Κατ’ αρχήν να συμφωνήσουμε στο εξής: Εφόσον είναι ουτοπικό να ισχυρίζεται κανείς ότι το καλύτερο πολίτευμα είναι η αριστοκρατία (γιατί ποιος είναι Αυτός που θα ορίζει του άριστους), η Δημοκρατία είναι το καλύτερο δυνατό σύστημα διακυβέρνησης. Ψηφίζουν δίπλα – δίπλα οι φτωχοί και οι πλούσιοι, οι αθίγγανοι και οι αστοί, οι ανοϊκοί υπερήλικες και οι άγουροι μετέφηβοι, οι «νοικοκύρηδες» και οι καφενόβιοι, οι κυρίες και οι πουτάνες, οι μορφωμένοι και οι αγράμματοι, οι ακραίοι και οι κεντρώοι. Η κοινή συνισταμένη όλων αυτών των ατομικών βουλήσεων δίνει το τελικό εκλογικό αποτελέσματα. Υποστηρίζεται δε ότι στην τελική της ετυμηγορία, η λαϊκή ψήφος εμπεριέχει σοφία.
Με το νόμο «Καλλικράτη» που άλλαξε τις χωρικές κατανομές των Δήμων της Ελλάδας, όμοροι Δήμοι ενώθηκαν και αποτέλεσαν τα νέα διοικητικά μορφώματα. Ειδικότερα, οι πρωτεύουσες των νομών, έχοντας το μεγαλύτερο πληθυσμό σε σχέση με τους γειτονικούς Δήμους, είναι οι έδρες και τα διοικητικά κέντρα των νέων Δήμων που «απορρόφησαν» στην ουσία τους όμορους μικρότερους. Η λογική της καλλικράτειας μεταρρύθμισης ήταν αφενός η περιστολή των δημοσίων δαπανών (με λιγότερα λειτουργικά έξοδα κ.λπ.), αφετέρου η ενδυνάμωση του θεσμού της τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Τα παραπάνω αναφέρονται συνοπτικώς, για να εισάγουν στο κύριο θέμα: Τα αίτια της εκλογικής ήττας του κ. Σμυρνιώτη στο Δήμο Τρίπολης (τον μετά τον «Καλλικράτη») και κυρίως της επικής ανατροπής που σημειώθηκε μεταξύ πρώτης και δεύτερης Κυριακής. Σταχυολογώντας, μπορεί κάποιος ψύχραιμα να διαπιστώσει τα εξής:
1.Υπερβολική σιγουριά. Το εκλογικό προβάδισμα τού 38,28 % έναντι τού 21,29 %, αλλιώς η διαφορά των 5.150 ψήφων μεταξύ Σμυρνιώτη και Παυλή, έδωσε αέρα νίκης στο συνδυασμό Σμυρνιώτη, σε τέτοιο βαθμό που προκάλεσε εφησυχασμό, έως μακάριο ύπνο. Ήταν τέτοια η σιγουριά του Σμυρνιώτη και των εκλεγμένων (γιατί οι μη εκλεγμένοι δεν ασχολούνται περαιτέρω) συμβούλων του για το αποτέλεσμα της δεύτερης Κυριακής που δεν προσπάθησαν στο ελάχιστο να συσπειρώσουν εκ νέου τους ψηφοφόρους τους. Η κρίσιμη εβδομάδα αναλώθηκε σε περιπάτους στις πλατείες και προβάρισμα κοστουμιών εξουσίας, θριαμβολογίες και χαλαρή διάθεση. Η παραδοσιακά «μπακλονάτη» τελική προεκλογική ομιλία, μετατράπηκε σε τηλεοπτικό διάγγελμα που μεταδόθηκε με προτζέκτορα έξωθεν του εκλογικού κέντρου.
Στην αντίπερα όχθη, η παράταξη Παυλή έτρωγε τα σίδερα. Τηλέφωνα ξανά και ξανά σε ψηφοφόρους, πίεση με όλους τους τρόπους, μπάσιμο σε σπίτια, πρέσσινγκ πόρτα-πόρτα. Το πίστεψαν μέχρι την τελευταία στιγμή και δικαιώθηκαν. Στο ποδόσφαιρο έχει συμβεί αρκετές φορές ο Δαβίδ να «τελειώνει» το Γολιάθ, με γκολ στα λεπτά των καθυστερήσεων. Τίποτα δεν τελειώνει πριν τελειώσει. Στην πραγματική ζωή, έχει επαληθευτεί πολλάκις αυτό.
