Η πολιτική υγείας στη χώρα μας παραμένει χωρίς στόχο. Αντίθετα πρόσφατα το υπουργείο Υγείας της… Νέας Ζηλανδίας ανακοίνωσε έξι στόχους για τα επόμενα χρόνια. Ανάμεσά τους διάλεξα δύο: Οι ασθενείς στα επείγοντα να εξυπηρετούνται μέσα σε 5 ώρες και οι καρκινοπαθείς να ξεκινούν τη θεραπεία τους μέσα σε 4 εβδομάδες!
Να θυμίσω, δε, για όσους το ξεχνούν ότι οι Νεοζηλανδοί είναι εκείνοι, που πριν από κάθε αθλητικό αγώνα χορεύουν έναν παραδοσιακό χορό, που σε εμάς μπορεί να φαντάζει πρωτόγονος και γελοίος, αλλά έχει ως στόχο να φοβίσει τους αντιπάλους. Αυτοί λοιπόν – οι κατά τα άλλα πρωτόγονοι – έχουν στόχους για την πολιτική υγείας.
Έχουν στόχο, που αφορά τη βελτίωση της προσφερόμενης ιατρικής φροντίδας στους πολίτες. Να μειωθεί ο χρόνος ανταπόκρισης του συστήματος επειγόντων περιστατικών και ο χρόνος που απαιτείται για να ξεκινήσει η θεραπεία των ασθενών με καρκίνο (χειρουργική επέμβαση, χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπεία).
Την ίδια ώρα εμείς βρισκόμαστε στον κόσμο μας. Η αλήθεια είναι ότι ελέω Μνημονίου αποκτήσαμε για πρώτη φορά στόχους. Π.χ. να συνταγογραφούν οι γιατροί μας 60% γενόσημα. Όμως, αναφανδόν, τέτοιοι στόχοι δεν έχουν καμία σχέση με την υγεία των Ελλήνων. Και αν οι Νεοζηλανδοί μάθουν τι κάνουμε θα αρχίσουν πάλι το χορό τους…
Βέβαια, πώς να θέσουμε στόχους για την υγεία των πολιτών όταν δεν μετράμε ποιοτικούς δείκτες, όπως ο χρόνος αναμονής στα επείγοντα ή το χρονικό διάστημα που αρχίζουν θεραπεία οι καρκινοπαθείς. Είναι αδύνατον να βελτιώσεις κάτι που δεν μετριέται.
Μία πρόχειρη έρευνα, δε, στα τμήματα επειγόντων των μεγάλων νοσοκομείων ή στα ογκολογικά τμήματα νομίζω ότι θα φέρει στην επιφάνεια σημεία και τέρατα. Οι αναμονές στα επείγοντα μπορεί να πάρει και 10 ώρες κυρίως λόγω έλλειψης προσωπικού, αλλά και ορθολογικής οργάνωσης.
Το χειρότερο όλων αφορά στους καρκινοπαθείς. Μέχρι πρόσφατα τα δημόσια νοσοκομεία δεν είχαν ούτε ένα σύγχρονο μηχάνημα ακτινοθεραπείας, ενώ από πέρσι έχουν τεθεί σε λειτουργία δυο-τρία, τα οποία όμως δεν επαρκούν. Επίσης, έχει μπλοκαριστεί η αγορά άλλων δύο μηχανημάτων, που αφορούν στα νοσοκομεία Άγιος Σάββας και πανεπιστημιακό Ιωαννίνων.
Λύση στο πρόβλημα έρχεται να δώσει το κοινωφελές ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, το οποίο αναγνωρίζοντας τη δραματική έλλειψη, ανακοίνωσε ότι θα προχωρήσει στη δωρεά τέτοιων μηχανημάτων σε 7 κρατικά νοσοκομεία ύψους 16 εκατ. ευρώ. Η δωρεά όμως όσο χρήσιμη και αν είναι, δεν εντάσσεται σε ένα στρατηγικό σχέδιο της Πολιτείας. Ποιος μας διαβεβαιώνει επίσης ότι η Πολιτεία θα εξασφαλίσει το αναγκαίο προσωπικό, ώστε τα μηχανήματα αυτά να λειτουργήσουν αποδοτικά;
Επανέρχομαι όμως στο μείζον. Η Πολιτική Υγείας της χώρας παραμένει χωρίς στόχους για την υγεία των Ελλήνων. Π.χ. θα μπορούσαμε να θέσουμε ως στόχο:
• Να μειώσουμε κατά 5-10% τον αριθμό των Ελλήνων που καπνίζουν μέχρι το 2020 ή κατά 10% τους θανάτους από καρδιαγγειακά.
• Να θέσουμε στόχους για την αντιμετώπιση των εγκεφαλικών επεισοδίων, έναν τομέα στον οποίο η χώρα μας υστερεί.
Φυσικά, αφού θέσουμε ρεαλιστικούς στόχους και χρονοδιαγράμματα, κατόπιν να καθίσουμε κάτω, πολιτικοί, γιατροί, οικονομολόγοι και πολίτες, ώστε να συμφωνήσουμε στα μέτρα, που πρέπει να υιοθετηθούν για να πετύχουμε τους στόχους. Αυτό κάνουν οι οργανωμένες κοινωνίες.
Μα θα μου πει εύλογα κάποιος «δεν θα μας φτάνουν τα λεφτά για την υγεία». Δεν είμαι βέβαιος ότι ισχύει αυτό. Δεν μας φτάνουν σήμερα διότι μεγάλο μέρος τους εξακολουθούν να σπαταλώνται σε ένα αναποτελεσματικό σύστημα υγείας, που έχει ως κέντρο του τα νοσοκομεία και δεν επενδύει ούτε ένα ευρώ στην πρόληψη.
Είμαι βέβαιος αντιστρόφως ότι αν ο Γκίκας Χαρδούβελης είχε να δώσει π.χ. 3 δις ευρώ παραπάνω στο σύστημα υγείας, δεν θα είχαμε αισθητή βελτίωση των δεικτών υγείας του πληθυσμού. Γιατί απλώς το βαρέλι εξακολουθεί να έχει τρύπες… Και από τις τρύπες κάποιοι πάροχοι (γιατροί, φαρμακοβιομήχανοι, κλινικές και διαγνωστικά κέντρα) θα γινόταν πλουσιότεροι…
Υπάρχει λύση; Μα φυσικά. Δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε τον τροχό. Πρέπει να αρχίσουμε επιτέλους να καταγράφουμε και να μετράμε στην υγεία πού πηγαίνουν τα χρήματα. Όσα και αν είναι αυτά. Και να αξιοποιήσουμε τα δεδομένα, ώστε να φροντίσουμε τα χρήματα να πηγαίνουν εκεί που υπάρχει πράγματι ανάγκη.
Έτσι, όταν αργά ή γρήγορα, θα μπορέσουμε να δώσουμε παραπάνω χρήματα για την υγεία, τότε θα ξέρουμε πως θα πιάνουν τόπο. Και βέβαια δεν χρειαζόμαστε την τρόικα για να το κάνουμε…
