Ο υπουργός Δικαιοσύνης Μιλτιάδης Παπαϊωάννου παρουσίασε σήμερα τις διατάξεις του νομοσχεδίου «Κώδικας νόμων για τα ναρκωτικά» το οποίο έχει εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο και θα τεθεί σε δημόσιο διάλογο.
«Ο χρήστης είναι ασθενής, δεν είναι εγκληματίας», τόνισε ο υπουργός Δικαιοσύνης, κάνοντας λόγο για ένα νομοσχέδιο το οποίο «έχει ανάγκη η ελληνική κοινωνία».
Σύμφωνα με τον κ. Παπαϊωάννου, ετησίως καταγράφονται 300 θάνατοι από τη χρήση ναρκωτικών ουσιών, στις δε φυλακές της χώρας είναι έγκλειστοι (κατάδικοι και υπόδικοι) περίπου 4.500 για παραβάσεις του νόμου περί ναρκωτικών.
Εάν δε ο αριθμός αυτός των παραβατικών ατόμων συνδυαστεί και με άλλα αδικήματα, τα οποία έχουν άμεση σχέση με τη χρήση και διακίνηση ναρκωτικών, όπως είναι κλοπές, βιασμοί κ.λπ., τότε το περίπου 50% των κρατουμένων εμπλέκεται στη σφαίρα και τον κόσμο των ναρκωτικών ουσιών.
Ο υπουργός Δικαιοσύνης δήλωσε ότι το κόστος εφαρμογής του επίμαχου νομοσχεδίου είναι «ελάχιστο, μπροστά στο κοινωνικό όφελος» και προσέθεσε ότι όλα οδεύουν σύντομα ώστε μέσα στις φυλακές να χορηγείται η μεθαδόνη, ως υποκατάστατο των ναρκωτικών ουσιών. Παράλληλα, υποστήριξε ότι μέσα στο επόμενο διάστημα, θα ανακοινωθεί από την κυβέρνηση το συνολικό πλαίσιο δράσης για την καταπολέμηση των ναρκωτικών.
Όπως επισήμανε ο κ. Παπαϊωάννου, το νομοσχέδιο για τα ναρκωτικά, «κεντρικό σημείο αναφοράς έχει τη στροφή στη θεραπευτική αντιμετώπιση του εξαρτημένου χρήστη». «Είναι μια αλλαγή στρατηγικής της μέχρι σήμερα ακολουθούμενης πολιτικής» πρόσθεσε.
Τι προβλέπει το νομοσχέδιο
Έτσι με βαρύτατες ποινές -έως και με ισόβια- τιμωρούνται οι ειδικές κατηγορίες διακίνησης ναρκωτικών όπως για παράδειγμα από δημόσιοι υπάλληλοι (γιατροί, σωφρονιστικοί υπάλληλοι, εκπαιδευτικοί), οι οποίοι έρχονται σε επαφή με εξαρτημένους σε ευαίσθητους χώρους, όπως τα στρατόπεδα, τα καταστήματα κράτησης, τα σχολεία κ.λπ. Επιπλέον, προβλέπεται η επιβολή και χρηματικής ποινής από 50.000 έως 500.000 ευρώ για τις ίδιες περιπτώσεις.
Προβλέπεται επίσης η τιμωρία με ισόβια κάθειρξη -σε συνδυασμό με χρηματική ποινή που μπορεί να φτάσει και τις 600.000 ευρώ- για τους κατ’ επάγγελμα διακινητές ή χρηματοδότες διακίνησης φορτίων ναρκωτικών.
Η καλλιέργεια δενδρυλλίων ινδικής κάνναβης, υπό την προϋπόθεση ότι είναι μόνο για προσωπική χρήση, τιμωρείται με τρεις μήνες κράτηση, ενώ με έξι μήνες φυλάκιση και πρόστιμο 2.000 ευρώ τιμωρείται η χρήση κάνναβης σε δημόσιο χώρο.
Σε περίπτωση διάγνωσης εξάρτησης κατηγορουμένου προβλέπεται πλέον η δυνατότητα συμμετοχής του σε θεραπευτικά προγράμματα απεξάρτησης αναγνωρισμένων υπηρεσιών, όπως του ΚΕΘΕΑ και του ΨΝΑ, ή χορήγησης υποκατάστατων (ΟΚΑΝΑ), ενώ προβλέπονται και οι περιπτώσεις περίθαλψης για παθήσεις που συνδέονται με τη χρήση (ηπατίτιδα, AIDS).
Σε κάθε φάση της ποινικής διαδικασίας παρέχεται δυνατότητα να διαταχθεί ιατροδικαστική πραγματογνωμοσύνη είτε αυτεπάγγελτα, ή μετά από αίτημα του κατηγορούμενου για να καθοριστεί αν πράγματι υπάρχει εξάρτηση.
Με φυλάκιση μέχρι δύο ετών τιμωρείται όποιος καταρτίζει πλαστή, νοθεύει ή χρησιμοποιεί πλαστή ιατρική συνταγή χορήγησης ναρκωτικών με σκοπό τη χρήση τους από τον ίδιο.
