Πρόκειται για 25 ασθενείς, οι οποίοι συμμετέχουν στο θεραπευτικό-επανενταξιακό πρόγραμμα της Μονάδας Πρασίνου του νοσοκομείου, η οποία είναι η μοναδική οργανωμένη μονάδα που λειτουργεί πανελλαδικά στο Εθνικό Σύστημα Υγείας και μετρά 16 χρόνια ζωής. Οι ίδιοι διοχετεύουν όλο το κέφι και τη δημιουργικότητά τους στα καθήκοντα που έχουν αναλάβει και αγωνίζονται να τα καταφέρουν. Μάλιστα, τελευταία έχουν επεκτείνει την προσπάθειά τους στην επεξεργασία και άλλων προϊόντων, όπως μαρμελάδες, σάλτσες ντομάτας και φυλλόχωμα (Compost).
Ο Νίκος είναι 38 ετών και πάσχει από ψυχική διαταραχή. Τα τελευταία επτά χρόνια απασχολείται στο θεραπευτικό – επανενταξιακό πρόγραμμα της Μονάδας Πρασίνου του ΨΝΘ. Έχει οριστεί ως υπεύθυνος του συσκευαστηρίου και του marketing των προϊόντων. Η ενασχόλησή του τον βοηθάει να νιώθει χρήσιμος και δυνατός, αλλά και να μην χρειάζεται νοσηλεία για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι στο παρελθόν δεν νοσηλεύτηκε για πέντε συνεχόμενα χρόνια.
«Η εργασία μου στην Μονάδα Πρασίνου μού δίνει το δικαίωμα να αισθάνομαι υγιής, γιατί η απομόνωση μού δημιουργεί συνεχώς αρνητικές σκέψεις, με αποτέλεσμα να υποτροπιάζω. Μου αρέσει ο χώρος εργασίας, γιατί βρίσκω κατανόηση και αγάπη. Μ’ αρέσει που έχω κερδίσει την εμπιστοσύνη του υπεύθυνου του προγράμματος», λέει στη «ΜτΚ» ο Νίκος.
Παράλληλα, εκφράζει την αγωνία του για το πώς θα καταφέρει να αντεπεξέλθει στις ανάγκες του και τονίζει ότι «ευελπιστώ να αρχίσει ο κόσμος να βοηθάει τα άτομα αυτά, γιατί του χτυπάς την πόρτα και φοβάται. Ο κόσμος δεν γνωρίζει τι θα πει ψυχασθένεια».
Από την ιδέα στην παραγωγή
Αρχικά, το πρόγραμμα αυτό ξεκίνησε ως μία δραστηριότητα που είχε ως στόχο την αξιοποίηση των ελαιόδεντρων που ευδοκιμούν στο χώρο του νοσοκομείου, αλλά κατέληξε, μετά από πρόταση των ασθενών και τη σύμφωνη γνώμη του υπεύθυνου, στην παραγωγή βιολογικής – παραδοσιακής ελιάς, ήδη από το 2005 και στη συνέχεια στην παραγωγή λαδιού.
«Το ΨΝΘ έχει 120 στρέμματα στα οποία βρίσκονται διάσπαρτα 80 ελαιόδεντρα και κάθε έτος φυτεύονται νέα ελαιόδεντρα. Το 2012 η παραγωγή σε ελαιόκαρπο ήταν 850 κιλά, από τα οποία παρήχθησαν 105 κιλά λάδι, αλλά και περίπου 100 κιλά βρώσιμες ελιές. Τα προϊόντα που παράγονται, δεν πωλούνται. Στην γιορτή «Ελιάς & Λαδιού» που διοργανώνουμε στο χώρο του νοσοκομείου και έχει πλέον θεσμοθετηθεί, αλλά και σε άλλες εκδηλώσεις μας (bazaar) εκτίθενται και διατίθενται στο ευρύ κοινό. Στις περιπτώσεις πιθανών εσόδων, δηλαδή αν κάποιος δώσει ένα συμβολικό ποσό για ένα προϊόν που του έχει διατεθεί, η διαχείριση των χρημάτων γίνεται από τριμελή επιτροπή ασθενών υπό την εποπτεία μου», επισημαίνει στην «ΜτΚ» ο επιστημονικά υπεύθυνος της Μονάδας Πρασίνου, δασολόγος, Κωνσταντίνος Κόντος, με αφορμή την εκστρατεία ενημέρωσης και προβολής των δομών και υπηρεσιών του ΨΝΘ, που διοργανώνει το νοσοκομείο μέσω του Γραφείου Εκπαίδευσης, Πολιτισμού, Έρευνας & Καινοτόμων Δράσεων (Γ.Ε.Π.Ε. & ΚΔ), με στόχο την ευαισθητοποίηση των κατοίκων της Θεσσαλονίκης, αλλά και της ευρύτερης κοινωνίας.
