Ο Ιατρικός Σύλλογος Αρκαδίας εκφράζει την βαθύτατη ανησυχία του για τη συνεχιζόμενη φωτιά στον σκουπιδότοπο στην Θέση Πλάτωμα. Η καθημερινή εκπομπή Ρύπων που κατακλύζουν την πόλη εγκυμονούν σοβαρούς και υπαρκτούς κινδύνους για την δημόσια Υγεία. Η παρέμβαση του Εισαγγελέα και επιτέλους της Περιφερέρειας πρέπει να είναι άμεση και αποτελεσματική. Κάθε καθυστέρηση δείχνη ανικανότητα ή εξυπηρέτηση συμφερόντων..
Σημαντικότατη συνέπεια του απόλυτου κορεσμού του ΧΑΔΑ και της απουσίας έργων διαχείρισης του παραγόμενου βιοαερίου είναι η αυτανάφλεξη και καύση των απορριμμάτων που γίνεται είτε τυχαίως είτε εσκεμμένως. Σε κάθε περίπτωση το αποτέλεσμα είναι το ίδιο, δηλαδή η έκλυση στην ατμόσφαιρα και στην επιφάνεια του εδάφους διοξινών και άλλων επικίνδυνων αερίων ρύπων (φουρανίων, κλπ.). Οι διοξίνες είναι μια οικογένεια χημικών ουσιών εξαιρετικά ύποπτη για καρκινογενέσεις, ιδιαίτερα τοξική για τον άνθρωπο και ανθεκτική στην βιολογική αποσύνθεση (αξίζει να αναφέρουμε ότι η ημιπερίοδος ζωής τους, δηλαδή η μείωση στο 50% της αρχικής τους ποσότητας, διαρκεί από 10 έως 30 χρόνια). Η κύρια αιτία έκλυσης διοξινών από τα καιγόμενα σκουπίδια είναι η παρουσία χλωρίου στα απορρίμματα. Μια σημαντική, αν όχι η σημαντικότερη, πηγή χλωρίου είναι τα πλαστικά PVC όπως φιάλες νερού, σωλήνες, καλώδια, μουσαμάδες κλπ. Οι διοξίνες δεν είναι χρήσιμα προϊόντα της χημικής βιομηχανίας, αλλά άχρηστα και επικίνδυνα παραπροϊόντα των διεργασιών όπου εμπλέκεται το χλώριο. Από τη βιομηχανική παραγωγή του χλωρίου και των χλωριωμένων πλαστικών PVC, ως την καύση των σκουπιδιών ή των αποβλήτων που περιέχουν χλωριωμένες ενώσεις, παράγονται σημαντικές ποσότητες διοξινών που απειλούν το περιβάλλον και την υγεία. Χαρακτηριστικό των διοξινών είναι ότι πρόκειται για ρύπους που βιοσυσσωρεύονται, δηλαδή δεν απομακρύνονται από τον οργανισμό, αλλά κάθε νέα ποσότητα που προσλαμβάνουμε προστίθεται, δηλητηριάζοντάς τον περισσότερο. Η δράση τους δηλαδή είναι αθροιστική και οι βλάβες που προκαλούν εμφανίζονται μετά από χρόνια. Η προσβολή της ανθρώπινης υγείας γίνεται κυρίως μέσω της τροφικής αλυσίδας, δηλαδή διαμέσου της τροφής και του νερού και σε πολύ μικρό ποσοστό μέσω της αναπνοής (κυρίως της εισπνοής της σκόνης). Ειδικά με την κατανάλωση ζωικών παραγώγων, μια και οι διοξίνες ανήκουν στην κατηγορία των λιποφιλικών ουσιών και άρα παγιδεύονται στο λίπος των ζώων μπορούν οι διοξίνες να προσληφθούν εύκολα από τον οργανισμό. Η διαδικασία είναι αλυσιδωτή: Τα σκουπίδια καίγονται, απελευθερώνονται διοξίνες στην ατμόσφαιρα όπου μέσω των αιωρούμενων σωματιδίων καταλήγουν στο έδαφος και στην επιφάνεια των φυτών, τα ζώα βόσκοντας παίρνουν τις διοξίνες στον οργανισμό τους και τις συσσωρεύουν στο κρέας, το γάλα, το τυρί, τα αυγά, το μέλι. Ο άνθρωπος τρώει αυτά τα ζωικά παράγωγα ή καταναλώνει φυτικά προϊόντα, όπως ελιές και λάδι, που λόγω της ελαιώδους υφής τους απορροφούν τις διοξίνες και με αυτόν τον τρόπο εκτίθεται στις βλαβερές για την υγεία του συνέπειες. Βιοχημικές έρευνες έχουν δείξει πως οι διοξίνες δρουν ως ισχυρές «περιβαλλοντικές ορμόνες». Όπως και οι φυσικές ορμόνες, οι διοξίνες μπορούν να διαπεράσουν