Ένας από τους σημαντικότερους Αμερικανούς βιολόγους και ειδικούς σε θέματα DNA, που μετρά πάνω από μια ντουζίνα αθωωτικές αποφάσεις για πολίτες που βρέθηκαν αντιμέτωποι με τη Αμερικανική Δικαιοσύνη, ο κ. Greg Hampikian, ήρθε σήμερα για πρώτη φορά στο Ηράκλειο και τη χώρα μας με …ειδική αποστολή.
Να βοηθήσει και μάλιστα αμισθί , στην προσπάθεια που καταβάλλουν η σύζυγος και η οικογένεια ενός από τους 5 Αλβανούς καταδικασθέντες για τις 7 ληστείες σε κοσμηματοπωλεία σε Ηράκλειο και Ρέθυμνο, για να πείσουν το δικαστήριο που σε δεύτερο βαθμό κρίνει την υπόθεσή του, ότι ο 28χρονος είναι αθώος.
Η υπόθεση τελικά αναβλήθηκε για τον ερχόμενο Μάιο, και ο κ. Hampikian που θα βρεθεί και πάλι την άνοιξη στην Κρήτη για να καταθέσει ως πραγματογνώμονας στη δίκη στο Πενταμελές Εφετείο Κακουργημάτων, θεωρεί ότι τουλάχιστον επιστημονικά δεν αποδεικνύεται η συμμετοχή του 28χρονου στις ληστείες.
Το DNA δεν δίνει απαντήσεις
Τον Ιανουάριο του 2012, η Δικαιοσύνη έκρινε με βάση τα επιστημονικά αποδεικτικά στοιχεία που είχε στην κατοχή της, ότι η συμμετοχή του 28χρονου στις ληστείες αποδεικνύεται και από το DNA που βρέθηκε σε γάντι το οποίο εντοπίστηκε σε ένα από τα αυτοκίνητα που χρησιμοποίησαν οι δράστες. Ο Αμερικανός επιστήμονας έρχεται με μετρήσεις που έχει καταγράψει σε πίνακες και αναλύσεις που έχει κάνει να το καταρρίψει αυτό. Όπως λέει “υπάρχει ανάμειξη βιολογικού υλικού στο γάντι, δηλαδή καταγράφεται το DNA και άλλων ατόμων, ακόμη και προσώπων που δεν είναι μεταξύ των κατηγορουμένων, η οποία δεν μπορεί να εξηγηθεί από κανένα συνδυασμό. Οι κατηγορούμενοι όπως και χιλιάδες άλλοι άνθρωποι θα μπορούσαν να συνεισφέρουν στο υλικό αυτό”, αναφέρει. Θεωρεί δηλαδή ότι η ανάμειξη βιολογικού υλικού έχει περιπλέξει σε τέτοιο βαθμό τα δεδομένα που δεν μπορεί να αποδειχθεί ότι υπάρχει και το DNA του 28χρονου στο γάντι. Με απλά λόγια όπως μας εξήγησε είναι “είναι σαν να βρήκες έναν αριθμό, το 2 σε έναν αριθμό τηλεφώνου, που ταυτόχρονα υπάρχει όμως και χιλιάδες άλλους αριθμούς και να λες ότι αυτός είναι που έψαχνες”.
Χρειάζεται ειδικός DNA
Ο κ. Hampikian είναι μέλος της διεθνούς μη κερδοσκοπικής νομικής οργάνωσης Innocence Project και ιδρυτής της αντίστοιχης οργάνωσης στο Αϊντάχο, των Ηνωμένων Πολιτειών. “ Όταν με πληροφόρησαν από την Ιρλανδία οι συνάδελφοί μου στο Innocence Project για την συγκεκριμένη περίπτωση και είδα τα στοιχεία αποφάσισα ότι έπρεπε να βοηθήσω. Ήρθα λοιπόν μαζί με άλλους συναδέλφους ειδικούς από την Ιρλανδία για να εξηγήσουμε πως έχουν τα πράγματα. Ο 28χρονος στο πρώτο δικαστήριο δεν είχε ειδικό πραγματογνώμονα για το DNA και αυτό χρησιμοποιήθηκε εναντίον του. Σας λέω ότι από το υλικό στο γάντι δεν ταυτοποιείται και αυτό θα μπορούσε ένας ειδικός να τους το αποδείξει. Είναι για τους δικαστές να το αποφασίσουν αλλά πιστεύω ότι δεν είχε μια δίκαιη δίκη”.
