Το έτος 2012 σημαδεύτηκε από την οικονομική κρίση στην Ευρώπη, ειδικά από τις μεγάλες μειώσεις στους μισθούς και συντάξεις, τις περικοπές στις κοινωνικές δαπάνες και τις αυξήσεις των φόρων ειδικά στην νότια περιφέρεια της Ευρώπης.
Είναι επόμενο και λογικό να αρθρώνεται σε όλη την Ευρώπη μαζικά το αίτημα για περισσότερη ανάπτυξη και περισσότερες θέσεις εργασίας και να πολλαπλασιάζονται. Οι φωνές αυτές θέλουν μια διαφορετική πολιτική για την καταπολέμηση των επιπτώσεων της κρίσης και αξιώνουν κοινωνική δικαιοσύνη.
Αυτές οι φωνές έχουν αναμφισβήτητα δίκιο.
Η πολιτική λιτότητας το μόνο που κατάφερε είναι να επιδεινώσει την κατάσταση σε όλη την Ευρώπη. Η καθοδική πορεία αυτή πρέπει λοιπόν να σταματήσει. Άμεσα.
Ο αντίκτυπος της κρίσης δεν μπορεί να επιβαρύνει μονόπλευρα και δυσανάλογα τους μη προνομιούχους.
Χρειάζονται μέτρα κοινωνικής εξομάλυνσης και εξισορρόπησης. Μέτρα που θα αφορούν τις επενδύσεις στο μέλλον για περισσότερη ανάπτυξη και αύξηση της απασχόλησης.
Ειδικότερα απαιτείται η επέκταση του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου για την δραστική καταπολέμηση της ανεργίας.
Στην Ελλάδα πρέπει επιτέλους να σταματήσει η τροφοδότηση της διαφθοράς, της φοροδιαφυγής και εισφοροδιαφυγής και να αρχίσουν οι επενδύσεις στο κοινωνικό κράτος , στην καταπολέμηση της φτώχειας. Επενδύσεις που θα περιορίσουν το φαινόμενο των αστέγων και της πείνας. Επενδύσεις που θα βοηθήσουν στην ταχεία επέκταση των ολοήμερων σχολείων, την παιδική μέριμνα, την φροντίδα υγείας και την κοινωνική στέγαση.
Τα κεφάλαια για το σκοπό αυτό μπορούν να προέλθουν από την πάταξη της μεγάλης, μεσαίας και μικρής φοροδιαφυγής αλλά και την περαιτέρω φορολόγηση των μεγάλων εισοδημάτων. Γιατί όχι και από την φορολόγηση των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών.
Στην Ελλάδα , η ζήτηση για αγαθά και υπηρεσίες είναι εμφανώς υποτονική και η ύφεση για το 2012, όπως εκτιμάει ο οίκος Moodys κυμάνθηκε περίπου στο η ύφεση στην Ελλάδα για το 2012 στο 6,9%, με την οικονομία της χώρας μας να μένει σε ύφεση για πέμπτη συνεχόμενη χρονιά. Ο οίκος εκτιμά ότι η ανεργία θα ανέλθει στο 24% στο τέλος του χρόνου, ενώ σημειώνει ότι οι μισθοί θα μειωθούν ακόμα περισσότερο.
Την ίδια στιγμή όπως εκτιμά ο ΟΟΣΑ στην τελευταία έκθεσή του θα παραμείνει σε ύφεση η ελληνική οικονομία μέχρι τα μέσα του 2013. Στην εξαμηνιαία του έκθεση, αναφέρει: «Η οικονομία αναμένεται να συρρικνώνεται μέχρι τα μέσα του 2013 κυρίως λόγω της απαιτούμενης δημοσιονομικής προσαρμογής.
Ο ρυθμός ανάπτυξης θα αποκτήσει ξανά θετικό πρόσημο το δεύτερο εξάμηνο του 2013». Για το 2013, συνολικά, προβλέπεται συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά 1,3%.
Ακόμη πιο απαισιόδοξες είναι οι προβλέψεις του γερμανικού ινστιτούτου ερευνών ΙfW, υπολογίζοντας με ύφεση και το 2014 και εκτόξευση της ανεργίας. Υποθέσεις που έρχονται σε αντίθεση με τις αισιόδοξες προβλέψεις της Κομισιόν η οποία βλέπει επιστροφή της ελληνικής οικονομίας στην ανάπτυξη το 2014 και μείωση του ελληνικού χρέους στο 124% του ΑΕΠ.
Ειδικότερα, το γερμανικό ινστιτούτο τονίζει ότι η ελληνική οικονομία θα είναι σε ύφεση 6% το 2012 και κατά 1% το 2014. Η ΕΕ υπολογίζει ότι η Ελλάδα θα έχει ανάπτυξη 0,6% το 2014. Για την ευρωζώνη η εκτίμηση είναι για αύξηση του ΑΕΠ κατά 1,9% την επόμενη χρονιά και 1,8% το 2014.
Σύμφωνα με το ΙfW, η ανεργία θα φτάσει 31% το 2014, στο 24,5% το 2012 και στο 29,3% το 2013. Ο πληθωρισμός θα διαμορφωθεί σε 1,1% φέτος και θα υπάρξει αποπληθωρισμός 0,6% την επόμενη χρόνια.