2.Εκλογικές συμμαχίες. Μετά το μεγάλο ποσοστό της πρώτης Κυριακής, η παράταξη Σμυρνιώτη, φαινομενικά τουλάχιστον, δεν είχε άλλες δεξαμενές. Η παράταξη Παυλή και ο ίδιος ο επικεφαλής της, κατόρθωσε να αξιοποιήσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις πιθανότητες συνεργασίας με άλλους δημοτικούς συνδυασμούς. Η καθαρή θέση Τζιούμη, η εμφάνιση του Παπαζαχαρία του ΣΥΡΙΖΑ στην τελική ομιλία Παυλή και ενδεχόμενα η αφανής στήριξη και άλλων σχηματισμών, μετακίνησαν μαζικά ψήφους προς την παράταξη Παυλή τη δεύτερη Κυριακή, όπως αποδείχτηκε εκ των υστέρων.
Από την άλλη πλευρά, οι δηλώσεις στήριξης που έγιναν στο πρόσωπο του Σμυρνιώτη από κομματικά στελέχη της Νέας Δημοκρατίας, εκ του αποτελέσματος φαίνεται ότι μάλλον ζημιά έκαναν. Γιατί συσπείρωσαν στο απέναντι στρατόπεδο «αντιμνημονιακές» και λοιπές αντιπολιτευτικές δυνάμεις. Δεν είναι τυχαίο ότι ο (γάτος, όπως αποδείχθηκε εκ των υστέρων) Δήμαρχος Αθηναίων Καμίνης, όταν κάποιοι κυβερνητικοί βγήκαν και έκαναν δηλώσεις στήριξης υπέρ του (προκειμένου να πιστωθούν την εκλογική του νίκη), αυτός μειλίχια και ευγενικά τους άδειασε και συνέχισε την αυτόνομη πορεία του, χωρίς «βαρίδια» και στάμπες.
3.Η δυσαρέσκεια των τοπικών που δεν εξελέγησαν. Η παράταξη Σμυρνιώτη, μπαίνοντας στην εκλογική μάχη με τακτική «πρώτης Κυριακής», σε πολλά χωριά έβαλε υποψηφίους δύο τοπικούς, εκ των οποίων εξελέγη (όπως ήταν φυσικό) ο ένας. Και αυτό είχε μεν ως αποτέλεσμα της μεγαλύτερη δυνατή συλλογή ψήφων για το συνδυασμό την πρώτη Κυριακή (όπως αποδεικνύουν και τα ποσοστά Σμυρνιώτη στα χωριά), όμως ταυτόχρονα προκαλεί και μία ανεπιθύμητη παρενέργεια: με δεδομένες τις κόντρες, τους εγωισμούς και τις αντιπάθειες που εκδηλώνονται στα χωριά, ο ομόσταβλος τοπικός που δεν εκλέγεται χολώνει, πικραίνεται, τρελαίνεται και τη δεύτερη Κυριακή πάει απέναντι. Αυτό εξηγεί και τη μεγάλη μεταστροφή των ψήφων στα χωριά τη δεύτερη Κυριακή, υπέρ της παράταξης Παυλή.
4. Υποτίμηση του αντιπάλου. Η παράταξη Παυλή λοιδορήθηκε και έγινε αντικείμενο ειρωνικών σχολίων για την ποιότητα κάποιων εκ των υποψηφίων της αναφορικά με την αισθητική και το επίπεδό τους. Π.χ., την προφορά τους και την ενδυμασία τους. Αυτό συνέβη τόσο την πρώτη, όσο και τη δεύτερη Κυριακή. Και τις δύο φορές αυτό κόστισε. Την πρώτη φορά η παράταξη Παυλή επικράτησε της παράταξης Τζιούμη που στα χαρτιά τουλάχιστον είχε καλύτερο ψηφοδέλτιο με συμμετοχή πολλών επιστημόνων κλπ). Το αυτό συνέβη τη δεύτερη Κυριακή με την παράταξη Σμυρνιώτη. Οι Παυλικοί υποτιμήθηκαν, κατηγοριοποιήθηκαν ως «κατώτεροι», πλέμπα, λαϊκουριά. Όμως, το εκλογικό σώμα αποτελείται από όλα τα κοινωνικά στρώματα, ιδίως τη λαϊκή / μεσαία τάξη (που πλέον έχει ενοποιηθεί λόγω φτωχοποίησης). Το κριτήρια της ψήφου παραλλάσσουν από ψηφοφόρο σε ψηφοφόρο και δεν είναι μόνο «ορθολογικά», είναι και συναισθηματικά, ψυχολογικά. Επίσης, η ηθική ακεραιότητα του υποψηφίου δεν συνέχεται απαραίτητα με τους τίτλους σπουδών που διαθέτει (και το αντίστροφο). Συνεπώς, ο προκαταβολικός αποκλεισμός της παράταξης Παυλή από το εκλογικό παιχνίδι, πέραν του ρατσιστικού υποβάθρου, αποδείχτηκε ότι δεν είχε ουσιαστική βάση.