15 χρόνια εμπειρίας
Ο κ. Hampikian ασχολείται 15 χρόνια με υποθέσεις που κρίνονται σε μεγάλο βαθμό από τη χρήση του τεστ DNA. Όπως μας τόνισε, πέραν των ακαδημαϊκών του υποχρεώσεων -είναι καθηγητής Βιολογίας και Ποινικού Δικαίου στο κρατικό πανεπιστήμιο Boise του Aϊντάχο- έχει ασχοληθεί με δεκάδες ποινικές υποθέσεις στην Αμερική, και στην Ευρώπη, συγκεκριμένα στην Ιρλανδία, την Γαλλία, την Ιταλία και τώρα την Ελλάδα. “Η ανάλυση του DNA είναι μια απίστευτη επιστήμη που συνεχώς εξελίσσεται. Κινείται τόσο γρήγορα που νοιώθω σχεδόν ντροπή όταν βλέπω πόσο δύσκολο είναι πολλές φορές να την προλάβω, να την ακολουθήσω και μάλιστα όταν βλέπω σπουδαστές να καταφέρνουν απίστευτα πράγματα. Φανταστείτε ότι θέλαμε 1.000.000 κύτταρα για να μπορέσουμε να κάνουμε μια ανάλυση και μια σπουδάστρια κατάφερε με ένα κύτταρο από στοιχείο να το επιτύχει! Αυτό ήταν μεγάλη ανατροπή.”
Aπίστευτες ιστορίες
Ο Αμερικανός καθηγητής έχει καταγράψει απίστευτες ιστορίες που αποδεικνύουν ότι ίσως αυτό που εκφράζουμε με απόλυτη σιγουριά ότι είδαν τα μάτια μας, να μην έχει σχέση με τα πραγματικά περιστατικά και τις επιστημονικές αποδείξεις που προσφέρει σήμερα το, ακριβές σε ανάλυση, DNA. Μας περιγράφει μια απίστευτη ιστορία που εξιχνίασε στις ΗΠΑ μετά από 29 χρόνια. Όμως όλο αυτό το διάστημα ένας αθώος ήταν στη φυλακή. “Το 1980 ένας 19χρονος τον οποίο είχε συλλάβει η αστυνομία, με τη γνωστή αμερικανική μέθοδο της αναγνώρισης πίσω από το τζάμι ανάμεσα σε πολλά άτομα, τα οποία είχαν επιλεγεί τυχαία για να βρεθούν εκεί, υποδείχθηκε από μια 74χρονη ως ο δράστης του βιασμού της.
Ο νεαρός του οποίου το DNA δεν ταίριαζε με αυτό του δράστη, καταδικάστηκε παρόλα αυτά, αφού η γυναίκα με βεβαιότητα κατέθεσε στο δικαστήριο ότι αυτός ήταν ο βιαστής της. Ο άνθρωπος αυτός πέρασε 29 χρόνια στη φυλακή, για να αντιληφθούμε από ένα τυχαίο γεγονός, όταν ένας άλλος άνδρας συνελήφθη και έδωσε βιολογικό υλικό ότι ταιριάζει με αυτό που εντοπίστηκε στην υπόθεση του βιασμού. Το φοβερό είναι ότι αυτός ο άνθρωπος ήταν μεταξύ εκείνων που στήθηκαν στη σειρά για την αναγνώριση στο αστυνομικό τμήμα, όμως η γυναίκα δεν τον αναγνώρισε. Και δεν τον έφεραν εκεί οι αστυνομικοί ως ύποπτο, αλλά τυχαία για να συμπληρώσει την ομάδα της αναγνώρισης”.
