Ένας μικρός αλλά αυξανόμενος αριθμός εφήβων, ή ακόμα και νεότερων παιδιών που υποστηρίζουν ότι έχουν γεννηθεί με λάθος φύλο, λαμβάνουν την υποστήριξη των γονέων και των ιατρών τους, οι οποίοι τους χορηγούν θεραπείες αλλαγής φύλου. Η αναφορά που παρουσιάζει το παραπάνω ζήτημα δημοσιεύτηκε πρόσφατα σε έγκυρο επιστημονικό περιοδικό κι εγείρει έντονα ηθικά διλήμματα. Κάποιοι ειδικοί μάλιστα εφιστούν την προσοχή της επιστημονικής κοινότητας, και όχι μόνο, αναφορικά με τους ενδεχόμενους κινδύνους της χορήγησης μιας θεραπείας με φάρμακα που εμποδίζουν την εξέλιξη της ήβης και με ορμόνες, σε τόσο μικρές ηλικίες.
Ο διευθυντής μιας από τις πρώτες κλινικές ταυτότητας φύλου που εδρεύει στο παιδιατρικό νοσοκομείο της Βοστόνης, τονίζει ότι οι παιδίατροι είναι σημαντικό να γνωρίζουν τόσο την ύπαρξη αυτών των παιδιών, όσο και το δικαίωμα τους στη θεραπεία.
Τα παιχνίδια εναλλαγής ρόλων και υπόδησης του αντίθετου φύλου είναι αρκετά συχνά στα παιδιά. Τα παιδιά που ζητούν βοήθεια όμως, είναι διαφορετικά. Είναι τα παιδιά που νιώθουν με βεβαιότητα ότι γεννήθηκαν με λάθος σώμα. Σε κάποια από αυτά μάλιστα, δίνεται η ψυχιατρική διάγνωση της «διαταραχής ταυτότητας φύλου», ονομασία η οποία δε θεωρείται εύστοχη από μια μεγάλη ομάδα ιατρών. Νέα ερευνητικά δεδομένα δείχνουν πως τα παιδιά αυτά έχουν, σε εγκεφαλικό επίπεδο, διαφορές από τα άλλα άτομα του ανατομικού τους φύλου που συνήθως παρατηρούνται στο αντίθετο φύλο.
Εκτιμάται ότι η κατάσταση αυτή εμφανίζεται σε 1 παιδί για κάθε 10.000. Η προσφορά ωστόσο θεραπείας αλλαγής φύλου σε παιδιά με ηλικία μικρότερη από τα 18 έτη, προκαλεί ηθικές ανησυχίες και η προσεκτική εξέταση των γονεϊκών κινήτρων είναι απαραίτητη. Κάποια παιδιά μπορεί να διαγιγνώσκονται με τη διαταραχή ενώ απλά δυσανασχετούν με τον στενό καθορισμό των ρόλων του φύλου, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να πιέζονται από τους γονείς σε θεραπεία για να καλυφθεί η ομοφυλοφιλία τους. Οι ειδικοί μάλιστα υποστηρίζουν ότι κάποιοι γονείς μπορούν να διαχειριστούν καλύτερα μια αλλαγή φύλου του παιδιού τους από μια ενδεχόμενη ομοφυλοφιλία.
Αναφορικά με τον κατάλληλο χρόνο για τη χορήγηση της θεραπείας, οι απόψεις διίστανται. Από τη μία υπάρχουν αυτοί που υποστηρίζουν ότι δεν είναι ασφαλές να γίνει μια μη αναστρέψιμη θεραπεία πολύ νωρίς και από την άλλη οι ιατροί που τη χορηγούν λένε πως η καθυστέρηση της είναι πιο επικίνδυνη. Οι ιατροί που υποστηρίζουν την πρώιμη έναρξη της θεραπείας ισχυρίζονται πως τα παιδιά αυτά μπορεί να φτάσουν μέχρι και στο σημείο του αυτοτραυματισμού στην προσπάθεια τους να αλλάξουν την ανατομία τους. Παράλληλα είναι συνήθως παιδιά που έρχονται συχνά αντιμέτωπα με λεκτική και σωματική κακοποίηση, είναι επιρρεπή στο στρες, την κατάθλιψη και τις απόπειρες αυτοκτονίας. Οι ειδικοί τονίζουν πως τα παραπάνω προβλήματα εξαφανίζονται στα παιδιά που λαμβάνουν τη θεραπεία αλλαγής φύλου.
