Για πρώτη φορά από τον Μάιο του 2010, Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας χαρακτηρίζει ως αντισυνταγματικές τις ρυθμίσεις που εντάσσονται στα πλαίσια των Μνημονίων και αφορούν το μείζον ζήτημα της περικοπής των συντάξεων, καθώς και τα όρια συνταξιοδότησης.
Οι αποφάσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου είναι γνωμοδοτικού χαρακτήρα και ως εκ τούτου μη δεσμευτικές, αλλά παρόλα αυτά, αποτελούν δεδικασμένο κι άρα, μπορεί ο πολίτης ή ομάδες πολιτών να τις επικαλεστούν σε περίπτωση προσφυγής. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η απόφαση αφορά τις διατάξεις του υπουργείου Οικονομικών με τις οποίες επέρχονται νέες μειώσεις στις συντάξεις, καθώς και στην αύξηση από 1/1/2013 του ορίου συνταξιοδότησης κατά δύο χρόνια. Επίσης, η απόφαση αφορά την κατάργηση των δώρων Χριστουγέννων και Πάσχα στους συνταξιούχους.
Συγκεκριμένα, η Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου, μετά από δύο συνεδριάσεις της, έκρινε ως αντίθετες στα άρθρα 2, 4, 25 και 22 του Συντάγματος τις διατάξεις εκείνες του νέου μνημονιακού νομοσχεδίου που προβλέπουν ότι ότι οι συντάξεις ή το άθροισμα των συντάξεων: 1) από 1.000 έως και 1.500 ευρώ, μειώνονται κατά 5% και σε κάθε περίπτωση το ποσό δεν μπορεί να υπολείπεται των 1.000,01 ευρώ, 2) από 1.500,01 έως και 2.000 ευρώ, μειώνεται κατά 10% και το ποσό αυτό δεν μπορεί να υπολείπεται των 1.425,01 ευρώ, 3) από 2.000,01 ευρώ και άνω μειώνεται κατά 15% και σε κάθε περίπτωση το ποσό που εναπομένει δεν μπορεί να μικρότερο των 1.800,01 ευρώ.
Για τον προσδιορισμό του ποσού της σύνταξης λαμβάνεται υπόψη το ποσό της σύνταξης ή των συντάξεων όπως αυτές θα έχουν διαμορφωθεί την 31.12.2012 μετά όμως την τυχόν παρακράτηση της εισφοράς αλληλεγγύης, της επιπλέον εισφοράς της παραγράφου 14 του άρθρου 2 του Ν. 4002/2011 και των τυχών μειώσεων που επιβλήθηκαν με τις διατάξεις της παραγράφου 10 του άρθρου 1 του Ν. 4024/2011 και του άρθρου 1 του Ν. 4051/2012. Παράλληλα, από 1.1.2013 το όριο συνταξιοδότησης για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης από την 1.1.2013 και μετά αυξάνεται κατά δύο χρόνια, δηλαδή ανέρχεται στο 67ο έτος της ηλικίας τους, ενώ το όριο ηλικίας του 60ού έτους ως προϋπόθεση για την καταβολή του επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Συνταξιούχων αυξάνεται από 1.1.2013 στο 65ο έτος.
Αντισυνταγματικές οι διατάξεις
Οι διατάξεις αυτές κατά τους δικαστές προσκρούουν στην συνταγματική υποχρέωση σεβασμού και προστασίας της αξίας του ανθρώπου, στις αρχές της ισότητας και της αναλογικότητας και στην προστασία της εργασίας. Ανάλογη εισήγηση για το θέμα έκανε ο σύμβουλός Αντώνης Κατσαρόλης.
Ιδιαίτερη βαρύτητα ωστόσο έχει το σκεπτικό με το οποίο η Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου τάσσεται κατά των νέων μειώσεων στις συντάξεις τονίζοντας χαρακτηριστικά ότι επιβάλλονται κατά τρόπο άνισο «χωρίς ορθή κλιμάκωση» ενώ, όπως σημειώνει, συνέχεια πληρώνει η ίδια ομάδα του πληθυσμού, χωρίς να έχουν εξαντληθεί όλα τα υπόλοιπα μέσα.