Ειδικότερα οι νέες, ευνοϊκές ποινές, για εξαρτημένους κατηγορούμενους διαμορφώνονται ως εξής:
– Εξαρτημένος, ο οποίος έχει τελέσει τις λεγόμενες προνομιούχες πράξεις διακίνησης (κατά το νόμο είναι τα ελαφρότερα αδικήματα περί την διακίνηση), τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι ένα έτος.
– Εξαρτημένος, ο οποίος έχει τελέσει τις κατά το νόμο βασικές πράξεις διακίνησης τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους.
– Εξαρτημένος, ο οποίος έχει τελέσει τις θεωρούμενες διακεκριμένες (όχι όμως και τις ιδιαίτερα διακεκριμένες) πράξεις, τιμωρείται με κάθειρξη έως δέκα χρόνια.
Την αντίθεσή του στο νομοσχέδιο εκφράζει σε ανακοίνωσή του το ΚΚΕ. «Με το νομοσχέδιο για τα ναρκωτικά η κυβέρνηση επιχειρεί να ολοκληρώσει το έγκλημα κατά της νεολαίας, ειδικά των παιδιών της λαϊκής οικογένειας. Καθώς αυτή καθιστά απαγορευτικά και παράνομα τα δικαιώματα των νέων στην εργασία, στη μόρφωση, στον πολιτισμό, επιχειρεί τη νομιμοποίηση της χρήσης των ναρκωτικών και να γίνουν κοινωνικά αποδεκτά η τοξικοεξάρτηση και ο αλκοολισμός» τονίζεται στην ανακοίνωση.
Κατά το ΚΚΕ αποτελεί «επαίσχυντη πράξη η μείωση των ποσών για την απεξάρτηση, ταυτόχρονα με την εμπορευματοποίησή της, εφόσον εκχωρείται σε ιδιώτες, για να κερδοσκοπούν και απ’ αυτή τα μεγάλα ιατρικά κέντρα. Αυτό είναι το νέο και το σύγχρονο στον καπιταλισμό. Ο λαός δεν πρέπει να τα αποδεχτεί, αντίθετα έχει ευθύνη και πρέπει να ξεσηκωθεί για να το εμποδίσει και να το ματαιώσει».
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με το νομοσχέδιο:
1. Δεν τιμωρείται όποιος για δική του αποκλειστική χρήση προμηθεύεται ή κατέχει με οποιονδήποτε τρόπο ναρκωτικά σε αριθμό ή έκταση που δικαιολογούνται μόνο για την ατομική του χρήση.
2. Όποιος για δική του αποκλειστική χρήση καλλιεργεί φυτά κάνναβης σε αριθμό ή έκταση που δικαιολογούνται μόνο για την ατομική του χρήση, τιμωρείται με κράτηση μέχρι τριών μηνών και με πρόστιμο μέχρι 1.000 ευρώ. Η διαπίστωση του σκοπού εξυπηρέτησης της ανάγκης για δική του αποκλειστικά χρήση γίνεται με συνεκτίμηση του είδους, της καθαρότητας και της ποσότητας του συγκεκριμένου ναρκωτικού, σε συνδυασμό με τη συχνότητα χρήσης, τον χρόνο χρήσης, την ημερήσια δόση και τις ιδιαίτερες ανάγκες χρήσης του συγκεκριμένου δράστη.
3. Όποιος κάνει χρήση ναρκωτικών σε δημόσιο χώρο τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι έξι μηνών και με πρόστιμο μέχρι 2.000 ευρώ.
4. Με φυλάκιση μέχρι δύο ετών τιμωρείται όποιος καταρτίζει πλαστή, νοθεύει ή χρησιμοποιεί πλαστή ιατρική συνταγή χορήγησης ναρκωτικών με σκοπό τη χρήση τους από τον ίδιο.
Όταν οι υποθέσεις ναρκωτικών οδηγηθούν στη Δικαιοσύνη, τότε δεν θα λαμβάνεται υπόψη μόνο η ιατρική γνωμάτευση (έκθεση πραγματογνωμοσύνης) προκειμένου οι δικαστές να εκτιμήσουν εάν ο κατηγορούμενος είναι χρήστης ή όχι, αλλά θα χρησιμοποιείται κάθε αποδεικτικό μέσο που θα προσκομισθεί στο δικαστήριο (παρακολούθηση προγραμμάτων απεξάρτησης, χορήγηση υποκατάστατων κ.λπ.).
Τέλος, με το νομοσχέδιο εισάγεται το δικαίωμα στα δικαστήρια να επιβάλλεται ως εναλλακτικό μέτρο της ποινής η απεξάρτηση (κατοχύρωση της θεραπείας).
Ο υπουργός Δικαιοσύνης σημείωσε ακόμη πως όλα οδεύουν σύντομα ώστε μέσα στις φυλακές να χορηγείται η μεθαδόνη, ως υποκατάστατο των ναρκωτικών ουσιών. Παράλληλα, ανέφερε ότι μέσα στο επόμενο διάστημα, θα ανακοινωθεί από την Κυβέρνηση το συνολικό πλαίσιο δράσης για την καταπολέμηση των ναρκωτικών.
Το νομοσχέδιο θα τεθεί σε δημόσιο διάλογο, μετά τον οποίο θα λάβει την τελική του μορφή.