Αναμφισβήτητα, το Εθνικό Σύστημα Υγείας τα τελευταία 30 χρόνια ακολουθεί την πορεία του εκσυγχρονισμού. Αυτή η πορεία πρέπει να συνεχιστεί. Από την ίδρυση του ΕΣΥ το 1983 μέχρι σήμερα, πολύ νερό έχει κυλήσει στο αυλάκι.
Δυστυχώς όμως, σήμερα που διάγουμε την εποχή της κοινωνίας της πληροφορίας δεν έχουμε ολοκληρώσει την εγκατάσταση των κατάλληλων μηχανισμών ορθολογικής κατανομής των πόρων, ελέγχου και παρακολούθησης της προσφοράς και ζήτησης υπηρεσιών υγείας. Δυστυχώς μέχρι σήμερα, η κατανομή των πόρων γίνεται βάσει ιστορικών δεδομένων και αρκετές φορές βάσει πολιτικών διαπραγματεύσεων.
Για αναμόρφωση των υπηρεσιών υγείας πάνω σε βάσεις επιστημονικές και όχι πάνω σε εντυπώσεις, ευχές, επιθυμίες και περιστασιακά γεγονότα μιλούσε ο Υπουργός Υγείας Σπύρος Δοξιάδης τριάντα χρόνια πριν, ναι τριάντα, στον πρόλογο του στο σχέδιο νόμου «Μέτρα Προστασίας της Υγείας». (Για την ιστορία αξίζει να αναφέρουμε ότι, το νομοσχέδιο Δοξιάδη πολεμήθηκε από όλες τις πολιτικές παρατάξεις. Στελέχη της Νέας Δημοκρατίας το χαρακτήρισαν μαρξιστικό. Στελέχη του ΠΑΣΟΚ έβρισκαν το νομοσχέδιο ενδιαφέρον υποστηρίζοντας ότι δεν θα το ψηφίσουν γιατί ήθελαν να το εφαρμόσουν αυτοί όταν θα έρθουν στην εξουσία). Σήμερα, τα λόγια αυτά παραμένουν επίκαιρα.
Είναι καιρός να αποκτήσουμε αξιόπιστα δεδομένα. Είναι καιρός να εκσυγχρονίσουμε τις οργανωτικές υποδομές μας ώστε να συλλέγουμε, αξιοποιούμε, συντηρούμε, κωδικοποιούμε, τυποποιούμε, διασταυρώνουμε και διαχέουμε την επιστημονική, διαχειριστική και διοικητικού τύπου πληροφορία.
Πιστεύω μόνο στο Θεό, για τα υπόλοιπα φέρτε μου δεδομένα! Με άλλα λόγια, μηχανοργάνωση του συστήματος υγείας. Οποιαδήποτε καθυστέρηση στην υλοποίηση αυτού του έργου είναι σε βάρος της προστασίας της δημόσιας υγείας και των οικονομικών της. Αν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε περισσότερα για την αξία της υγειονομικής παρέμβασης και αν η διαθέσιμη πληροφορία χρησιμοποιείται συστηματικά στη διαδικασία λήψης αποφάσεων τότε θα μπορούμε να γνωρίζουμε αν η παροχή υπηρεσιών υγείας συμβάλει στη βελτίωση των εκροών υγείας. Επιπλέον, η διαθεσιμότητα τεκμηρίωσης που αφορά στην αναποτελεσματική φροντίδα και στην ελλιπή παροχή φροντίδας θα μας επιτρέψει να εντοπίσουμε περιπτώσεις κακής χρήσης των πόρων και ευκαιρίες για βελτίωση.
Η Ελλάδα είναι αντιμέτωπη με σημαντικές προκλήσεις στον τομέα της υγείας τα επόμενα χρόνια με αποτέλεσμα να υπάρχει η ανάγκη για ουσιαστικές και δομικές αλλαγές. Οι προκλήσεις αφορούν καταρχήν στη βελτίωση των υγειονομικών δεικτών. Επίσης, έχουμε να αντιμετωπίσουμε ζητήματα όπως η χρηματοδότηση και παροχή υπηρεσιών υγείας. Η γήρανση του πληθυσμού, η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας υγείας, η αύξηση των αναγκών και της ζήτησης υπηρεσιών υγείας, η εμφάνιση νέων ασθενειών, οι κοινωνικές ανισότητες, η φτώχεια, η ανεργία αποτελούν παράγοντες οι οποίοι έχουν σημαντικές επιπτώσεις στη λειτουργία των συστημάτων υγείας και κυρίως στο κόστος λειτουργίας αυτού.
Τα εργαλεία της πληροφορικής, συνδυαζόμενα με οργανωτικές αλλαγές στο σύστημα υγείας μας δίνουν τη δυνατότητα να βελτιώσουμε την πρόσβαση σε φροντίδα υγείας και να παρέχουμε καλύτερες υπηρεσίες με λιγότερα χρήματα σε ένα σύστημα που θα έχει ως επίκεντρο τον πολίτη.
Για να ανταποκριθούμε στα παραπάνω πρέπει να σχεδιάσουμε και να αναπτύξουμε στρατηγικές και πολιτικές σε όλα τα επίπεδα του συστήματος υγείας. Η συγκυρία είναι μοναδική. Μας δίνεται η ευκαιρία να αλλάξουμε το αποτυχημένο υπόδειγμα που μέχρι σήμερα έχουμε εφαρμόσει στην υγεία. Δεν πρέπει να τη χάσουμε.
(*) ο Βασίλης Κοντοζαμάνης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων, πρώην Πρόεδρος ΕΟΦ,
του Βασίλη ΚΟΝΤΟΖΑΜΑΝΗ (*)
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ στις 4/12/2001