«Περαιτέρω, οι ρυθμίσεις της παραγράφου 3, με τις οποίες μειώνονται, ήδη για Πέμπτη φορά από το έτος 2010, οι συντάξεις του Δημοσίου, χωρίς χρονικό περιορισμό και χωρίς συνεκτίμηση των λοιπών οικονομικών επιβαρύνσεων, που έχουν στο μεταξύ επιβληθεί, μπορεί να πλήξει το επίπεδο αξιοπρεπούς διαβίωσης μεγάλης κατηγορίας των υποκείμενων στη μείωση συνταξιούχων. Πέραν αυτού, μολονότι δεν μπορεί κατ’ αρχήν να αμφισβητηθεί ότι με τις ως άνω ρυθμίσεις διώκεται η ικανοποίηση σκοπού δημοσίου συμφέροντος, συνισταμένου στην περιστολή των δημοσιονομικών ελλειμμάτων, ούτε αιτιολογείται, ούτε τεκμηριώνεται, με την παράθεση συγκεκριμένων στοιχείων, η προσφορότητα και αναγκαιότητα των θεσπιζομένων περιορισμών για την επίτευξη του σκοπού αυτού, υπό την έννοια της εξάντλησης κάθε άλλου διαθέσιμου μέτρου, ούτως ώστε να αποτραπεί η επιβάρυνση, για πολλοστή φορά, της ίδιας κατηγορίας πολιτών, πολύ περισσότερο, μάλιστα που οι μειώσεις υπολογίζονται με ενιαίο ποσοστό επί του συνόλου του ποσού κάθε σύνταξης, χωρίς εσωτερική κλιμάκωσή τους, με αποτέλεσμα να προκύπτουν δυσανάλογες επιβαρύνσεις. Κατά συνέπεια, δημιουργούνται ζητήματα συμβατότητας των επίμαχων ρυθμίσεων με τις προαναφερόμενες συνταγματικές διατάξεις», αναφέρει χαρακτηριστικά στο σκεπτικό.
Αντισυνταγματική χαρακτηρίζει το Ελεγκτικό Συνέδριο και την αύξηση των ορίων ηλικίας από 1.1.2013 όσων συνταξιούχων δικαιούνται το ΕΚΑΣ από το 60ό έτος που είναι σήμερα στο 65 έτος.
«Ναι» του Ελεγκτικού Συνεδρίου στις περικοπές των συντάξεων αγάμων και διαζευγμένων
Αντίθετη άποψη, είχε πάντως η Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου για τις περικοπές στις συντάξεις των άγαμων διαζευγμένων και θυγατέρων θανόντων συνταξιούχων που σύμφωνα με το νομοσχέδιο η ανώτατη μηνιαία σύνταξη τους θα ανέρχεται πλέον στα 720 ευρώ και εφόσον το ετήσιο εισόδημά τους δεν ξεπερνά τα 8.640 ευρώ. Οι περικοπές αυτές κρίθηκαν ως συνταγματικές αν και υπήρξαν δικαστές που αμφισβήτησαν τη συνταγματικότητα του με το σκεπτικό ότι παραβιάζουν την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ). Νόμιμες επίσης κρίθηκαν οι διατάξεις για τα συνταξιοδοτικά θέματα των βουλευτών που αφορούν μεταξύ των άλλων την κατάργηση της σύνταξης τους για «όσους αποκτήσουν για πρώτη φορά από εδώ και στο εξής την ιδιότητα του βουλευτή ή του αιρετού οργάνου των ΟΤΑ πρώτου βαθμού». Η γνωμοδότηση αν και δεν δεσμεύει την κυβέρνηση ενδέχεται να ισχυρό νομικό όπλο στα χέρια όσων αποφασίσουν να ακολουθήσουν το δρόμο της Δικαιοσύνης.