τη μεμβράνη των κυττάρων και να αλλάξουν τη δράση των γονιδίων που ρυθμίζουν τη διαδικασία της ανάπτυξης. Ακόμη και απειροελάχιστες συγκεντρώσεις διοξινών μπορούν να επηρεάσουν το ανοσοποιητικό και νευρικό σύστημα των οργανισμών. Σε πειραματόζωα, η έκθεση σε διοξίνες έχει προκαλέσει ένα ευρύ φάσμα τοξικολογικών επιπτώσεων. Μερικές απ’ αυτές εμφανίστηκαν σε εξαιρετικά μικρές δόσεις διοξινών, της τάξης των λίγων τρισεκατομμυριοστών του γραμμαρίου. Στις επιπτώσεις αυτές συγκαταλέγονται η ενδομητρίωση και η ενίσχυση θηλυκών χαρακτηριστικών σε αρσενικά πειραματόζωα, κακοήθειες κλπ. Έτσι λοιπόν, η έκλυση διοξινών από τη συνεχιζόμενη καύση των απορριμμάτων στον ΧΑΔΑ Τρίπολης, παρά τις καταρρακτώδεις χειμερινές βροχές και τα χιόνια, δημιουργεί όχι μόνο άμεσο κίνδυνο για την υγεία των κατοίκων ολόκληρης της νοτιοδυτικής περιοχής της Τρίπολης σήμερα, αλλά με την μόλυνση του εδάφους που προκαλεί, υποθηκεύει και την μελλοντική υγεία των Τριπολιτών.
Λόγω της μόλυνσης των υπόγειων και επιφανειακών υδάτων, που καταλήγει στη μόλυνση του εδάφους, αλλά και της επιβάρυνσης του ατμοσφαιρικού περιβάλλοντος με ρύπους η διασπορά των οποίων προκαλεί τελικά τη μόλυνση του εδάφους, πλήττεται το σύνολο των ανθρώπινων δραστηριοτήτων και δημιουργείται πληθώρα κινδύνων όπως: Μόλυνση των ανθρώπων και των ζώων (κτηνοτροφική δραστηριότητα της περιοχής) και έρχονται σε συχνή επαφή με το έδαφος. Μόλυνση ολόκληρης της διατροφικής αλυσίδας με τη βρώση των μολυσμένων φυτών, ζώων και των προϊόντων τους. Μόλυνση του εισπνεόμενου αέρα ο οποίος επικάθεται στην ευρύτερη περιοχή της Τρίπολης και στις υπώρειες των γύρω ορεινών, ειδικά όταν στην περιοχή επικρατεί μεγάλη υγρασία.
- Ειδικά ως προς τις επικίνδυνες για τη δημόσια υγεία επιπτώσεις της χωματερής της Τρίπολης επισημαίνουμε τα ακόλουθα: με την αυτόματη ανάφλεξη των απορριμμάτων που συμβαίνει συχνά, νέφος καπνού υψώνεται στο χώρο, και μεταφερόμενο ρυπαίνει εμφανώς, με ορατά σωματίδια που επικάθονται σε επιφάνειες κατοικημένων περιοχών της πόλης σε ικανή απόσταση από την χωματερή. Εκτός από την αέρια – ατμοσφαιρική ρύπανση, υπάρχει πάντοτε η πιθανότητα αποστράγγισης των καιομένων απορριμμάτων και ρύπανση του υδροφόρου ορίζοντα του λεκανοπεδίου, από τον οποίο αντλεί και υδρεύεται η ευρύτερη περιοχή. Επίσης η πιθανότητα ενσωμάτωσης ρυπαντών στην τροφική αλυσίδα, από την κατανάλωση μολυσμένων φυτικών και ζωικών προϊόντων. Το είδος των ρύπων και οι πηγές προέλευσης τους, θα ήταν ουσιώδεις πληροφορίες για την μελέτη των επιπτώσεων στην υγεία των περιοίκων. Στα απορρίμματα του Δήμου, όπως και σε όλα τα αστικά απορρίμματα υπάρχουν υλικά όπως ξύλο, βαμβάκι, μαλλί, νάυλον, πολυεστέρες, πολυουρεθάνη, πολυβινυλοχλωρίδιο, φορμαλδεύδη, χωρίς να γνωρίζουμε ποια είναι αυτά και σε ποια περιεκτικότητα. Τα υλικά αυτά, παράγουν με τη σειρά τους ως κύρια προϊόντα καύσης, οξείδια του άνθρακα και του αζώτου, μεθάνιο, αμμωνία, οξικό οξύ, πίσσα, αλκοόλες, αλδεΰδες, κετόνες, υδρόθειο, βενζόλιο, τολουόλιο, διθειάνθρακα, νιτρίλια, αρωματικούς υδρογονάνθρακες, φωσγένιο, κ.λ.