Πριν από εννέα μήνες, ένας νέος άνδρας, ο Σπύρος Βλάχος, πατέρας δύο παιδιών, έφυγε από τη ζωή ενώ περίμενε σε λίστα προκειμένου να υποβληθεί σε μεταμόσχευση καρδιάς. Ήταν μόλις 48 ετών. Τρία χρόνια περίμενε το μόσχευμα που θα του έδινε ζωή. Δυστυχώς, η ζωή επιφύλασσε για τον ίδιο και την οικογένειά του άλλες, δυσάρεστες εκπλήξεις…Τον Φεβρουάριο του 2011, ο ίδιος, μέσω της ιστοσελίδας του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ), μιλούσε για τη ζωή του μέχρι την ώρα που το «κακό» χτύπησε την πόρτα του και εξέφραζε την αγωνία του για το αύριο. «Πόσο θα αντέξουμε ακόμη;» ρωτούσε.
Το συγκινητικό, τελευταίο ίσως, γράμμα του, το οποίο παραθέτουμε, ας προβληματίσει όλους όσοι αδιαφορούν ή εναντιώνονται στη δωρεά οργάνων προς μεταμόσχευση.
«1964 – 2006: 42 χρόνια, ωραία χρόνια δημιουργίας, αγάπης, ζωντάνιας. Στα 16 μου χρόνια τελειώνοντας το γυμνάσιο μπήκα στη δουλειά του πατέρα μου. Ήθελα να γίνω επιπλοποιός – συντηρητής παλαιών επίπλων, το μεγάλο μου μεράκι. Από 16 χρονών έπιασα τη ζωή στα χέρια μου και προόδευσα πολύ στη δουλειά μου. Όταν ήμουν 25 ετών γνώρισα τη γυναίκα μου, παντρευτήκαμε και αποκτήσαμε δύο παιδιά. Είχα λοιπόν μια σωστή οικογένεια, καλή δουλειά και ένιωθα ανείπωτη ευτυχία.
2006 – : Δυστυχώς όταν ήμουν 42 ετών το χειμώνα του 2006, έπαθα λοίμωξη του αναπνευστικού κι άλλαξαν όλα. Ξαφνικά άρχισα να νοιώθω δυσφορία, ανορεξία και κατάπτωση. Είχα μεγάλη αδυναμία και ατονία που με εμπόδιζε να κινηθώ. Ο ιός είχε χτυπήσει την καρδιά μου. Η διάγνωση ήταν διατατική μυοκαρδιοπάθεια. Η φαρμακευτική αγωγή που έπαιρνα δεν επαρκούσε. Επισκεπτόμουν διαφόρους γιατρούς και νοσοκομεία. Σε κάποια νοσηλεία κρίθηκε απαραίτητο να μεταφερθώ στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο όπου στις 26 Μαρτίου 2009 υποβλήθηκα σε επέμβαση για την τοποθέτηση μηχανήματος υποστήριξης της καρδιάς “τεχνητή καρδιά” κι από τότε περιμένω μόσχευμα.
Βέβαια η εμφύτευση τεχνητής καρδιάς δεν είναι η απόλυτη λύση αλλά μια γέφυρα ζωής, μια προσωρινή λύση έως ότου βρεθεί το κατάλληλο μόσχευμα. Από τη μια πλευρά σου δίνει παράταση έως τη μεταμόσχευση, από την άλλη όμως δημιουργεί πολλά προβλήματα, όπως λοιμώξεις. Υπήρξαν άλλοι ασθενείς με τεχνητές καρδιές που δεν τα κατάφεραν και δεν βρίσκονται πια στη ζωή. Αυτό συνέβη διότι δεν πρόλαβαν να λάβουν μόσχευμα καρδιάς λόγω της έλλειψης μοσχευμάτων. Αυτή τη στιγμή (Φεβρουάριος 2011), βρίσκομαι στη λίστα ήδη δύο χρόνια, άλλοι ασθενείς περισσότερο. Πόσο θ’ αντέξουμε ακόμη; Μόνο ο Θεός το ξέρει».
