Οι Νορβηγοί ..ψάχνονται, εμείς; Το καραντί.. το καραντί θα μας μπατάρει/ ..κοιμήθηκε ο καρχαρίας που πιλοτάρει’

Ο σολομός αποτελεί το αγαπημένο ψάρι των διαιτολόγων, των καρδιολόγων, των ..υγιεινολόγων.  Έχει γνωρίσει άνθηση η κατανάλωσή του σε όλη την Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Οι καταναλωτικές ανάγκες στο εν λόγω ψάρι έχουν αυξηθεί κατακόρυφα. Αυτό σήμανε εδώ και δεκαετίες την εντατικοποίηση της παραγωγής του, δηλαδή τη δημιουργία ιχθυοκαλλιεργειών. Η εντατικοποίηση σήμανε την προσθήκη στη διατροφή των σολομών ζωικών πρωτεινών για το μεγάλωμά τους και την κάλυψη των αυξημένων καταναλωτικών αναγκών. Αυτό έγινε με την ανοχή των Νομοθετικών Αρχών, σε Ευρωπαϊκό και Παγκόσμιο Επίπεδο. Παρόλο που οι ζωικές πρωτεΐνες έχουν απαγορευθεί για χρήση τους ως ζωοτροφές, τα ιχθυάλευρα (πχ από αντζούγιες) έχουν εξαιρεθεί. Η χρήση ιχθυάλευρων επιτρέπεται στη διατροφή των εκτρεφόμενων ψαριών.

Η τιμή των ιχθυάλευρων έχει σημειώσει άνοδο, σε επίπεδα ρεκόρ (λόγω της μείωσης του αριθμού των αντζούγιων που συγκομίζονται στα ανοικτά των ακτών της Λατινικής Αμερικής, κάτι που οφείλεται και στην αύξηση της θερμοκρασίας της θάλασσας). Έτσι το Δεκέμβρη είχαμε ρεκόρ στην τιμή αντζούγιων (2.190 δολάρια ο τόνος- πηγή ΔΝΤ).

Η προσπάθεια για αντικατάσταση των πρωτεϊνών που εκτρέφουν τα ψάρια από φυτά, όπως η σόγια και οι σπόροι ηλίανθου, έχει ξεκινήσει εδώ και 20 χρόνια. Οι τιμές και των εν λόγω ιχθυοτροφών έχουν σημειώσει και αυτές δραματική άνοδο (αύξηση 60% μέσα σε ένα χρόνο ή 3,5 φορές μέσα στη δεκαετία).

Ο κλάδος της ιχθυοκαλλιέργειας έχει αναπτυχθεί ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια. Γαρίδες, πέστροφες, τσιπούρες, λαβράκια (τα τελευταία δύο είναι γνωστά εκτρεφόμενα ψάρια στην Ελλάδα) έχουν περισσότερη ζήτηση, λόγω και της αύξησης της κατανάλωσης σε χώρες αναδυόμενες (Κίνα). Οι προβλέψεις του FAO λένε ότι τα εκτρεφόμενα ψάρια πρόκειται να ξεπεράσουν τα ψάρια που ψαρεύονται με παραδοσιακές μεθόδους το 2019.

Το ποσοστό των ιχθυαλεύρων στη διατροφή των εκτρεφόμενων σολομών έχει πέσει στο 7% σε σχέση με το 60% που υπήρχε πριν από 15 χρόνια. Οι Νορβηγοί έχουν στόχο να το μηδενίσουν. Πώς προσπαθούν να το μηδενίσουν; Έχουν στήσει το ερευνητικό ενδιαφέρον της βιομηχανίας, εδώ και μια δεκαετία, να δοκιμάσει τις δυνατότητες νέων πηγών φυτικής πρωτεΐνης όπως η βιολογική μαγιά,  ο ερυθρελάτης (Νορβηγικά δέντρα). Μάλιστα η προτίμηση των εν λόγω πηγών έγινε για να αποφευχθεί ο ανταγωνισμός με άλλους τομείς, όπως η κτηνοτροφία που χρησιμοποιεί τα δημητριακά και τους ελαιούχους σπόρους για ζωοτροφή. Το ίδιο κάνουν και οι Δανοί. Μια Δανική εταιρεία ξοδεύει πάνω από το 10% των ετήσιων κερδών της σε τέτοιες πρωτοβουλίες έρευνας και ανάπτυξης.

Οι Νορβηγοί και οι Δανοί δεν είναι μόνοι τους. Οι Γάλλοι ανέπτυξαν ζωοτροφή από φυτικές πηγές για την πέστροφα, κάτι αντίστοιχο έχουν πετύχει και μερικές αμερικάνικες εταιρείες.

Εμείς εδώ τι κάνουμε; Κοιμόμαστε εφησυχασμένοι, οι πολιτικές ατονούν, οι παραγωγοί δεν παίρνουν πρωτοβουλίες (σε ποιο περιβάλλον επενδυτικό; υπό ποιο πολιτικό πιλοτήριο;). Η ‘επικοινωνία’ μεταξύ επιστήμης (πανεπιστήμια), έρευνας (..κλείνουν κέντρα έρευνας..), με παραγωγικούς φορείς γίνεται μόνο κατ’ εξαίρεση. Ηχεί το ευκόλως εννοούμενο ως ..καινοτομία..

Σε προηγούμενο άρθρο (εδώ) είπαμε ότι χρειάζονται καινούργιοι πρωταγωνιστές να σερφάρουν, να ‘χορέψουν στο φτερό του καρχαρία’, όπως λέει ο στίχος του Καββαδία. Χρειάζονται να δαμάσουν το άγριο ζώο και τον άγριο ανταγωνισμό.

Χρειάζεται και μια ‘από τα κάτω’ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ να πιάσει το πιλοτήριο, γιατί κι αυτό το είχε προβλέψει ο Καββαδίας : ’το καραντί.. το καραντί θα μας μπατάρει/ ..κοιμήθηκε ο καρχαρίας που πιλοτάρει’

Open politics

ΔΗΜΗΤΡΗΣ Π. ΜΠΕΡΤΖΕΛΕΤΟΣ
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, MSc
Αντιπρόεδρος Ένωσης Διαιτολόγων-Διατροφολόγων
Διεύθυνση: Γρηγορίου Ε’ 29, Τρίπολη
τηλ: +30 2710232364
κινητό: +30 6977090049