Η πρόθεση για την εφαρμογή στη χώρα μας ενός συστήματος το οποίο θα παρέχει στους φαρμακοποιούς δικαίωμα αντικατάστασης φαρμάκων που αναγράφονται σε συνταγή, αποτελεί παγκόσμια πρωτοτυπία, αντίκειται στη κείμενη νομοθεσία, βάσει της οποίας απαιτείται ιατρική συνταγή για τη χορήγηση φαρμάκου, και είναι επικίνδυνο για τη δημόσια υγεία.
Εξάλλου, στο άρθρο 13 του ΝΔ 96/1973 περί Εμπορίας Φαρμακευτικών Διαιτητικών & Καλλυντικών Προϊόντων ρητά προβλέπεται ότι : «Οι φαρμακοποιοί υποχρεούνται, όπως χορηγούν τα εν τη ιατρική συνταγή αναγραφόμενα προϊόντα απαγορευομένης αυστηρώς της αντικαταστάσεως αυτών δι` ετέρων προϊόντων». Επιπροσθέτως στο ΠΔ 121 / ΦΕΚ 183/3-9-2008 άρθρο 4 περί των Υποχρεώσεων των Φαρμακοποιών προβλέπεται επιβολή κυρώσεων (πρόστιμο 3.000-30.000€) για τη μη παράδοση από τον φαρμακοποιό των φαρμάκων που αναγράφονται στη συνταγή και χρέωσή τους στον ΟΠΑΔ ή τον ασφαλιστικό οργανισμό, καθώς και για την παράδοση άλλων φαρμάκων από εκείνα που αναγράφει η συνταγή.
Η ευθύνη για τη λήψη της απόφασης σχετικά με το ενδεδειγμένο για τον ασθενή φάρμακο αποτελεί αποκλειστική ευθύνη του θεράποντος ιατρού. Η αντικατάσταση ή συνταγογράφηση φαρμάκων από το φαρμακοποιό μεταφέρει το βάρος της ευθύνης για τη λήψη της απόφασης από τον καθ’ ύλη αρμόδιο που είναι ο θεράπων ιατρός σε άτομα που δεν είναι εντεταλμένα για την άσκηση του ιατρικού επαγγέλματος. Σύμφωνα με το άρθρο 3 παρ. 3 του Νόμου 3418/2005 (ΦΕΚ 287/ Α/ 2005) περί Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας: «ο θεράπων Ιατρός είναι εκείνος που έχει δικαίωμα επιλογής μεθόδου θεραπείας του ασθενούς την οποία κρίνει ότι υπερτερεί σημαντικά έναντι άλλης».
Σε κάθε περίπτωση η αντικατάσταση ή συνταγογράφηση φαρμάκων από το φαρμακοποιό εγκυμονεί κινδύνους για τους ασθενείς αφού:
Στερεί από τον θεράποντα ιατρό τη δυνατότητα να επιλέξει το κατάλληλο (αποτελεσματικό και ασφαλές) φάρμακο ανάλογα με τις εξειδικευμένες ανάγκες του ασθενούς του. Ιδιαίτερα σημαντικό για περιπτώσεις ασθενών που λαμβάνουν περισσότερα του ενός φάρμακα, υπερήλικες ασθενείς που διατρέχουν τον κίνδυνο να κάνουν λάθος στο φάρμακο, ασθενείς με αλλεργίες σε ορισμένα έκδοχα.
Δεν επιτρέπει την παρακολούθηση των ανεπιθύμητων ενεργειών των φαρμάκων (φαρμακοεπαγρύπνηση), διότι ο θεράπων ιατρός δεν γνωρίζει το φάρμακο που τελικά χορηγείται στον ασθενή του. Αρκετά φάρμακα εξαιτίας των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους δεν είναι ανταλλάξιμα, ακόμη και αν έχουν την ίδια δραστική ουσία (π.χ. biosimilars).
Θα προκαλέσει μεγάλη αναστάτωση και απορρύθμιση της θεραπείας των ασθενών οι οποίοι εμπιστεύονται το συγκεκριμένο φάρμακο που τους έχει χορηγήσει ο θεράπων ιατρός τους, αβεβαιότητα των ασθενών για την αποτελεσματικότητα του άλλου φαρμάκου που θα τους χορηγηθεί, κίνδυνο εμφάνισης προβλημάτων (π.χ. αλλεργικές αντιδράσεις) και κίνδυνο μη συμμόρφωσής τους με τη νέα θεραπεία.
Το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο στις περιπτώσεις χρόνιων παθήσεων που ο ασθενής έχει συνηθίσει να παίρνει ένα συγκεκριμένο φάρμακο επί σειρά ετών.
Εν κατακλείδι, η παροχή στο φαρμακοποιό δικαιώματος αντικατάστασης ή συνταγογράφησης φαρμάκων είναι παράνομη. Η χορήγηση οιουδήποτε φαρμάκου χωρίς συγκεκριμένη ιατρική συνταγή μόνο προβλήματα μπορεί να προκαλέσει στη δημόσια υγεία την ώρα ακριβώς που η χώρα διέρχεται τη μεγαλύτερη κοινωνική και οικονομική κρίση στη σύγχρονη ιστορία της.
Για το Δ.Σ. του Ι.Σ.Α.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΤΟΥΛΗΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ ΤΣΟΥΚΑΛΟΣ
