α. Πρόληψη-πλύσιμο χεριών

Ενας γιατρός στην Βιέννη έμελλε να αλλάξει την ιστορία στον τομέα της πρόληψης των νοσοκομειακών λοιμώξεων. Ο Ignaz Filipp Semmelweis (1818-1865), απο την Βουδαπέστη πήρε στην Βιέννη την ειδικότητα της Γυναικολογίας. Η απλή, αλλά οξυδερκέστατη παρατήρηση που έκανε μελετώντας την θνητότητα γυναικών από επιλόχειο λοίμωξη ήταν η εξής: Στην μία από τις δύο Γυναικολογικές Κλινικές του Πανεπιστημιακού νοσοκομείου Allgemeines Krankenhaus, η θνητότητα μεταξύ 1841 και 1846 ήταν 9.92% (1989 θάνατοι σε 20.042 τοκετούς) και υπερδιπλάσια της άλλης Κλινικής, όπου ήταν 3.88% (691 σε 17.791 τοκετούς. Αν εφάρμοζε κανείς την σημερινή στατιστική, θα διαπίστωνε τιμή για την δοκιμασία του χ2 = 465.3 (p < 0.0001 ). Το χαρακτηριστικό ήταν ότι η υψηλή θνητότητα υπήρχε στην Πανεπιστημιακή Κλινική του Καθηγητού  Klein, όπου γινόταν η κλινική άσκηση των φοιτητών της ιατρικής. Οι φοιτητές ερχόμενοι από το διπλανό Ανατομικό Εργαστήριο, μετά το πτώμα περνούσαν στους θαλάμους χωρίς να έχουν πλύνει τα χέρια τους.Μόλις επεβλήθη το πλύσιμο των χεριών των φοιτητών η θνητότητα έπεσε κατακόρυφα ( 1, 2 ). Τα υπόλοιπα αποτελούν ιστορία πλέον και θεμελιώδη κανόνα πρόληψης. Ο ίδιος ο Semmelweis δεν φρόντισε να δημοσιεύσει τις παρατηρήσεις του  και το ότι δεν τις οικειοποιήθηκε κάποιος άλλος οφείλεται κυρίως στο ήθος, την ευγένεια και την βοήθεια δύο εξεχουσών μορφών της εποχής. Του Παθολόγου Joseph Skoda (1805-1881), κολοσσού της διαγνωστικής, και του Ferdinand Hebra (1816-1880), που καθιέρωσε την Δερματολογία σαν αυτοτελή ειδικότητα.( 3, 4 )

β. Ονοματολογία

Mία από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες της Χειρουργικής, ο Theodore Billroth (1829-1894), γεννημένος στο νησί Rugen της Βαλτικής, ανέλαβε σε ηλικία 38 ετών την Πανεπιστημιακή έδρα στην Βιέννη και έζησε και εργάστηκε εκεί όλη του την ζωή. Λάτρης της μουσικής, ερασιτέχνης πιανίστας και βιολιστής, είχε μακροχρόνια φιλία με τον μεγάλο μουσουργό Johannes Brahms. Η μοίρα θέλησε να παραμείνουν κοντά και μετά τον θάνατό τους,καθώς οι τάφοι τους στο Κεντρικό Νεκροταφείο της Βιέννης δεν απέχουν παρά μόνο 40 μέτρα. ( 5 ) Το πολυσύνθετο ταλέντο του Billroth φαίνεται από το ότι δεν έμεινε μόνο στην ιστορία της Χειρουργικής με την ομώνυμη τεχνική στις επεμβάσεις του στομάχου, αλλά όντας και πολύ καλός μικροβιολόγος περιέγραψε και αυτός ονόμασε έτσι τους στρεπτοκόκκους, από τις Ελληνικές λέξεις στρεπτόν (περιδέραιο) και κόκκος, βάσει της μορφολογίας τους ( 6 ). Εξ άλλου η Escherichia coli, το κολοβακτηρίδιο, οφείλει το όνομά του, το 1886, στον Theodore Escherich (1857-1911), παιδίατρο και μικροβιολόγο από το Μόναχο που έζησε και εργάστηκε στην Βιέννη, ο γονόκοκκος στον Albert Neisser (1855-1916) δερματολόγο από την Μπρατισλάβα και ο μηνιγγιτιδόκοκκος στον Anton Weichselbaum (1842-1920), γηγενή Αυστριακό ( 3,4)

ΙΣΑ. Περιοδικό Αρκάδων υγεία 2003

 

 

Βιβλιογραφία

 

1.  KA Sepkowitz. Cassandra and Ignaz Semmelweis. Int ernational Journal of Infectious Diseases  1996; 1: 57-8

2. J Antall. The life of Ignaz Füllöp Semmelweis. In Orvostörténeti Közlemények (Communicationes De Historia Artis Medicinae) English version, M.Vida & B.Varga (Editors) 1993; Suppl.18, Budapest.

3. Ç. Wyklicky. Das Josephinum. Aus den Sammlungen des Instituts fur Gesichte der Medezin der Universitat Wien. (1986) C.Brandstatter Verl & Edit. Vienna

4.  R Gordon. The Amazing History of Medicine. (1993) Sinclair & Stevenson Ltd, London.

5. DF Roses. Brahms and Bilroth. Surgery Gynaecology and Obstetrics 1986; 183: 385-398.

6. G Majno, I Joris. Billroth and Penicillium. Reviews of Infectious Diseases 1979; 1: 880-884.

 

ΘΕΟΔΩΡΟΣ Α.ΠΕΠΠΑΣ

ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ-ΛΟΙΜΩΞΙΟΛΟΓΟΣ

ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Α΄ EΣΥ

ΓΕΝ.ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΝΙΚΑΙΑΣ-ΠΕΙΡΑΙΑ

 

Ι.Χρυσοστόμου 24

171 22    Ν.Σμύρνη

Τηλ: 2109354316, 2104253174

Fax: 210-4916484

e-mail: stipapas@hellasnet.gr