Κάτω από το γράμμα του, υπάρχει η εξής ανατριχιαστική σημείωση: «Ο Σπύρος, τον Ιούλιο του 2012, δυστυχώς, έφυγε από κοντά μας, ενώ περίμενε στη λίστα για μόσχευμα».
Κραυγή αγωνίας
Τον τελευταίο καιρό η κρίση έχει συμπαρασύρει στον κατήφορο και τον ΕΟΜ. Τον Οργανισμό που αναπτύσσει και συντονίζει τις μεταμοσχεύεις στη χώρα μας. Κλίνες εντατικής θεραπείας κλείνουν και οι συντονιστές μεταμοσχεύσεων μετριούνται στα δάκτυλα του ενός χεριού. Την ίδια στιγμή, ο ΕΟΜ εξαιτίας του «κουτσουρεμένου» προϋπολογισμού του δεν μπορεί καλά-καλά να καλύψει ούτε τα λειτουργικά του έξοδα.
Οι αρμόδιοι του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου.
«Από τον Δεκέμβριο του 2012 και έπειτα, με το κλείσιμο κλινών εντατικής θεραπείας και αυξημένης φροντίδας, παρατηρείται σημαντική μείωση τόσο των δηλωμένων εγκεφαλικών θανάτων όσο και των δοτών οργάνων προς μεταμόσχευση» δηλώνει προς «Το Βήμα» ο πρόεδρος του ΕΟΜ κ. Αναστάσιος Χατζής. Συγκεκριμένα τονίζει ότι το πρώτο τρίμηνο του 2013 αναφέρθηκαν στον ΕΟΜ 23 εγκεφαλικοί θάνατοι, εκ των οποίων οι οκτώ αξιοποιήθηκαν ως δότες, ενώ το αντίστοιχο τρίμηνο του 2012 είχαν αναφερθεί 57 εγκεφαλικοί θάνατοι. Απ’ αυτούς, οι 19 έγιναν δότες οργάνων προς μεταμόσχευση.
Σύμφωνα με τους ειδικούς επιστήμονες, για να διαγνωσθεί ένας εγκεφαλικός θάνατος, πρέπει ο ασθενής να νοσηλεύεται σε κανονική κλίνη εντατικής θεραπείας, και όχι να είναι απλώς διασωληνωμένος στον διάδρομο ενός νοσοκομείου.
«Στο Νοσοκομείο “Αττικόν” έχουν κλείσει δέκα κλίνες εντατικής θεραπείας. Στον “Ευαγγελισμό” έχουν κλείσει πέντε κλίνες ΜΕΘ και τέσσερις αυξημένης φροντίδας. Γενικά, παραμένουν κλειστά 150 κρεβάτια εντατικής θεραπείας, 85 εκ των οποίων είχαν ανοίξει το 2009-2010 λόγω γρίπης. Δυστυχώς, οι κλίνες αυτές έκλεισαν ξανά αφού δεν ανανεώθηκαν οι συμβάσεις των νοσηλευτών» σημειώνει ο κ. Χατζής.
Βέβαια δεν ξεχνά να αναφερθεί στη συγκινητική, όπως χαρακτηρίζει, ανταπόκριση των γιατρών εντατικής θεραπείας στο κάλεσμα του ΕΟΜ πριν από περίπου έναν μήνα. «Νιώθω ότι δεν έχει αλλάξει κάτι προς το καλύτερο. Συνεχίζουν να λείπουν νοσηλευτές, να παραμένουν κλειστές κλίνες ΜΕΘ… Ωστόσο, οι εντατικολόγοι ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμά μας και έκτοτε βλέπω ότι έχουμε αύξηση των δοτών. Είναι κάτι που παρατηρήσαμε όλοι όσοι εργαζόμαστε στον ΕΟΜ και τους ευχαριστώ γι’ αυτό».
Αδυνατούν να πληρώσουν ακόμη και το ηλεκτρικό
Η ασφυκτική οικονομική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει ο ΕΟΜ φάνηκε από τις αρχές του έτους. Τα χρήματα που ενεκρίθησαν δεν αρκούν ούτε για την κάλυψη των στοιχειωδών αναγκών του Οργανισμού.
