Η νέα κυβέρνηση θα αντιμετωπίσει, μέσα σε όλα τα άλλα, και το χάος στον τομέα της υγείας. Κυκεώνας χρεών, κλειστά φαρμακεία, ελλείψεις υλικών στα νοσοκομεία και φαρμάκων για σοβαρές αρρώστιες. Μία εκρηκτική κατάσταση που σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στην κακοδιοίκηση και όχι στην έλλειψη χρημάτων.
Σύμφωνα με αδρούς υπολογισμούς μας, κατά τη 10ετία 2000-2009, η Υγεία κόστισε στην Οικονομία περίπου 50 δισ. ευρώ σε σπατάλη, διαφθορά και παραοικονομία. Κατά… σύμπτωση, τόσο περίπου ήταν και το σωρευτικό δημοσιονομικό έλλειμμα που προστέθηκε στο χρέος κατά την τραγική 10ετία της «ανόδου και της πτώσης» του σύγχρονου ελληνικού ονείρου. Με άλλα λόγια, αν μόνο ο τομέας της Υγείας λειτουργούσε με πρωσική πειθαρχία προτεσταντική εντιμότητα, ορθολογισμό και οργάνωση, θα μπορούσαμε ακόμη να ελπίζουμε ότι με σοβαρές μεταρρυθμίσεις και σε άλλους τομείς, η Ελλάδα θα παρέμενε μία «κανονική» χώρα. Στη συνέχεια θα αναπτύξουμε ορισμένες σκέψεις για το πώς αυτή μπορεί να γίνει πραγματικότητα.
Κατ΄ αρχήν, θεωρώ ότι όσα έγιναν στη 2ετία 2010 -2011 έχουν δημιουργήσει ορισμένες βασικές προϋποθέσεις επιτυχίας. Η πίεση της Τροϊκας για μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης και η ίδρυση του ΕΟΠΥΥ είναι δύο «κεκτημένα» πάνω στα οποία πρέπει και μπορούμε να χτίσουμε. Τα δύο δισ. ευρώ που πήγαιναν «στο βρόντο», δημιουργούσαν ασφυξία στις υπόλοιπες λειτουργίες του τομέα της υγείας. Η ίδρυση του ΕΟΠΥΥ απετέλεσε το πρώτο μεγάλο βήμα στην ομογενοποίηση της ζήτησης. Τα δύο αυτά κεκτημένα πρέπει να διαφυλαχθούν, να ενισχυθούν και να συμπληρωθούν. Τώρα, όμως, είναι ο καιρός να ασχοληθούμε και με την πλευρά της προσφοράς, ώστε να χτίσουμε ένα πραγματικά σύγχρονο σύστημα υγείας σε αρμονία με τις ανάγκες της κοινωνίας και τις δυνατότητες της οικονομίας
Σε προηγούμενο άρθρο μου πρότεινα τρόπο άμεσης αντιμετώπισης της ανατροφοδοτούμενης φούσκας χρεών από το κράτος και της αλυσίδας των προμηθευτών του. Τώρα πρέπει να πάμε ένα βήμα πιο κάτω για να διασφαλίσουμε ένα βιώσιμο σύστημα υγείας. Το πρώτο απολύτως απαραίτητο βήμα είναι η άμεση κατάργηση των κλάδων υγείας όλων των Ταμείων και η θέσπιση Εθνικής Ασφάλισης Υγείας για όλους, ανεξάρτητα από το αν και που εργάζονται. Προσωρινά, νομοθετημένες εισφορές εισπράττονται από την Εφορία, μέσω Τραπεζών, και αποδίδονται στον ΕΟΠΥΥ. Αυτό σημαίνει άμεση αύξηση εσόδων και μείωση εξόδων κατά 240 εκ. ευρώ, αφού οι υπάλληλοι των φορέων που ασχολούνται με την ασφάλιση υγείας καθίστανται περιττοί. Σταδιακά, οι εισφορές αντικαθίστανται από φορολογικά έσοδα. Σε μία παγκοσμιοποιημένη οικονομία, ο παράγοντας εργασία δεν μπορεί και δεν είναι δίκαιο να σηκώνει το βάρος της ασφάλισης υγείας. Επίσης, το τεράστιο όφελος στο ΑΕΠ από την απελευθέρωση της κινητικότητας του ανθρώπινου δυναμικού δεν πρέπει να υποτιμάται, αλλά να συμπληρωθεί από αντίστοιχη κίνηση και στο χώρο της ασφάλισης γήρατος.
Ταυτόχρονα, πρέπει να ξεκινήσει η άμεση υπαγωγή νοσοκομείων και λοιπών δομών υγείας στον ΕΟΠΥΥ, που μετατρέπεται σε Εθνικό Οργανισμό Υγείας (κάτι σαν την NHS της Βρετανίας) με ανεξάρτητη διακομματική Διοίκηση μετά από διεθνή διαγωνισμό. Με τη συγχώνευση νοσοκομείων και υπηρεσιών και τη συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα, ο ΕΟΠΥΥ αναλαμβάνει την ευθύνη ισοσκελισμού του προϋπολογισμού, αφού θα να μπορεί να μειώσει δαπάνες, αντί να επιδίδεται σε άσκοπη επαιτεία πόρων όπως σήμερα. Αυτό συνεπάγεται, φυσικά την ενίσχυση του ελεγκτικού του ρόλου με την ηλεκτρονική συνταγογράφηση, την Αξιολόγησης Τεχνολογίας και Υπηρεσιών Υγείας και την πρόσληψη Διοικητών νοσοκομείων μετά από κρίση. Εδώ είναι κρίσιμη η συνδρομή της Ομάδας του Horst Reichenbach. Τέλος, είναι απαραίτητη η μετεξέλιξη του Υπουργείου Υγείας σε επιτελικό όργανο με 400 υπαλλήλους αντί των 1.400 που έχει σήμερα. Πλήρες σχέδιο διοικητικής αναδιάρθρωσης της Υγείας περιλαμβάνεται στην Έκθεση των Εμπειρογνωμόνων για την Παρακολούθηση του Μνημονίου. Θα μπορούσε να αξιοποιηθεί και η βοήθεια των Γάλλων εμπειρογνωμόνων.
Όλα αυτά μπορούν να γίνουν σε διάστημα ελάχιστων μηνών. Τα οικονομικά αποτελέσματα θα είναι σημαντικά και η εκτίμησή μου είναι ότι ισοδυναμούν με 1 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση. Η άμεση διάθεση 500 εκ. ευρώ μέσα στον Ιούλιο από τα προβλεπόμενα για τη δόση του Ιουνίου, θα έδινε λύση στα σημερινά αδιέξοδα του ΕΟΠΥΥ, αλλά και των ασφαλισμένων και επιχειρήσεων της υγείας. Η σημερινή κατάσταση δεν είναι μόνο ανυπόφορη, είναι και αδικαιολόγητη. Τώρα που οι Εκλογές έπαψαν να απειλούν με καταστροφή και η ελπίδα… επιτρέπεται, ας μην αφήσουμε πάλι την Υγεία να «χαντακώσει τη χώρα» όπως έγινε στη δεκαετία του 2000 και ειδικότερα στην τραγική εξαετία 2004-2009. Για όλα αυτά, φυσικά, απαραίτητη είναι και η συμβολή του Υπουργείου Οικονομικών και του ίδιου του Πρωθυπουργού.
Ο κ. Λυκούργος Λιαρόπουλος είναι Ομ. Καθηγητής της Οικονομίας και Οργάνωσης Υπηρεσιών Υγείας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών
http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=463520