Παράλληλα, αναφέρει ότι οι ασθενείς απασχολούνται σε καθημερινή βάση επί τέσσερις ώρες, ενώ ο καθένας αναλαμβάνει τα δικά του καθήκοντα, μέσω της εφαρμογής της κυκλικής εργασίας. Έτσι, όλοι οι ασθενείς περνάνε από όλα τα αντικείμενα και καταλήγουν να απασχοληθούν και να εξειδικευτούν σε ένα από αυτά για το οποίο έχουν εκδηλώσει περισσότερο ενδιαφέρον, αλλά και στο οποίο μπορούν να ανταποκριθούν καλύτερα -πάντα με βάση τις ικανότητές τους.
«Νιώθουν ότι ανήκουν κάπου»
Η Μονάδα Πρασίνου του ΨΝΘ άρχισε να λειτουργεί άτυπα το 1997. Δεκαέξι χρόνια μετά δραστηριοποιείται σε πρωτοποριακές και καινοτόμες δραστηριότητες, μέσα από τις οποίες στηρίζει τους ψυχικά πάσχοντες που απασχολούνται σ’ αυτήν. Όπως αναφέρει ο κ. Κόντος, σήμερα η Μονάδα Πρασίνου ασχολείται, εκτός από την παραγωγή, συσκευασία και διάθεση βρώσιμης βιολογικής ελιάς και λαδιού, με την παρασκευή compost, τη συντήρηση εξωτερικών χώρων και τη διαμόρφωση και τον καλλωπισμό χώρων πρασίνου, ενώ διαθέτει και τμήμα καθαριότητας εξωτερικών χώρων.
Επιπλέον, διαθέτει και τον απαραίτητο εξοπλισμό, όπως μικρό φορτωτή (CASE), γεωργικό ελκυστήρα με καρότσα, φορτηγό αυτοκίνητο, μηχανήματα κήπου και εργαλεία.
«Σήμερα ‘τρέχουν’ δύο θεραπευτικά – επανενταξιακά προγράμματα συνολικά 25 ατόμων, εκ των οποίων 19 άνδρες και 6 γυναίκες. Είναι ηλικίας από 25 έως 55 ετών. Έχουν νοσηλευτεί στο ΨΝΘ, φέρουν ψυχικές διαταραχές, όπως σχιζοφρένεια, διπολική διαταραχή κ.α. και είναι υπό την παρακολούθηση των θεραπόντων ψυχιάτρων και των άλλων επαγγελματιών Ψυχικής Υγείας. Διαβιούν στην κοινότητα και κυρίως σε δομές ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης του ΨΝΘ, όπως οικοτροφεία, ξενώνες, προστατευμένα διαμερίσματα, ενώ ελάχιστοι είναι αυτοί που μένουν με την οικογένειά τους», τονίζει ο κ. Κόντος.
Σύμφωνα με τον ίδιο, τα άτομα που συμμετέχουν στα προγράμματα βιώνουν το αίσθημα του «ανήκειν» και αισθάνονται ότι είναι αποδεκτά από τα μέλη της υπόλοιπης ομάδας, αλλά και από το κοινωνικό σύνολο. Επίσης, νιώθουν ότι προσφέρουν στο κοινωνικό σύνολο και είναι χρήσιμοι για την κοινωνία. Αυτό ενδυναμώνει το «εγώ» τους κι αυξάνει την αυτοεκτίμησή τους.
«Παρατηρούνται αλλαγές στη συμπεριφορά τους, όπως η κοινωνικοποίησή τους, η δημιουργική συνεργασία, η συνέπεια, η υπευθυνότητα, η ανάληψη πρωτοβουλιών, ο αλτρουισμός, η αλληλοϋποστήριξη. Αποτέλεσμα των παραπάνω είναι η μείωση των υποτροπών της ψυχικής τους διαταραχής και ο περιορισμός του κοινωνικού στίγματος. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν τέσσερις περιπτώσεις ασθενών που απασχολήθηκαν σε ΟΤΑ και στον ιδιωτικό τομέα», λέει ο κ. Κόντος.
