Για παρερμηνεία του νόμου περί εικαζόμενης συναίνεσης στην δωρεά οργάνων κάνει λόγο ο πρόεδρος του ΕΟΜ, Αναστάσιος Χατζής. Τι δήλωσε στο NEWS 247 για τη διαδικασία λήψης οργάνων, την νομοθεσία σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο και τη λίστα αναμονής ασθενών. “Καμία επιφύλαξη, κανένας ενδοιασμός, να μην φοβάται ο κόσμος”, ξεκαθάρισε
Τις αντιδράσεις που έχουν ξεσπάσει σχετικά με την “εικαζόμενη συναίνεση” στη δωρεά οργάνων, που προβλέπει ο ν. Λοβέρδου και θα ισχύσει από 1ης/6/2013, κατεύνασε ο Πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων, Αναστάσιος Χατζής, σε συνέντευξή του στο NEWS 247.
Ο πρόεδρος του ΕΟΜ υπογράμμισε πως πρόκειται για παρερμηνεία του νόμου, ο οποίος ορίζει, ότι όλοι θεωρούμαστε “δυνητικά δότες οργάνων, εκτός και αν κάποιος δηλώσει το αντίθετο με αρνητική δήλωση”.
Πρόκειται για την λεγόμενη “εικαζόμενη συναίνεση”, η οποία πράγματι θα ισχύσει (από 1ης/6/2013), εκτός εάν έχει ρητά δηλωθεί από κάποιον, ότι δεν επιθυμεί να γίνει δότης *.
“Τον Απρίλιο του 2012 υπήρξε τροποποίηση του νόμου, που εισήχθη στο εσωτερικό μας δίκαιο, κατ’ εφαρμογήν Κοινοτικής Οδηγίας για τη δωρεά οργάνων, όπως ισχύει και εφαρμόζεται στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης. Σύμφωνα με αυτόν, εάν κάποιος δηλώσει, ότι δεν επιθυμεί να γίνει δότης, κανείς δεν μπορεί να αποφασίσει γι’ αυτόν και να προχωρήσει η διαδικασία λήψης των οργάνων”, σημείωσε.
Επίσης, εάν δεν υπάρχει αρνητική δήλωση και θεωρείται κάποιος – βάσει νόμου – δωρητής, τη στιγμή που θα βρεθεί στην κατάσταση εγκεφαλικού θανάτου, απαιτείται η ρητή συναίνεση της οικογένειας.
Πάντως, σε κάθε περίπτωση, δεν μπορεί, εάν δεν υπάρχει ούτε η συναίνεση της οικογένειας, να αποφασίσει ο γιατρός.
Κανένα θέμα εμπορίας οργάνων. Τα πάντα γίνονται συντονισμένα και με πρόγραμμα
Ο κ. Χατζής ξεκαθάρισε ακόμη, πως δεν τίθεται κανένα θέμα απαγωγής ή δολοφονίας ανθρώπου, με στόχο την εμπορία και μεταμόσχευση των οργάνων του στην Ελλάδα, καθώς δεν έχει σημειωθεί ποτέ κανένα περιστατικό.
Άλλωστε, όπως σημείωσε, η νομοθεσία είναι η πιο αυστηρή τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο **.
Εκτός αυτού όμως, για να προχωρήσει η διαδικασία λήψης οργάνων, θα πρέπει πρώτον να υπάρχει διάγνωση εγκεφαλικού θανάτου, την οποία χαρακτήρισε ως την πλέον πολύπλοκη ιατρική πράξη.
“Εάν διαγνώσω σε ασθενή πνευμονία, θα χορηγήσω θεραπεία ανάλογα, όμως για τον εγκεφαλικό θάνατο χρειάζονται βάσει νόμου 3 γιατροί, που θα πραγματοποιήσουν τις απαραίτητες εξετάσεις και θα υπογράψουν 2 φορές. Υπάρχουν περιπτώσεις, που κάποιος δίνει την υποψία ότι βρίσκεται σε εγκεφαλικό θάνατο, επειδή δεν ανταποκρίνεται, χωρίς να βρίσκεται στην πραγματικότητα”, είπε ο κ. Χατζής, υπογραμμίζοντας πως η διάγνωση του εγκεφαλικού θανάτου είναι η μόνη ιατρική πράξη, για την οποία υπάρχει νομοθετική ρύθμιση.
“Το θέμα της δωρεάς τίθεται εκείνη τη στιγμή, στο κρίσιμο σημείο της διάγνωσης του εγκεφαλικού θανάτου, στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας, διαφορετικά μέχρι τότε έχει μόνο θεωρητικό περιεχόμενο”.
“Από εκείνη τη στιγμή και μετά, τίθεται το θέμα της συναίνεσης της οικογένειας. Στη συνέχεια ειδοποιείται ο ΕΟΜ, ο οποίος ενημερώνει τα μεταμοσχευτικά κέντρα, που αποφασίζουν εάν θα χρησιμοποιήσουν τα όργανα, που μπορούν να μεταμοσχευθούν”, σημείωσε.
