Μπορεί σε άλλες χώρες ο οικογενειακός γιατρός να θεωείται ο θεμέλιος λίθος της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας αλλά στην Ελλάδα τώρα θα ξεκινήσει να κάνει τα πρώτα του βήματα στο πλαίσιο λειτουργίας του Πρωτοβάθμιου Εθνικού Δικτύου Υγείας (ΠΕΔΥ).Ο άγνωστος αυτός θεσμός για την πλειοψηφία των ασφαλισμένων αποτελεί το σημείο της πρώτης ιατρικής επαφής με το σύστημα φροντίδας υγείας, ενώ έχει το πρώτο λόγο στα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζει ο κάθε ασθενής ανεξάρτητα από την ηλικία ή το φύλο.
Ποιος όμως είναι ο ρόλος και τα καθήκοντα του οικογενειακού γιατρού; Ποιες αλλαγές θα επιφέρει η εφαρμογή του θεσμού αυτού στους ασφαλισμένους;
Απαντήσεις στο επιστημονικό άρθρο που ακολουθεί.
Της Χριστίνας Ι. Μπουντούρη
Γενικού – Οικογενειακού Ιατρού
Η Γενική – Οικογενειακή Ιατρική (General Practice ή Family Medicine) είναι μία Ιατρική Ειδικότητα με πολυετή ιστορία στις προηγμένες χώρες, αλλά πρόσφατη στην Ελλάδα. Αποτελεί έναν ακαδημαϊκό και επιστημονικό κλάδο με το δικό του εκπαιδευτικό περιεχόμενο, έρευνα, επιστημονική τεκμηρίωση και κλινική δραστηριότητα. Είναι μία κλινική Ιατρική Ειδικότητα προσανατολισμένη προς την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας.
Ο Γενικός – Οικογενειακός Ιατρός είναι εξειδικευμένος ιατρός με τετραετή ειδίκευση, εκπαιδευμένος σύμφωνα με τις αρχές του επιστημονικού κλάδου της Γενικής – Οικογενειακής Ιατρικής. Αποτελεί το σημείο της πρώτης ιατρικής επαφής με το σύστημα φροντίδας υγείας, παρέχοντας ανοιχτή και απεριόριστη πρόσβαση στους χρήστες του, ασχολούμενος με τα προβλήματα υγείας ανεξάρτητα από την ηλικία, το φύλο ή οποιοδήποτε άλλο χαρακτηριστικό του ενδιαφερόμενου ατόμου.
Χρησιμοποιεί αποδοτικά το σύστημα υγείας, συνεργαζόμενος με άλλους επαγγελματίες υγείας και επικοινωνώντας με άλλες ειδικότητες, αναλαμβάνοντας ρόλο συνηγόρου υπέρ του ασθενούς, όταν αυτό χρειάζεται. Αναπτύσσει μία προσωποκεντρική και ολιστική προσέγγιση, επικεντρωμένη στο άτομο, στην οικογένειά του και στην κοινότητά τους.
Εργάζεται για την καθιέρωση μίας προσωπικής σχέσης, μέσω της αποτελεσματικής επικοινωνίας ανάμεσα στον ιατρό και τον ασθενή. Διαχειρίζεται ταυτόχρονα οξέα και χρόνια προβλήματα υγείας των ασθενών του, ενώ παράλληλα προάγει την υγεία και την ευεξία της κοινότητας μέσα από κατάλληλες και αποτελεσματικές παρεμβάσεις προληπτικής ιατρικής και αγωγής της υγείας.
Πρόληψη
Η πρόληψη ορίζεται ως το μέσον για την προαγωγή και διατήρηση της υγείας και την αποτροπή της ασθένειας. Ασχολείται με την απομάκρυνση ή ελάττωση των παραγόντων κινδύνου, την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία και τον περιορισμό των επιπλοκών. Η προαγωγή της υγείας αποσκοπεί στη βοήθεια υγιών ατόμων να μάθουν υγιείς συμπεριφορές και να αναλάβουν την ευθύνη για την ευεξία τους.
Ο Ρόλος του Γενικού – Οικογενειακού Ιατρού στην Πρόληψη
➢ Συμβουλευτική Αγωγή για αλλαγές σε παράγοντες του τρόπου της καθημερινής ζωής, οι οποίοι συνδέονται με νόσους.
➢ Καθοδήγηση σχετικά με την κληρονομικότητα ορισμένων νόσων και την αποτροπή εμφάνισής τους.
➢ Κατευθυντήριες οδηγίες για τον εμβολιασμό έναντι λοιμωδών νοσημάτων π.χ πότε και ποιες ομάδες πρέπει να εμβολιαστούν για τον ιό της γρίπης, τον πνευμονιόκοκκο, τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) κτλ.
➢ Διάγνωση νόσου σε πρώιμο στάδιο με screening πληθυσμού, ώστε η θεραπεία να αρχίσει πριν επέλθουν ιστολογικές αλλοιώσεις π.χ screening για την αρτηριακή υπέρταση, το σακχαρώδη διαβήτη, το μεταβολικό σύνδρομο, τον καρκίνο του μαστού, του προστάτη κτλ.
Ολιστική προσέγγιση
Η διάγνωση που επικεντρώνεται στη νόσο, ο τυπικός εκπρόσωπος της νοσοκομειακής ιατρικής χαρακτηρίζεται από συγκεκριμένα όρια. Η αντιμετώπιση μίας συγκεκριμένης νόσου και ο διαχωρισμός της από τα υπόλοιπα αλληλοεξαρτώμενα συστήματα του οργανισμού έχει ως αποτέλεσμα την έλλειψη προσέγγισης του ασθενή ως ολότητα. Αντίθετα η ολιστική προσέγγιση, η αντιμετώπιση δηλαδή του προσώπου του ασθενούς στο σύνολό του, είναι πολύ σημαντική στη σύγχρονη ιατρική.
Ο Ρόλος του Γενικού – Οικογενειακού Ιατρού στην Ολιστική προσέγγιση του προσώπου κατά τη θεραπεία
Ο Γενικός – Οικογενειακός Ιατρός στοχεύει στη συνεχή και προσωπική φροντίδα. Δημιουργούνται έτσι ισχυροί δεσμοί μεταξύ ιατρού – ασθενούς οι οποίοι είναι απαραίτητοι για την πρόληψη, έρευνα και χειρισμό της οποιασδήποτε νόσου. Επειδή είναι υπεύθυνος για ολόκληρο τον ιατρικό φάκελο είναι ενήμερος για όλα τα θέματα υγείας του ασθενούς και δε λαμβάνει υπόψη μόνο τη διαγνωσθείσα ασθένεια και την αντιμετώπισή της, αλλά προσθέτει μία επιπλέον διάσταση περιλαμβάνοντας :
➢ τη νόσο ως επιμέρους κατάσταση του οργανισμού.
➢ τον ασθενή ως πρόσωπο.
➢ τις συναισθηματικές αντιδράσεις του στην ασθένεια.
➢ την επίδραση στις διαπροσωπικές σχέσεις, στην εργασία και στον τρόπο ζωής.
Χριστίνα Ι. Μπουντούρη
Γενικός – Οικογενειακός Ιατρός e-mail: cbountouri@gmail.com
http://www.iatropedia.gr