Προώθηση στην αγορά εργασίας
Όπως εξηγεί ο κ. Κόντος, στόχος της Μονάδας Πρασίνου του Ψ.Ν.Θ. είναι και η προώθηση των ψυχικά ασθενών στην αγορά εργασίας. Έτσι, στο πλαίσιο της προσπάθειας να γνωστοποιηθούν στην κοινωνία της Θεσσαλονίκης, αλλά και ευρύτερα, οι δυνατότητες που έχουν αυτοί οι άνθρωποι, δημιουργήθηκαν εθελοντικές ομάδες ασθενών που στελεχώνουν τη Μονάδα Πρασίνου, οι οποίες έχουν αναλάβει και ολοκληρώσει επιτυχώς -υπό την εποπτεία του υπευθύνου και την επίβλεψη υπαλλήλων- μια σειρά από δράσεις σε δομές του Δημοσίου, σε Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, σε Συλλόγους και σε ιδιώτες. Σε αναγνώριση της προσφοράς εργασίας τους, έχει καταβληθεί το αντίτιμο των παρεχόμενων υπηρεσιών. Χαρακτηριστικές δράσεις στις οποίες συμμετείχαν είναι οι παρακάτω:
– Ο κοινός διοικητής των νοσοκομείων «Γ. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ» και «Ψ.Ν.Θ.» διέθεσε τη δασική έκταση περίπου 500 στρεμμάτων του «Γ. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ» σε ομάδα ασθενών, υπό την εποπτεία δασολόγου, προκειμένου να τη διαχειριστεί.
– Η διοικήτρια του Θεραπευτηρίου Χρόνιων Παθήσεων «Ο Άγιος Παντελεήμονας» διέθεσε τον εξωτερικό περιβάλλοντα χώρο του ιδρύματος, έκτασης 15 στρεμμάτων, σε ομάδα ασθενών για την ανάληψη της «φροντίδας», της αποψίλωσης, του κλαδέματος και της συγκομιδής προϊόντων (κυδώνια, ρόδια και αμύγδαλα).
– Ο πρόεδρος της Φιλοπτώχου Αδελφότητας Ανδρών Θεσσαλονίκης (Φ.Α.Α.Θ.), μέσω του Συλλόγου Οικογενειών Ψυχικής Υγείας Θεσσαλονίκης (Σ.Ο.Ψ.Υ), ανέθεσε έκταση 30 στρεμμάτων για αποψίλωση, σε ομάδα ασθενών, υπό την εποπτεία δασολόγου και ψυχολόγων.
– Ο Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων του Πρότυπου Πειραματικού Σχολείου του ΑΠΘ ανέθεσε την καθαριότητα των αιθουσών του σχολείου, ενώ είχε προηγηθεί ο καθαρισμός του εξωτερικού του χώρου εθελοντικά.
– Ο πρόεδρος του Παραρτήματος Θεσσαλονίκης «Ίδρυμα Τράπεζα Τροφίμων» αρχικά χορήγησε δωρεάν τρόφιμα στους ασθενείς της Μονάδας Πρασίνου και ακολούθως υπήρξε συνεργασία για την αποψίλωση του εξωτερικού περιβάλλοντος χώρου, με αφορμή τη λήψη προληπτικών μέτρων για αποφυγή πυρκαγιάς, καθώς και τον καθαρισμό του σε εβδομαδιαία βάση.
Επιπροσθέτως, οι ομάδες της Μονάδας Πρασίνου συμμετείχαν εθελοντικά στον καθαρισμό του περιβάλλοντος χώρου έκτασης τριών στρεμμάτων του Πρότυπου Πειραματικού Σχολείου Πανεπιστημίου Μακεδονίας.
Επίσης, αξίζει να αναφερθεί η διαχρονική και ουσιαστική προσφορά του Συλλόγου «Φίλων Ψυχιατρείου» με υλική (τρόφιμα, ρούχα, ηλεκτρικές συσκευές, έπιπλα, χρήματα, εισιτήρια σε θεατρικές παραστάσεις κ.α.) και ηθική βοήθεια.
Της Νικολέττας Μπούκα
nikolettabouka@yahoo.gr
http://www.makthes.gr/news/reportage/100458/