Οι κατευθυντήριες οδηγίες από την ενδοκρινολογική εταιρία ωστόσο λένε ότι η θεραπεία δε θα πρέπει να χορηγείται πριν την έναρξη της ήβης. Συστήνουν μάλιστα τη χορήγηση των φαρμάκων που εμποδίζουν την ηβική ανάπτυξη μέχρι την ηλικία των 16 και στη συνέχεια τη μακροπρόθεσμη χορήγηση της κατάλληλης για την αλλαγή του φύλου ορμονο θεραπείας με τακτικό έλεγχο για την πιθανή εμφάνιση επιπλοκών. Η θεραπευτική ομάδα συστήνεται από ενδοκρινολόγους, ενώ στην όλη διαδικασία είναι απαραίτητη και η συμμετοχή των επαγγελματιών ψυχικής υγείας.
Οι παραπάνω οδηγίες σε συνδυασμό με τη σχετική πληροφόρηση από τα media έχουν ενθαρρύνει πολλές οικογένειες στην αναζήτηση βοήθειας.
Στην πρόσφατη σχετική δημοσίευση αναφέρονται 97 περιπτώσεις αγοριών και κοριτσιών που έλαβαν τη θεραπεία αλλαγής φύλου ανάμεσα στο 1998 και το 2010. Το νεαρότερο παιδί που την έλαβε ήταν 4 ετών. Σε τόσο μικρές ηλικίες τα παιδιά και οι οικογένειες τους λαμβάνουν συμβουλευτική υποστήριξη και παρακολουθούνται μέχρι την εμφάνιση των πρώτων σημαδιών έναρξης της ήβης, στα 11-12 έτη. Στη συνέχεια λαμβάνεται η αγωγή που διακόπτει την ηβική ανάπτυξη είτε ενέσιμα είτε με την τοποθέτηση εμφυτευμάτων στο άνω άκρο. Τα φάρμακα αυτά έχουν εγκριθεί για την καθυστέρηση της ήβης στα παιδιά που ξεκινούν να ωριμάζουν πολύ νωρίς. Η δράση τους είναι αναστρέψιμη και δε φαίνεται να έχουν εμφανιστεί επιπλοκές από τη χρήση τους. Χορηγούνται με στόχο να δώσουν στα παιδιά το χρόνο να ωριμάσουν συναισθηματικά και να σιγουρευτούν ότι θέλουν να προχωρήσουν στην αλλαγή φύλου. Μόνο ένα από τα 97 παιδιά δεν ολοκλήρωσε τη θεραπεία.
Η διακοπή της ηβικής ανάπτυξης, εάν η θεραπεία ξεκινήσει νωρίς, διευκολύνει επίσης τη μετάβαση από το ένα φύλο στο άλλο. Για παράδειγμα το χειρουργείο αφαίρεσης μαστών μπορεί μέχρι και να αποφευχθεί χάρη σε αυτή την καθυστέρηση της ήβης. Οι ορμόνες που χρησιμοποιούνται όμως , εάν ληφθούν σε μεγάλες δόσεις μπορεί να έχουν πολύ σοβαρές παρενέργειες, όπως είναι ο σχηματισμός θρόμβων και ο καρκίνος. Για το λόγο αυτό, οι ειδικοί τονίζουν ότι αν και χρησιμοποιούν μικρές κι ασφαλείς δόσεις, οι ασθενείς θα πρέπει να παρακολουθούνται.
Το πιο σημαντικό όμως είναι, σύμφωνα με τους συγγραφείς της αναφοράς, η ευαισθητοποίηση των παιδιάτρων αναφορικά με το συγκεκριμένο ζήτημα και η περιφρούρηση του δικαιώματος των παιδιών να λάβουν τη θεραπεία που είναι κατάλληλη για αυτά.
Πηγή : hosted.ap.org
Το άρθρο επιμελήθηκε ο Κ.Κωνσταντινίδης, Χειρουργός, Ουρολόγος-Ανδρολόγος, Πρόεδρος του Ανδρολογικού Ινστιτούτου Αθηνών, www.andrologia.gr
