακα δεν πρέπει να ξεπερνούν το επίπεδο του ώμου για να μην τραυματιστεί η άρθρωση του ώμου (Herberts et al, 1984; Tσακλής, 2010).
Πώς να αποφευχθούν τραυματισμοί κατά τη γυμναστική:
Οι μαθητές θα πρέπει να δίνουν προσοχή στα προγράμματα προθέρμανσης πριν την γυμναστική και στα προγράμματα διάτασης πριν και μετά από την γυμναστική τους (Prentice, 2010).
Πώς πρέπει να κάθεστε στο αυτοκίνητο κατά τη διαδρομή για το σχολείο:
Το κάθισμα θα πρέπει να μην βουλιάζει και να είναι ρυθμισμένο ανάλογα με το ύψος των ατόμων που πρόκειται να οδηγήσουν ώστε οι αγκώνες και τα γόνατα να μην είναι σε ακραίες θέσεις κάμψη και έκτασης. Η πλάτη του καθίσματος στο ύψος της οσφύς θα πρέπει να περιέχει μαξιλαράκι ώστε να αγκαλιάζει την μέση. Το μαξιλαράκι που βρίσκεται στον αυχένα θα πρέπει να ρυθμίζεται ώστε να βρίσκεται στο ύψος του ινιακού οστού (περιοχή πάνω από την αρχή του αυχένα). Οι μαθητές την τσάντα καλύτερα να μην την φορούν μέσα στο αμάξι ώστε το σώμα τους να εφαρμόζει πλήρως στα καθίσματα και να μην γέρνουν προς τα εμπρός.
Πώς να παρακολουθείτε τηλεόραση:
Μετά από πολύωρο διάβασμα και εργασία θέλετε να χαλαρώσετε βλέποντας την αγαπημένη σας τηλεοπτική σειρά. Για να την απολαύσετε χωρίς ενοχλήσεις και τραυματισμούς θα πρέπει να καθίσετε με τον σωστό εμβιομηχανικό τρόπο. Κάθεστε με σωστό τρόπο όπως προαναφέρθηκε, χωρίς να γέρνετε από την μια πλευρά. Οι καναπέδες πρέπει να είναι μέτριοι προς σκληροί για να μην βουλάζει το σώμα σας. Η τηλεόραση τοποθετείται σε σωστό ύψος για προστασία του αυχένα.
Πώς να κοιμόμαστε:
Για να γεμίσετε τις μπαταρίες σας ώστε να είστε αποδοτικοί και την επόμενη μέρα κοιμηθείτε άνετα με τον σωστό τρόπο. Αποφύγετε την ύπτια θέση (ανάσκελα). Αν δεν μπορείτε τότε τοποθετείστε πολλά μαξιλάρια κάτω από τα γόνατα ή λυγίστε τα γόνατά σας . Αποφύγετε την πρηνή θέση (μπρούμητα). Αν δεν μπορείτε τότε τοποθετήστε τα χέρια σας κάτω από την πρόσθια επιφάνεια της λεκάνης ώστε να διατηρηθεί το οσφυϊκό κύρτωμα. ΠΡΟΤΙΜΑΤΕ την ΕΜΒΡΥΙΚΗ θέση, η οποία είναι στο πλάι με τα γόνατα λυγισμένα προς την κοιλιά. Πρέπει να θυμάστε ότι το κρεβάτι πρέπει να είναι εμβιομηχανικά κατασκευασμένο και το στρώμα ενδείκνυται να είναι καινούργιο χωρίς βουλιάγματα (www.e-class/teipat.gr- Μπίλλυ Ευδοκία).
Πώς να σηκώνεστε από το κρεβάτι πριν πάτε στο σχολείο ή την δουλειά σας:
Γυρνάτε στο πλάι, λυγίστε τα γόνατα στην συνέχεια ρίχνεται τα πόδια σας κάτω από το κρεβάτι και με τα χέρια σπρώχνεται προς τα κάτω το κρεβάτι.
Βενετία Χαραλαμποπούλου