Άλλωστε, όπως είπε, ο χρόνος στην περίπτωση αυτή είναι το πιο κρίσιμο σημείο, αφού τα όργανα δεν έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής μετά τη λήψη τους. “Ειδικά οι πνεύμονες και η καρδιά έχουν 4 ώρες ζωής. Οι νεφροί έχουν λίγο παραπάνω”.
“Επίσης, τίθεται ζήτημα συμβατότητας, οπότε γίνεται άμεσα διασταύρωση του μοσχεύματος με τον λήπτη και αυτό βάσει της γενικής λίστας ασθενών. Όλα αυτά γίνονται υπό την εποπτεία του ΕΟΜ. Τα πάντα γίνονται συντονισμένα και με πρόγραμμα”, τόνισε ο πρόεδρος του Οργανισμού.
“Αυτή η συζήτηση δεν κάνει καλό σε κανέναν”
Ο κ. Χατζής ξεκαθάρισε με απόλυτη σαφήνεια, ότι ο κόσμος δεν έχει κανέναν λόγο να φοβάται. “Είναι κλειστό κύκλωμα ο ΕΟΜ με τα κέντρα μεταμόσχευσης. Καμία επιφύλαξη, κανένας ενδοιασμός”, είπε χαρακτηριστικά.
“Αυτή η αντίδραση και η αμφισβήτηση δεν κάνει καλό σε κανέναν, κάνει κακό σε αυτούς που περιμένουν και θα πεθάνουν”, πρόσθεσε.
Ακόμη, ο πρόεδρος του ΕΟΜ αναφέρθηκε στις προσπάθειες του Οργανισμού και τα χρήματα που δαπανώνται ετησίως από το κράτος για τη μεταμόσχευση ασθενών στο εξωτερικό.
“Κάθε χρόνο δαπανώνται περίπου 10.000.000 με 15.000.000 ευρώ για τις μεταμοσχεύσεις στο εξωτερικό. Χρειαζόμαστε περισσότερα μοσχεύματα κι εδώ έχει πολύ μεγάλη σημασία ο ρόλος των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας. “Όσο περισσότερα κρεβάτια υπάρχουν, τόσο περισσότερες ζωές σώζονται”, σημείωσε.
Όπως υπογράμμισε όμως, κάποιες μεταμοσχεύσεις δεν γίνονται στην Ελλάδα. Ειδικότερα, δεν γίνεται μεταμόσχευση πνευμόνων, αν και ο ΕΟΜ ευελπιστεί να ξεκινήσουν μέσα στο 2013.
“Στέλνουμε στις χώρες μοσχεύματα, που δεν χρησιμοποιούμε στην Ελλάδα. Το 2012 έγιναν 12 μεταμοσχεύσεις πνεύμονα στο εξωτερικό και 12 μοσχεύματα έφυγαν από την Ελλάδα. Τα μοσχεύματα μπορεί να είναι και από άλλες χώρες. Όμως αυτό δεν συμβαίνει, αφού και εκείνοι εξυπηρετούν τις δικές τους ανάγκες”.
“Εσύ πόσες ζωές θα ζήσεις… θα σώσεις;”
Αυτή τη στιγμή, χιλιάδες άνθρωποι στην Ελλάδα είναι στη λίστα αναμονής για μεταμόσχευση οργάνων.
Πιο συγκεκριμένα, 1.000 βρίσκονται σε αναμονή για νεφρό, ενώ 10.000 υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση χωρίς να έχουν μπει στη λίστα κι ενώ 200 με 250 είναι ο αριθμός των μεταμοσχεύσεων, που στην καλύτερη περίπτωση πραγματοποιούνται τον χρόνο.
Ακόμη 100 άνθρωποι αναμένουν ήπαρ και 40 καρδιά, ενώ 30 άνθρωποι είναι στη γενική λίστα για πνεύμονες.
“Φέτος, είχαμε ρεκόρ στο ήπαρ από τη Θεσσαλονίκη και καρδιάς από το Ωνάσειο. Όμως χρειαζόμαστε περισσότερα μοσχεύματα, γι’ αυτό και το μήνυμα του ΕΟΜ λέει ‘Εσύ πόσες ζωές θα ζήσεις… θα σώσεις;’ αφού είναι σίγουρο ότι θα ζήσεις μόνο μία…”, είπε ο κ. Χατζής.
Πώς γίνεται η αρνητική δήλωση
Η αρνητική δήλωση μπορεί να γίνει μόνο στον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων, με όποιον τρόπο θέλει ο δωρητής.
Ο κ. Χατζής επισήμανε, πως σήμερα ισχύει ακόμη η θετική δήλωση και από 1ης/6/2013 θα τεθεί σε ισχύ η αρνητική δήλωση.
Όσον αφορά στη διαδικασία:
Ο ΕΟΜ συγκεντρώνει τις δηλώσεις των πολιτών που εκφράζουν την άρνησή τους με τη διαδικασία του άρθρου 9 παρ. 3, που προβλέπει έγγραφη δήλωση της άρνησης.
