Βενετία Χαραλαμποπούλου, 2 Δρ. Φουσέκης Κωνσταντίνος 1,3
1Επίκουρος Καθηγητής Τμήματος Φυσικοθεραπείας- ΤΕΙ Δυτικής Ελλάδος
2 Κλινική Φυσικοθεραπεύτρια- Κέντρο Αποκατάστασης <<ΠΑΛΛΑΔΙΟΝ>>
3Εργαστήριο Εμβιομηχανικής και Αθλητικών κακώσεων- ΤΕΙ Δυτικής Ελλάδος
e-mail: venetiaphysiotherapy@gmail.com, τηλέφωνο: 6978-98.17.28
Το παρακάτω άρθρο είναι απόσπασμα της ενότητας 4.4.5. στην οποία έχει γράψει η Βενετία Χαραλαμποπούλου του κεφαλαίου του Βιβλίου Εφαρμοσμένη Αθλητική Φυσικοθεραπεία του Κωνσταντίνου Φουσέκη.
Κάταγμα colles ονομάζεται η λύση της οστικής συνέχειας του κάτω πέρατος της κερκίδας με ραχιαία γωνίωση και παρεκτόπιση του περιφερικού τμήματος αυτής. 1,2,5 Εξαιτίας της δύναμης που προκαλεί το κάταγμα της κερκίδας μπορεί να επηρεαστεί και το οστό της ωλένης. Ο μηχανισμός κάκωσης ενός κατάγματος Colles είναι η πτώση του ατόμου πάνω σε τεντωμένο χέρι και είναι συνηθισμένο ιδιαίτερα σε γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας που πάσχουν από οστεοπόρωση. 2,6,7
Εικόνα 1. Κάταγμα colles
Τα συμπτώματα του κατάγματος είναι οίδημα και πόνο στον καρπό. Ο καρπός δείχνει παραμορφωμένος λόγω του κατάγματος και η προσπάθεια κίνησης της πηχεοκαρπικής άρθρωσης είναι επώδυνη και πραγματοποιείται με δυσκολία.6 H ατροφία Sudeck, η ρήξη του τένοντα του μακρού εκτείνοντα του αντίχειρα, η βλάβη του μέσου νεύρου και η πλημμελής πώρωση θεωρούνται κύριες επιπλοκές ενός κατάγματος colles. 5-7
Ένα κάταγμα colles χωρίς παρεκτόπιση ακινητοποιείται σε γύψινο νάρθηκα χωρίς ανάταξη μέχρι να πωρωθεί για 6 εβδομάδες ενώ τα παρεκτοπισμένα μπορούν να αντιμετωπιστούν είτε συντηρητικά είτε χειρουργικά. Η συντηρητική αποκατάσταση περιλαμβάνει την ανάταξη και την τοποθέτηση γύψινου νάρθηκα από τον αγκώνα μέχρι τις μετακαρποφαλαγγικές αρθρώσεις για 4 εβδομάδες ενώ η χειρουργική επέμβαση πραγματοποιείται είτε με εξωτερική οστεοσύνθεση ή με πλάκα βίδες ή με τη χρήση βελόνων Kirschner. 2,5 Mε την αφαίρεση του γύψου η φυσικοθεραπεία παίζει σημαντικό ρόλο για την άμεση ανάκτηση της λειτουργικότητας του καρπού και της άκρας χείρας ιδιαίτερα αν πρόκειται για αθλητικό πληθυσμό όπου η άμεση επιστροφή του αθλητή στις αθλητικές δραστηριότητες είναι ο κύριος στόχος και η φυσικοθεραπεία λαμβάνει επιθετικό χαρακτήρα.
Η οργάνωση του αθλητικού φυσικοθεραπευτικού προγράμματος εξαρτάται από την σχολιαστική λήψη του φυσικοθεραπευτικού ιστορικού προκειμένου ο φυσικοθεραπευτής να εντοπίσει τα ελλείμματα που παρουσιάζει η πηχεοκαρπική άρθρωση και οι γειτονικές αρθρώσεις αυτής ώστε να θέσει του στόχους της φυσικοθεραπείας.1 Η φυσικοθεραπευτική αξιολόγηση περιλαμβάνει την λήψη των δημογραφικών στοιχείων, προηγούμενων τραυματισμών καθώς και την περιγραφή του μηχανισμού κάκωσης. Ο φυσικοθεραπευτής μεγαλύτερη έμφαση δίνει στην αντικειμενική αξιολόγηση. Η αντικειμενική αξιολόγηση περιλαμβάνει την αξιολόγηση της μυϊκής δύναμης με την χρήση των μυϊκών τεστ για τις μυϊκές ομάδες της πηχεοκαρπικής άρθρωσης, των αρθρώσεων τις άκρας χείρας και της άρθρωσης του αγκώνα, την αξιολόγηση του εύρος τροχιάς της πηχεοκαρπικής και του αγκώνα με την χρήση του γωνιόμετρου, την ψηλάφηση της περιοχής και την ύπαρξη οιδήματος με την χρήση μεζούρας. 1,3
Στην πρώτη φάση στόχος του φυσικοθεραπευτή είναι η μείωση του οιδήματος, του πόνου, η διατήρηση του εύρους τροχιάς και της δύναμης καρπού, της άκρας χείρας και του αγκώνα. Ο φυσικοθεραπευτής εντάσσει στο πρόγραμμα αποκατάστασης κρυοθεραπεία, παθητική κινητοποίηση καρπού μέχρι τα όρια πόνου στο οβελιαίο επίπεδο, ασκήσεις αντίστασης κάμψης – έκτασης αγκώνα, ενεργητικές ασκήσεις υπτιασμού-πρηνισμού άνω κερκιδωλενικής άρθρωσης, ενεργητικές ασκήσεις δακτύλων, διατάσεις των μυϊκών ομάδων των δακτύλων και του αγκώνα, ασκήσεις μυϊκής αντλίας, εγκάρσια μάλαξη στην ραχιαία παλαμιαία επιφάνεια του καρπού καθώς και ηλεκτροθεραπεία (αναλγητικά ρεύματα, θεραπευτικό υπέρηχο). 