Από το 2.500π.Χ. οι Αιγύπτιοι μετέφεραν το καρπούζι ως πηγή νερού, ενώ ιστορικά η πρώτη καλλιέργεια τοποθετείται γύρω στο 5.000π.Χ. στην Αφρική. Σήμερα το καρπούζι καλλιεργείται & στην χώρα μας σε μεγάλη κλίμακα & καταναλώνεται από την πλειοψηφία των Ελλήνων.
Δίνει 26 θερμίδες στα 100γρ, 5,3 υδατάνθρακες & νερό, αλλά ελάχιστες φυτικές ίνες. Δροσερό & πλούσιο σε νερό 92% – εξ ου & το όνομα watermelon – & για αυτό το λόγο συνιστά ιδανικό τρόπο ενυδάτωσης. Αποπνέει μια πικάντικη γλυκύτητα & λόγω της τραγανότητας & της κοκκιώδους υφής του μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε πάρα πολλές παρασκευές.
Όλα τα μέρη του καρπουζιού είναι καταναλώσιμα, ακόμα & τα εσωτερικά σπόρια, τα οποία μάλιστα έχουν θρεπτική αξία. Σε όλο τον κόσμο μπορείς να βρεις πολλές εναλλακτικές χρήσεις. Μια δημοφιλής εκδοχή του καρπουζιού στο Μεξικό είναι ένα ποτό που γίνεται με τα πολτοποιημένα φρούτα, νερό & ζάχαρη. Στην Κίνα, η επικάλυψη των σπόρων απομακρύνονται & η εσωτερική σάρκα του σπόρου τρώγεται. Οι σπόροι του καρπουζιού μαγειρεύονται σε αλάτι, υφίστανται ζύμωση, ψήνονται ή μετατρέπονται σε σκόνη στη Δυτική Αφρική. Στην Ελλάδα συνήθης συνδυασμός είναι το καρπούζι με τη φέτα.
Το καρπούζι είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικές ουσίες γνωστές ως καροτενοειδή & κυρίως ένα το λυκοπένιο που βρίσκεται & στις ντομάτες. Μελέτες έχουν δείξει ότι διατροφή πλούσια σε λυκοπένιο έχει προστατευτική δράση από καρκίνο του προστάτη αλλά & της στοματικής κοιλότητας. Η περιεκτικότητά του σε λυκοπένιο είναι κατά μέσο όρο 40% μεγαλύτερη ανά μερίδα σε σχέση με της ντομάτας. Το λυκοπένιο στο καρπούζι απορροφάται εύκολα χωρίς μαγείρεμα, σε αντίθεση με τις ντομάτες, & δεν καταστρέφεται όταν ο καρπός αποθηκεύεται ή ψύχεται. Μια μερίδα καρπουζιού (1 φλιτζάνι) καλύπτει το 10% των ημερήσιων αναγκών σε βιταμίνη Α, το 12% των ημερήσιων αναγκών σε βιταμίνη C, μαζί με το β-καροτένιο, θειαμίνη & κάλιο. Είναι επίσης μια αξιόπιστη πηγή απορροφήσιμης βιταμίνης Β6, σημαντικής για την ομαλή λειτουργία του νευρικού μας συστήματος που αποδεδειγμένα συμβάλει στη σύνθεση τριών βασικών ορμονών στον εγκέφαλο, της σεροτονίνης, της ντοπαμίνης, & της μελατονίνης.
Ο πλέον κλασικός συνδυασμός είναι καρπούζι με φέτα. Καρπούζι (2 φέτες): Αποτελείται σε ποσοστό 92% από νερό ενώ περιέχει μεγάλη ποσότητα λυκοπενίου. Είναι επίσης πλούσιο σε Β6, Α & C. Τυρί φέτα (30γρ.): Αποτελείται επίσης σε μεγάλο ποσοστό από νερό, 53%, ενώ είναι πλούσια σε πρωτεΐνες. Το λυκοπενιο του καρπουζιού αν συνδυαστεί με τη φέτα διευκολύνει τη μεταφορά λιποδιαλυτών βιταμινών & αξιοποιεί πλήρως το αντιοξειδωτικό.
Συμβουλές αγοράς
Διαλέξτε ένα καρπούζι με συμμετρικό σχήμα & επιφάνεια γυαλιστερή, λεία, με έντονα & σαφώς διαχωρισμένα χρώματα. Προσέξτε να μην έχει χτυπήματα ή κοψίματα. Ένα καλό καρπούζι πρέπει να είναι βαρύ για το μέγεθος του, καθώς αποτελείται κατά μεγάλο ποσοστό από νερό.
Συμβουλές αποθήκευσης
Πλύνετε καλά το καρπούζι, πριν το κόψετε. Αφού κοπεί, πρέπει να μπει άμεσα στο ψυγείο & να καταναλωθεί εντός μερικών ημερών. Καλύψτε το με πλαστική μεμβράνη για να μην αφυδατωθεί & στεγνώσει. Η διάρκεια ζωής του καρπουζιού είναι 14 – 21 ημέρες μετά τη συγκομιδή, σε θερμοκρασία 130C.
Τρόποι κατανάλωσης
• Σε μια φρουτοσαλάτα ή σε φυσικό φρουτοχυμό μαζί με άλλα φρούτα
• Ως ελαφρύ βραδινό γεύμα με 30γρ φέτα & 2 φρυγανιές
• Ως ελαφρύ βραδινό γεύμα με μια μπάρα δημητριακών
Τέλος, θα ήταν καλό να συμπεριλάβετε το καρπούζι στη διατροφή σας, παραβλέποντας τους μύθους ότι ‘το καρπούζι παχαίνει’ ή ‘το καρπούζι έχει πολλή ζάχαρη’, καθώς τα οφέλη που έχετε καταναλώνοντας 300γρ καρπούζι ημερησίως (ίσο με ένα μπολ) είναι μεγάλα & οι επιπτώσεις του στη σιλουέτα σας μικρές.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΔΕΔΕ
Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
MSc στην Κλινική Διατροφή
Απόφοιτος Χαροκοπείου Πανεπιστημίου
Μέλος του Πανελλήνιου Συλλόγου Διαιτολόγων – Διατροφολόγων
Μέλος της Ένωσης Διαιτολόγων – Διατροφολόγων Ελλάδος
Κύπρου 1, 22100 Τρίπολη
Τηλ. 2710 232841, Κιν. 6948 583421
Email: vasodede@gmail.com