«Στις αρχές του Οκτωβρίου 2012 είχαμε ζητήσει 500.000 ευρώ για τη συνολική λειτουργία του Οργανισμού το 2013. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται και οι εκδηλώσεις που υποχρεούμαστε να κάνουμε για τη διάδοση της δωρεάς οργάνων και την πρόοδο των μεταμοσχεύσεων. Ενεκρίθησαν μόνο 100.000 ευρώ, ποσό που δεν καλύπτει ούτε τις στοιχειώδεις ανάγκες μας. Αυτή τη στιγμή δεν μπορούμε να καλύψουμε ούτε τις λειτουργικές δαπάνες, το ηλεκτρικό, το τηλέφωνο, το νερό» επισημαίνει ο κ. Χατζής.
Από το ίδιο χρηματικό ποσόν πρέπει να καλυφθούν και οι μισθοί των εργαζομένων στον ΕΟΜ. Ανάμεσά τους οι συντονιστές των μεταμοσχεύσεων, οι νοσηλευτές που συντονίζουν σε 24ωρη βάση όλες τις απαραίτητες διαδικασίες για να έλθει εις πέρας το δύσκολο έργο της μεταμόσχευσης. Οι συντονιστές έπρεπε να είναι οκτώ, και είναι μόνο τρεις. Εργάζονται όλο το 24ωρο, κυρίως όμως τη νύχτα, αφού τις ώρες αυτές γίνονται οι περισσότερες λήψεις οργάνων. «Οι συντονιστές πρέπει να είναι γιατροί ή νοσηλευτές με εμπειρία, διότι χειρίζονται κρίσιμα στοιχεία για την κατάσταση της υγείας του δότη, των πιθανών ληπτών, καθώς και της κατάστασης του μοσχεύματος. Συμμετέχουν στις αποφάσεις που λαμβάνονται για το που και πότε πρέπει να γίνει μια μεταμόσχευση. Έχουν πολύ σημαντικό ρόλο» εξηγεί ο κ. Χατζής.
Δεν συνεδριάζει το ΔΣ λόγω αδυναμίας κάλυψης… οδοιπορικών
Το 2013 το Διοικητικό Συμβούλιο του ΕΟΜ δεν έχει συνεδριάσει, αφού δεν υπάρχει δυνατότητα κάλυψη των αεροπορικών εισιτηρίων τριών μελών του από τη Θεσσαλονίκη.
Εξαιτίας αυτής της κατάστασης παραμένουν σε εκκρεμότητα πολλά σημαντικά θέματα του Οργανισμού, όπως η ανανέωση όλων των λειτουργουσών μονάδων μεταμόσχευσης και η έγκριση νέων προτάσεων για τη λειτουργία μονάδας μεταμόσχευσης ήπατος στην Αθήνα (σ.σ. υπάρχει μόνο στη Θεσσαλονίκη). Αίτηση έχουν κάνει δύο νοσοκομεία, το «Λαϊκό», όπου ανάλογη μονάδα είχε τεθεί για μικρό χρονικό διάστημα σε λειτουργία, και ο «Ευαγγελισμός». Επίσης, εκκρεμεί η αίτηση από τον «Άγιο Σάββα» για λειτουργία μονάδας Μυελού των Οστών.
Παράλληλα, οι αρμόδιοι του ΕΟΜ είναι υποχρεωμένοι να ενημερώνουν το κοινό για τον νόμο περί εικαζόμενης συναίνεσης, η ισχύς του οποίου ξεκινά την 1η Ιουνίου του 2013. «Πράγματι πρέπει να κάνουμε εκδηλώσεις ενημέρωσης του κοινού», σχολιάζει ο κ. Χατζής, «δεν έχουμε όμως τα εφόδια. Ο Συνήγορος του Πολίτη μας έστειλε σχετική και τώρα πρέπει να απολογούμαστε και γι’ αυτό…».
http://www.tovima.gr/society/article/?aid=507810