5.Τρίπολη, δεν είναι μόνο η Τρίπολη (σύμφωνα με το παλαιά λεγόμενο: «Ελλάδα δεν είναι μόνο η Αθήνα»). Περίπου τα ήμισυ των ψηφοφόρων του καλλικρατικού Δήμου Τρίπολης προέρχεται από την Τρίπολη, ενώ το άλλο ήμισυ από τους πρώην Δήμους Μαντινείας, Τεγέας, Λεβιδίου, Κορυθίου, Βαλτετσίου, Φαλάνθου και Σκυρίτιδας. Ο Σμυρνιώτης προηγήθηκε σε σταυρούς του Παυλή στα εκλογικά τμήματα της Τρίπολης, όμως αυτοί δεν ήταν αρκετοί για να ανατρέψουν τα ποσοστά που έλαβε ο Παυλής από τους πρώην Δήμους και χωριά, στο σύνολο του διευρυμένου Δήμου Τρίπολης. Έτσι, κάποιοι Τριπολιτσιώτες που διαμένουν στη «μητρόπολη» παραπονούνται ότι Δήμαρχο έβγαλαν οι γύρω, οι βλάχοι, τα χωριά. Ακόμη και έτσι, η λαϊκή ετυμηγορία είναι σαφής. Τα έργα που δεν έγιναν στα χωριά, η παραμέληση των πρώην Δήμων, η επικέντρωση στο κέντρο μόνο της Τρίπολης (πλατεία Πετρινού και πεζοδρομήσεις), αποδυνάμωσαν σε καίριο βαθμό την παράταξη Σμυρνιώτη στην «περιφέρεια», ακυρώνοντας το προβάδισμα μέσα στην Τρίπολη. Ας μην ολοφύρονται λοιπόν οι «αστοί» της Τρίπολης. Αλλιώς, ας μέμφονται το νομοθέτη που τους έβαλε στην ίδια στρούγκα με τους ανεπιθύμητους «άλλους».
6. Η αλαζονεία. Όχι του απερχόμενου Δημάρχου, όσο κάποιων πρωτοκλασάτων του. Που εκδηλώθηκε με τουπέ, ύφος, περιφρόνηση στην πλέμπα και κουμάντο σε δημοτικές υπηρεσίες και επιτροπές. Διαφωνώ με την αλαζονεία που καταλογίζουν στον ίδιο το Γιάννη το Σμυρνιώτη. Το απόμακρο ύφος που είχε υιοθετήσει τον τελευταίο καιρό, οφείλεται περισσότερο σε ψυχική ανωριμότητα, ενδεχομένως και σε φυσική ντροπή να διαχειριστεί την επίπλαστη εικόνα του «μεγάλου αναμορφωτή» που κατασκεύασαν για λογαριασμό του οι συμβουλάτορές του, παρά σε προσωπική οίηση.
7.Η τύχη. Όπως σε όλα. Η διαφορά των 143 ψηφοδελτίων (στην ουσία 71,5 αντίθετων ψηφοφόρων), γέρνει την εκλογική παλάντζα στην μπάντα του νικητή και με όρους τύχης.
Όλα τα παραπάνω, σε μεγαλύτερο ή σε μικρότερο βαθμό, μαζί με κάποια άλλα που μπορούν να προστεθούν, συνετέλεσαν στον εκλογικό θρίαμβο Παυλή. Η ιστορία των τοπικών αναμετρήσεων έχει δείξει ότι οι Δήμαρχοι εκλέγονται όχι τόσο με θετική ψήφο προς το πρόσωπό τους, όσο με ψήφο δυσαρέσκειας προς τον αντίπαλο. Όπως ακριβώς έχασε ο Παυλής το 2010, με την ίδια σχεδόν διαφορά ψήφων. Υπό την έννοα αυτή, ήρθε το δίκιο στον τόπο του.
Τώρα μένει ν’ αποδειχτεί η αποτελεσματικότητα του Πρώτου Πολίτη, του πρώτου μεταξύ ίσων. Που πρέπει να καταστεί Δήμαρχος όλων των πολιτών, καλώντας σε πρώτη φάση τους δικούς του να θάψουν τα τσεκούρια του πολέμου και να βάλουν τέλος σε έναν ιδιότυπο εμφύλιο μεταξύ Σμυρνιωτικών και Παυλικών που μαίνεται ασίγαστος τις τελευταίες μέρες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Ας μην είμαστε ούτε καχύποπτοι, ούτε υπερβολικά αισιόδοξοι. Ας είμαστε απλά υποψιασμένοι. Και ας περιμένουμε.
Παπασταματάκης Γεώργιος
Χειρουργός
