Ο σακχαρώδης διαβήτης της κύησης είναι μια από της μορφές του Σακχαρώδη Διαβήτη. Θεωρείται ως μια ύπουλη ασθένεια, καθώς δεν μας δίνει εμφανή συμπτώματα για να την διαγνώσουμε εύκολα και έγκαιρα. Έτσι, με αργή και σιωπηλή πορεία καταστρέφονται προοδευτικά τα κύτταρα που παράγουν ινσουλίνη, κάνοντας την παραγωγή της προβληματική. Έτσι, αυξάνεται η γλυκόζη (σάκχαρο) που κυκλοφορεί στο αίμα και αυτό έχει σοβαρές μακροπρόθεσμες επιτάσεις σε όλα τα μικρά αγγεία του οργανισμού.
Πολλές φόρες η γυναίκα ανακαλύπτει την ύπαρξη του προβλήματος όταν υποβληθεί για πρώτη φορά σε εξετάσεις, λόγω μιας εγκυμοσύνης. Επίσης, σε κάποιες γυναίκες η ανωμαλία αυτή είναι πολύ μικρή ή οριακά φυσιολογική. Όμως, με την επιβάρυνση του οργανισμού από τις ορμονικές και μεταβολικές αλλαγές στην εγκυμοσύνη, χειροτερεύει και αποκαλύπτεται. Έτσι, εκτός από τον γνωστό σακχαρώδη διαβή¬τη, υπάρχει και ο σακχαρώδης διαβήτης της κύησης που είναι ο διαβήτης που αναπτύσσεται, ή ανακαλύπτεται για πρώτη φορά στη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Παρουσιάζεται σε ποσοστό 3-5% των εγκύων. Όπως είναι αναμενόμενο, ο διαβήτης της κύησης μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στην εγκυμοσύνη, αλλά και στον τοκετό. Τα προβλήματα αφορούν τόσο τη μητέρα όσο και το έμβρυο. Τα πιο συνηθισμένα είναι: το αυξημένο αμνιακό υγρό, οι ουρολοιμώξεις, το αυξημένο ποσοστό καισαρικής τομής λόγω μεγάλου βάρους γέννησης των νεογνών, ο πρόωρος τοκετός, η υπέρταση της εγκυμοσύνης και άλλα.
Πως θα καταλάβω ότι έχω διαβήτη κύησης;
Όλες οι έγκυες γυναίκες θα πρέπει να ελέγχονται για σακχαρώδη διαβήτη της κύησης, μεταξύ 24ης και 28ης εβδομάδας, ή και νωρίτερα σε περιπτώσεις υψηλού κινδύνου. Η διάγνωση του βασίζεται στο αποτέλεσμα της εξέτασης καμπύλης σακχάρου, που είναι απλή διαδικασία, αλλά πρέπει να γίνεται υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις και συνθήκες για να είναι αξιόπιστη.
Πως πρέπει να παρακολουθώ την εγκυμοσύνη μου; Τι πρέπει να κάνω;
Σε γυναίκες με διαβήτη κύησης, η μέτρηση των επιπέδων του σακχάρου στο αίμα πρέπει να γίνεται σε καθημερινή βάση. Ιδιαίτερη σημασία έχει η κατάλληλη διατροφή, καθώς με την κατάλληλη δίαιτα μπορούμε να αποφύγουμε την ανάγκη επιπλέον θεραπείας. Επίσης, η έγκυος πρέπει να ελέγχει το βάρος της και να το κρατά σε χαμηλά επίπεδα. Το βάρος που πρέπει να πάρει η έγκυος, συνολικά κατά τη διάρκεια της κύησης, δεν πρέπει να ξεπερνά τα 10-12 κιλά. Όταν, παρά τη δίαιτα, τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα ανεβαίνουν, η φαρμακευτική αντιμετώπιση του σακχαρώδη διαβήτη της κύησης γίνεται με τη χορήγηση ινσουλίνης. Επίσης, είναι σημαντικό να ελέγχουμε συστηματικά και την αρτηριακή πίεση της μητέρας, αλλά και την καλή λειτουργία των νεφρών της.
Το υπερηχογράφημα και το καρδιοτοκογράφημα είναι σημαντικοί τρόποι παρακολούθησης της υγείας του εμβρύου, η οποία πρέπει να ξεκινά από νωρίς. Όσο η κύηση προχώρα, τόσο πιο συχνά πρέπει η έγκυος να ελέγχεται. Περίπου το 35% των εγκύων με αυτό το πρόβλημα, θα γεννήσει μωρό με βάρος πάνω από 4000 γρ. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στο μωρό και τη μητέρα, κατά τη διάρκεια του τοκετού. Μπορεί να μας υποχρεώσει να καταφύγουμε σε καισαρική τομή, να δημιουργηθούν τραυματισμοί και πολλά άλλα προβλήματα. Με το υπερηχογράφημα ελέγχουμε και άλλες παραμέτρους, εκτός από το βάρος του εμβρύου, όπως την ποσότητα του αμνιακού υγρού αλλά και τη ροή του αίματος στα αγγεία του πλακούντα και του ομφαλίου λώρου (Doppler), ιδιαίτερα στο τελευταίο τρίμηνο της κύησης.
Πότε πρέπει να γεννήσω; Με ποιο τρόπο;
Όταν ο σακχαρώδης διαβήτης της εγκυμοσύ¬νης, ρυθμίζεται καλά και δεν υπάρχουν επιπλοκές, δεν χρειάζεται να γίνει πρόωρος τοκετός, ούτε καισαρική τομή. Η γυναίκα μπορεί άνετα να γεννήσει με φυσιολογικό τοκετό, εκτός από τις περιπτώσεις που εμφανίζονται επιπλο¬κές, όπως υπέρταση, μεγάλο βάρος νεογνών, μεγάλη ηλικία της γυναίκας και άλλα. Τότε μπορεί να χρειαστεί πρόκληση τοκετού, πριν από την αυτόματη έναρξη του, ή καισαρική τομή.
Συμπερασματικά, πρέπει να θυμόμαστε ότι ο σακχαρώδης διαβήτης της κύησης είναι μια σιωπηλή πάθηση που πρέπει να ελέγχεται και να αντιμετωπίζεται. Σήμερα, έχουμε όλα τα μέσα για τη σωστή ρύθμιση του σακχάρου και την αποφυγή όλων των πιθανών επιπλοκών. Στόχος μας είναι να προσφέρουμε στην έγκυο μια κύηση χωρίς προβλήματα και να πάρει στην αγκαλιά της ένα υγιές παιδί.
Παναγιώτης Χριστόπουλος MD, MSc, PhD, IFEPAG
Μαιευτήρας Χειρουργός Γυναικολόγος
Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών
Director of EURAPAG