Ο κ. Hampikian όπως μας λέει συνέβαλε στην εξιχνίαση και μιας άλλης υπόθεσης που θα αποτελέσει αντικείμενο έρευνας γαλλικής εφημερίδας τον Φεβρουάριο και αφορά στην εξιχνίαση της δολοφονίας μας νέας κοπέλας στη Γαλλία, 10 χρόνια μετά το θάνατό της. ¨Χρησιμοποιήσαμε μια νέα μέθοδο DNA που έχει να κάνει με την σύγκριση βιολογικών υλικών μεταξύ συγγενών. Ο δράστης είχε πεθάνει, είχε περάσει ένας χρόνος από τότε και προχωρήσαμε σε εκταφή για να αποδειχθεί ότι αυτός ήταν ο δράστης”.
Εκπαίδευση αστυνομικών
Ο καθηγητής συμμετέχει σε δεκάδες σεμινάρια στα οποία συμμετέχουν νομικοί από όλο τον κόσμο, ενώ έχει συμβάλλει στην εκπαίδευση Αμερικανών αστυνομικών όσον αφορά στην αναγνώριση των δραστών από μάρτυρες. Θεωρεί ότι ο τρόπος που εφαρμόζεται σήμερα στην Αμερική δεν είναι και ο καλύτερος και μιλάνε τα νούμερα για αυτό. “Εκατόν ενενήντα τέσσερις άνθρωποι αθωώθηκαν στο δικαστήριο λόγω της ανάλυσης DNA, από τους οποίους οι 75 είχαν υποδειχθεί ως ένοχοι από μάρτυρες”. Δεν λέει ότι θα πρέπει να σταματήσει αυτή η μέθοδος αλλά είναι αναγκαίο να εξελιχθεί και οι μάρτυρες να επιλέγουν όχι από μια σειρά υπόπτων ανάμεσα στους οποίους οι αστυνομικοί έχουν τοποθετήσει και τον ύποπτο αλλά από πολύ περισσότερες. Επίσης είναι της άποψης ότι η εξέταση των φωτογραφιών είναι μια αρκετά αξιόπιστη λύση.
Στο ερώτημα εάν θα μπορούσαν και οι Έλληνες αστυνομικοί θα εκπαιδευτούν πάνω στις μεθόδους αναγνώρισης, ο Αμερικανός επιστήμονας θεωρεί ότι οι αστυνομικές αρχές και το σύστημα που εφαρμόζεται σε κάθε κράτος έχει τα πλεονεκτήματα και τις αδυναμίες του. “Πιστεύω ότι αυτό που θα μπορούσε να γίνει είναι να πάρουμε και να δώσουμε ότι καλύτερο διαθέτει το κάθε σύστημα. Να συγκρίνουμε και να δούμε τι είναι καλό στην Ελλάδα και τι σε άλλες χώρες και να καταλήξουμε στο καλύτερο για το σύστημα και τους ανθρώπους η ζωή των οποίων σε μεγάλο βαθμό κρίνεται από το πως θα λειτουργήσει όλος αυτός ο μηχανισμός”.
Τι είναι το Innocence Project
Πρόκειται για μια μη κερδοσκοπική νομική οργάνωση, που ασχολείται με υποθέσεις ανθρώπων που έχουν καταδικαστεί άδικα λόγω χρήσης του τεστ DNA και μάχεται για την μεταρρύθμιση του συστήματος της Ποινικής Δικαιοσύνης για την πρόληψη μελλοντικών λαθών στον τομέα αυτό. Η οργάνωση ιδρύθηκε το 1992 από τους Barry Scheck και Peter Neufeld και μέχρι σήμερα έχει συμβάλλει στην απελευθέρωση 311 άδικα καταδικασθέντων ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένων 18 που πέρασαν αρκετό χρόνο στην πτέρυγα των μελλοθάνατων.
http://www.cretalive.gr/crete/view/