1,7-12 Στην περίπτωση του αθλητή σε αυτό το στάδιο ξεκινά η λειτουργική αποκατάσταση στους αγωνιστικούς χώρους με το στατικό ποδήλατο και την ενδυνάμωση του κορμού, των κάτω ακρών και του υγιούς άνω άκρου. Στο σπίτι ο αθλητής μπορεί να συνεχίσει το πρόγραμμα παθητικής κίνησης και ενδυνάμωσης μυών του ώμου και του καρπού δυο φορές την μέρα, κρυοθεραπεία τέσσερις φορές την ημέρα, ανάρροπη θέση και ασκήσεις μυϊκής αντλίας. Θα πρέπει να αποφεύγεται η ανύψωση αντικειμένων και η στήριξη του σώματος στο πάσχων άνω άκρο.1
Στη δεύτερη φάση στόχος του φυσικοθεραπευτικού προγράμματος είναι η ενδυνάμωση και η αύξηση του εύρους τροχιάς του καρπού και της άκρας χείρας καθώς και η βελτίωση νευρομυϊκής συναρμογής. Στο φυσικοθεραπευτικό πρόγραμμα πραγματοποιείται εμβύθιση του καρπού με εναλλαγή κρύου και ζεστού νερού, ισομετρικές ασκήσεις καρπού και δακτύλων, ειδικές τεχνικές κινητοποίησης κερκιδωλενικών αρθρώσεων, διατάσεις μυϊκών ομάδων αγκώνα, καρπού και άκρας χείρας, έναρξη ασκήσεων ιδιοδεκτικότητας και υδροθεραπεία.1,7-12 Σε αυτό το στάδιο στους αγωνιστικούς χώρους προστίθενται ασκήσεις σταθεροποίησης κορμού χωρίς την χρήση άνω άκρων. 1
Στην τελευταία φάση αποκατάστασης στόχος είναι η επιστροφή του αθλητή στους αγωνιστικούς χώρους η οποία επιτυγχάνεται σε 1 με 2 μήνες μέσω των ασκήσεων ιδιοδεκτικότητας της άκρας χείρας, ασκήσεων με βάρη και λάστιχα, ασκήσεις ανοιχτής και κλειστής κινητικής αλυσίδας, ασκήσεις μιμητικές του αθλήματος. 1,12
Ο αθλητικός φυσικοθεραπευτής, ο αθλητής και ο προπονητής του θα πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη τους τα κριτήρια επιστροφής του αθλητή στους αγωνιστικούς χώρους που είναι η πλήρη πώρωση του κατάγματος, το πλήρες εύρος τροχιάς, η συμμετρία δύναμης- ιδιοδεκτικότητας και η εκτέλεση δραστηριοτήτων του αθλήματος χωρίς ενόχληση ώστε ο τραυματισμένος αθλητής να είναι ασφαλής και να μην έχει κάποια υποτροπή ή επανατραυματισμό.
Βιβλιογραφία
1. Φουσέκης Κωνσταντίνος. Εφαρμοσμένη Αθλητική Φυσικοθεραπεία. Εκδόσεις Πασχαλίδης, 2015. ( https:// www.politeianet.gr/books/9789963716715-fousekis-a-konstantinos-broken-hill-publishers-ltd-efarmosmeni-athlitiki-fusikotherapeia-241604)
2. Λαμπίρης Ηλίας. Ορθοπεδική και Τραυματιολογία. Εκδόσεις Πασχαλίδης, 2007.
3. Hamilton N, Luttgens K, Weimar W. Scientific Basis of human Motion, 2002.
4. Kapandji A. Biomechanics of pronation ad supination of the forearm. Hand Clin, (17): 111-122, 2001.
5. Margheritini F, Rossi R. Orthopedic Sports Medicine: Principles and Practice. Springer, 2011.
6. Fernandez D, Geissler W. Treatment of displaced articular fractures of the radius. The journal of hand surgery, 16(3): 375-384, 1991.
7. Lowry K , Gainor B , Hoskins J. Extensor tendon rupture secondary to the AO/ASIF titanium distal radius plate without associated plate failure: a case report. Am J Orthop 2000; 29: 789-91.
8. Jones LA. The assessment of hand function: a critical review of techniques. J Hand Surg [Am] 1989; 14(2Pt1):221-8.
9. Kaufman R, Bind J. Manipulative management of post-Colles΄ fracture weakness and diminished active range of motion . Journal of manipulative and physiological therapeutics, 22(2):105-107, 1995.
10. Ural A, Zioupos Ps, Buchanan D, Vashishth D. Evaluation of the influence of strain rate on Colles΄ fracture load. J Biomech. 45(10): 1854–1857, 2012.
11. Lee Y, Wei T, Cheng Y, Hsu T, Huanq C. A comparative study of Colles’ fractures in patients between fifty and seventy years of age: percutaneous K-wiring versus volar locking plating. Int Orthop. 36(4):789-94, 2012.
12. Prentice W, Voight M. Tεχνικές Αποκατάστασης Αθλητικών Κακώσεων. Επιστημονικές Εκδόσεις Παρισιάνος, 2007.