π. Πολλά από τα προϊόντα αυτά είναι ερεθιστικά αέρια, τοξικά για τους πνεύμονες και βλαπτικά για την αναπνευστική λειτουργία. Όλες οι ερεθιστικές ουσίες είτε αφορούν αέρια ή ατμούς είτε σωματίδια υπό μορφή νεφελώματος ή προσηλωμένα σε άλλα σωματίδια (π.χ. τέφρας), προκαλούν φλεγμονώδη αντίδραση των βλεννογόνων των βρόγχων. Η έκταση και η βαρύτητα της βλάβης εξαρτάται τόσο από τις φυσικές ιδιότητες, τη συγκέντρωση και τη διαλυτότητα στο νερό των ρυπαντών, όσο και από την ευαισθησία του ατόμου, το χρόνο και το βαθμό έκθεσης. Τα συμπτώματα μπορεί να είναι ελαφρά (βήχας, οφθαλμικός ερεθισμός) ή και σοβαρότερα (τραχιοβρογχίτιδα, επιβάρυνση προϋπάρχουσας βρογχικής υπεραντιδραστικότητας ή βρογχικού άσθματος, χρόνια βρογχίτιδα, πνευμονίτιδα). Τα απορρίμματα του Δήμου της Τρίπολης, στο βαθμό που δέχονται υλικά από τα δημοτικά διαμερίσματα αγροτικών περιοχών, μπορεί να περιέχουν απόβλητα γεωργικά φυτοφάρμακα, ενώ τα απορρίμματα της βιομηχανικής περιοχής ενδεχομένως περιέχουν στερεά τοξικά απόβλητα, ανάλογα με τις χρησιμοποιούμενες πρώτες ύλες από ανόργανες και οργανικές ουσίες. Η καύση απορριμμάτων είναι μία από τις πηγές εκπομπής πολυαρωματικών υδρογονανθράκων στο ατμοσφαιρικό περιβάλλον, ουσιών που έχουν καρκινογενετική δράση. Από την καύση αστικών απορριμμάτων που περιέχουν υψηλές συγκεντρώσεις χλωρίου, ξύλο, άνθρακα και άλλα υλικά, παράγονται διοξίνες που στη συνέχεια προσλαμβάνονται από το αναπνευστικό και πεπτικό σύστημα ζώων και ανθρώπων, καθώς και από το δέρμα. Οι άνθρωποι εκτίθενται με την κατανάλωση τροφών (κρέας, γαλακτοκομικά, αυγά). Η συγκέντρωση των διοξινών που αποθηκεύονται στο λιπώδη ιστό, αυξάνεται με την ηλικία, επειδή έχουν μεγάλο χρόνο ημιζωής. Διαπερνούν τον πλακούντα και απεκκρίνονται με το γάλα. Οι διοξίνες παρουσιάζουν ευρύ φάσμα τοξικών επιδράσεων, μεταξύ των οποίων καρκινογένεση, τοξικότητα στην αναπαραγωγή, ανοσοκαταστολή, ηπατοτοξικότητα και δερματοτοξικότητα. Σύμφωνα με το Αμερικανικό Ινστιτούτο Ιατρικής (ΙΟΜ), οι επιδράσεις τους κατατάσσονται σε α) αυτές για τις οποίες υπάρχουν επαρκείς ενδείξεις αιτίου – αποτελέσματος, (σάρκωμα μαλακών ιστών, μη Hodgin λέμφωμα, ακμή), β) αυτές με υποψία σχέσης αιτίου – αποτελέσματος (καρκίνος αναπνευστικού και προστάτη, πολλαπλούν μυέλωμα, επίκτητη πορφυρία, δισχιδής ράχη), γ) αυτές με ανεπαρκείς ενδείξεις (καρκίνος ρινός, δέρματος, οστών, μαστού, όρχεων, ήπατος, χοληφόρων, λευχαιμία, στειρότητα στους άνδρες, νευροψυχικές, ανοσιακές, κυκλοφορικές και αναπνευστικές διαταραχές, συγγενείς ανωμαλίες). Ό, που υπάρχει καπνός, υπάρχει και ατμοσφαιρική ρύπανση. Στην περίπτωση της χωματερής της Τρίπολης, η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι υπαρκτή, δεν γνωρίζουμε όμως επακριβώς την έκταση των βλαβών υγείας που προκαλεί, αφού δεν υπάρχουν επιδημιολογικές μελέτες ούτε και στοιχεία για την σύσταση των απορριπτόμενων υλικών και μετρήσεις των ρυπαντών μετά την αυτόματη ανάφλεξη των απορριμμάτων, τόσο στον τόπο απόρριψης όσο και στις γύρω κατοικημένες περιοχές. Η γενική συνοπτική περιγραφή των βλαβών υγείας κύρια του αναπνευστικού συστήματος από καύση απορριμμάτων και η χρονιότητα έκθεσης των κατοίκων, οδηγεί σε αποδοχή υψηλής πιθανότητας βλαβών υγείας γενικότερα.