Βλέποντας άλλωστε τα στοιχεία της Eurostat για το ΑΕΠ, το τρίτο τρίμηνο του 2012 με βάση τα οποία η ύφεση της ελληνικής οικονομία το τρίτο τρίμηνο του 2012, έφτασε στο 7,2% του ΑΕΠ, σε σχέση με το ίδιο τρίμηνο του 2011, από 6,3% του ΑΕΠ το δεύτερο τρίμηνο και 6,7% του ΑΕΠ το πρώτο τρίμηνο του 2012. έχουμε κάθε λόγο να πιστεύουμε στις απαισιόδοξες προβλέψεις
Παράλληλα η συνεχής αύξηση του αριθμού των ανέργων , των άπορων και αστέγων πυροδοτεί ένα κλίμα κοινωνικής διάλυσης το οποίο μόνο οι αφελείς ή πονηρά ορμώμενοι αγνοούν
Το καινούργιο έτος λοιπόν αναμένεται να συναντηθεί με μια ολόκληρη σειρά σοβαρών προκλήσεων. Το πιο σημαντικό πράγμα τώρα είναι να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας για τους ανθρώπους.
Θα απαιτηθούν περισσότεροι πόροι για ενεργές πολιτικές στην αγορά εργασίας
Οι πόροι αυτοί θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για να χρηματοδοτηθεί η εκπαίδευση και μέτρα υποστήριξης, προκειμένου να αμβλυνθεί η ανεργία των νέων, ατόμων με ελλιπή κατάρτιση και εργαζομένων με προβλήματα υγείας και αναπηρίας.
Είναι επίσης σημαντικό να επενδυθεί σε κοινωνικές υπηρεσίες, όπως η ανάπτυξη των παιδικών σταθμών, η φροντίδα υγείας και η κοινωνική στέγαση. Οι επενδύσεις στον κοινωνικό τομέα αποτελούν από μόνες τους μια μηχανή απασχόλησης που βελτιώνει τις ευκαιρίες τους στην αγορά εργασίας.
Από την άλλη πλευρά οι πολιτικές απασχόλησης πρέπει να προσαρμοστούν στην αβέβαιη οικονομική κατάσταση.
Μέτρα για την μερική δημόσια απασχόληση, εκμισθωμένη κοινωνική εργασία και άλλα μέτρα απασχόλησης πρέπει σύντομα να είναι διαθέσιμα.
Επιπλέον, θα πρέπει ο ΟΑΕΔ να προετοιμαστεί για την επανένταξη στην αγορά εργασίας των εργαζομένων που δεν μπορούν πλέον να πάνε σε σύνταξη αναπηρίας.
Υπό αβέβαιες οικονομικές συνθήκες προέχει η ασφάλεια των θέσεων εργασίας.
Κάποτε κάποιοι που κυβερνούσαν επέμεναν η δημοσιονομική εξυγίανση, να πλαισιωθεί με ένα «Κοινωνικό Μνημόνιο», που θα αποκαθιστά τις κοινωνικές αδικίες και θα ανακατανέμει τις θυσίες, και σε ένα «Αναπτυξιακό Μνημόνιο», που θα απαντά στις μεγάλες προκλήσεις της ανάπτυξης και ανασυγκρότησης της χώρας και ανόρθωσης της οικονομίας.
Φαίνεται σήμερα παρά το γεγονός ότι συγκυβερνούν ξέχασαν τις παλιότερες αξιώσεις τους.
Οι αξιώσεις αυτές σχετίζονταν μεταξύ άλλων μια νέα φιλοσοφία των επιδομάτων πρόνοιας, με την έννοια ότι πρέπει να ενισχύουν οικονομικά όχι τον γενικό πληθυσμό αλλά τις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, όπως τα άτομα και τις οικογένειες με πολύ χαμηλά εισοδήματα, τα απροστάτευτα παιδιά, τα άτομα με αναπηρίες, τις μονογονεϊκές οικογένειες, τους απεξαρτημένους και τους αποφυλακισμένους, όπως επίσης και ομάδες του πληθυσμού που απειλούνται από φυλετικές διακρίσεις.
Επίσης αξίωναν την επιδότηση 300- 500 χιλιάδων νέων θέσεων εργασίας σε επιχειρήσεις, υπό την προϋπόθεση ότι θα διατηρήσουν ένα συγκεκριμένο πλαφόν θέσεων (μίνιμουμ θέσεων εργασίας). Να επιδοτείται, δηλαδή, μία θέση απασχόλησης υπό την προϋπόθεση της διατήρησης άλλη μίας ή δύο ανάλογα με το μέγεθος της επιχείρησης. Για τους άνω των 55 ετών λειτουργεί το καθεστώς της αυτασφάλισης. Το 50% οι εργοδότες και το άλλο 50% ο ΟΑΕΔ.
Προτείνονταν επίσης οι άνεργοι, να μπορούν να ιδρύουν εταιρείες στον τομέα της κοινωνικής οικονομίας , ενώ διάχυτη ήταν η υπόσχεση για ενεργοποίηση των Προγραμμάτων Επαγγελματικής Κατάρτισης.
Σε συνδυασμό με τα παραπάνω μας υπόσχονταν την αύξηση με στόχο τον διπλασιασμό των βρεφονηπιακών σταθμών και των υπόλοιπων δομών στήριξης της οικογένειας, όπως είναι τα Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών και τα προγράμματα «Βοήθειας στο Σπίτι».
Υπό συνθήκες κρίσης δεν είναι πάντοτε απαραίτητο να επαναστατεί λαός . Καμιά φορά είναι γόνιμη και η απλή πίεση προς τους κυβερνώντες να κάνουν τις υποσχέσεις τους πραγματικότητα.
Μαυροζαχαράκης Μανόλης
Κοινωνιολόγος –Πολιτικός Επιστήμονας