Η «αρνητική δήλωση» η οποία μπορεί να έχει τη μορφή Υπεύθυνης Δήλωσης ή της απλής δήλωσης που θα βεβαιώνεται το γνήσιο της υπογραφής από αρμόδια αρχή, αποστέλλεται στον ΕΟΜ ταχυδρομικά ή με φαξ, πρωτοκολλάται και καταχωρείται σε σχετικό αρχείο.
Επισημαίνουμε, ότι στη δήλωση θα πρέπει να αναφέρεται ρητά η άρνηση (π.χ. «σε περίπτωση θανάτου δεν επιθυμώ να ληφθούν τα όργανά μου προς μεταμόσχευση») ενώ θα πρέπει να αναγράφονται τα εξής προσωπικά στοιχεία: Ονοματεπώνυμο, πατρώνυμο, αρ. δελτίου ταυτότητας / διαβατηρίου, ημερομηνία γέννησης, διεύθυνση κατοικίας με Τ.Κ. και τηλέφωνο επικοινωνίας
Τα ανήλικα τέκνα συμπεριλαμβάνονται στην υπεύθυνη δήλωση του ενός γονέα, με τα ονόματά τους και την ημερομηνία γέννησής τους.
Οι δηλώσεις θα πρέπει να αποστέλλονται στον ΕΟΜ, στο Τμήμα Προώθησης Δωρεάς Ιστών & Οργάνων, στην οδό Αν. Τσόχα 5, 11521 Αθήνα – Φαξ: 210 7255066.
Μετά την έναρξη ισχύος του σχετικού άρθρου (1/6/2013), θα αρχίσουν να αποστέλλονται ταχυδρομικώς οι σχετικές βεβαιώσεις σε όποιον έχει εγγραφεί στο αρχείο Αρνήσεων.
Επισημαίνεται, ότι η δήλωση άρνησης δωρεάς οργάνων μετά θάνατον, δεν έχει συγκεκριμένη προθεσμία υποβολής, ούτε λήγει μετά το πέρας της 1ης Ιουνίου 2013, οπότε και θα αρχίσει η ισχύς του άρθρου 9, του νόμου 3984 (ΦΕΚ 150/27-6-2011) περί ‘Εικαζόμενης Συναίνεσης’.
Είναι αυτονόητο ότι, οποιαδήποτε στιγμή κάποιος πολίτης το επιθυμεί, ακόμα και μετά τον Ιούνιο του 2013, θα μπορεί να δηλώνει την άρνησή του στην μετά θάνατον δωρεά οργάνων.
Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα του ΕΟΜ
* Η ισχύς του άρθρου 9, του νόμου 3984 (ΦΕΚ 150/27-6-2011) περί ‘Εικαζόμενης Συναίνεσης’ ξεκινά την 1η Ιουνίου 2013. Η εικαζόμενη συναίνεση, προβλέπεται από την ενσωμάτωση της κοινοτικής οδηγίας 2010/53/EΕ και ισχύει εδώ και χρόνια σε πολλά ευρωπαϊκά κράτη όπως: Αυστρία, Βέλγιο, Βουλγαρία, Γαλλία, Εσθονία, Ισπανία, Ιταλία, Κροατία, Λουξεμβούργο, Νορβηγία, Ρουμανία, Σουηδία, Φινλανδία, Πολωνία, Ουγγαρία, χωρίς κανένα πρόβλημα, καθώς πάντοτε ενημερώνονται οι συγγενείς του εκλιπόντος για το ενδεχόμενο της δωρεάς οργάνων ως ρητά προβλέπεται στο ν.3984/11 άρθρο 9 παράγραφος 2. Άλλωστε και ο προηγούμενος νόμος 2737/99 είχε παρόμοια ρύθμιση.
Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι το άρθρο 9 του ν. 3984/2011, τροποποιήθηκε, με το ν. 4075/ΦΕΚ 89/11.4.2012, ως εξής: «Η αφαίρεση ενός ή περισσοτέρων οργάνων από ενήλικο, θανόν πρόσωπο πραγματοποιείται εφόσον, όσο ζούσε, δεν είχε εκφράσει την αντίθεσή του σύμφωνα με την παράγραφο 3 και κατόπιν συναίνεσης της οικογένειάς του».
** Στην Ελλάδα, όπως και στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η εμπορία οργάνων είναι παράνομη. Όπως και στο προηγούμενο νομικό καθεστώς (ν.2737/99) απαγορευόταν κάθε συναλλαγή που αφορούσε στη δωρεά οργάνων και τη μεταμόσχευση και προβλέπονταν σχετικές ποινικές κυρώσεις, έτσι και στο νόμο 3984/11 (Α 150) προβλέπεται ρητά (άρθρο 5) όχι μόνον η απαγόρευση κάθε είδους οικονομικού ή άλλου ανταλλάγματος στο δότη ή στην οικογένειά του ή στο ιατρικό και λοιπό προσωπικό που συμμετέχει αλλά ακόμη και η γνωστοποίηση της ανάγκης ή της διαθεσιμότητας με σκοπό την ανταλλαγή.
http://news247.gr/eidiseis/koinonia/ygeia/
